قاسم محبعلی: سفر قالیباف به مسکو، منافع ملی ایران را تامین نمی‌کند
مدیرکل اسبق اداره خاورمیانه وزارت امورخارجه گفت: پوتین، هیچ گاه در طول بالغ بر ۳۰ سفری که ظریف به مسکو داشته به وزیرخارجه ما، وقت ملاقات نداده است. در حالی که وزرای خارجه آمریکا، اسرائیل، کشورهای اروپایی، ترکیه و حتی عربستان سعودی در سفر خود به مسکو به راحتی با رئیس جمهور روسیه ملاقات داشته‌اند. روابط نابرابر، حاصل سیاست خارجی نامتوازن و عدم همه‌جانبه‌گرایی در آن است.
به گزارش دیده بان ایران؛ محمدباقر قالیباف امروز به مسکو سفر خواهد کرد تا پیام ویژه رهبر انقلاب را به کرملین ابلاغ کند. سفری که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در ایران، گمانه‌زنی‌ها و تحلیل‌های مختلفی را در محافل سیاسی و رسانه‌ای به دنبال داشته است.
در همین رابطه قاسم محبعلی، تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل و مدیرکل اسبق اداره خاورمیانه وزارت امورخارجه بیان داشت: متاسفانه رفتار روس‌ها با ایران، رفتار یک ابرقدرت با یک قدرت وابسته است. روس‌ها در رفتار پوتین و یا وزارت خارجه این کشور با ایران، رویکرد متوازن و برابری ندارند. به عنوان نمونه، ببینید که ظریف چندبار به مسکو سفر کرده و در مقابل، چند مرتبه شاهد سفر همتای ایشان به تهران بوده‌ایم.
تهران برای نگه داشتن مسکو در کنار خود، ناچار است تا به رفتار ابرقدرت‌مآبانه و نگاه بالا به پائین روس‌ها تمکین کند
وی افزود: روابط و مناسبات دیپلماتیک کشورها با یکدیگر بر اصل رفتار و احترام متقابل استوار شده و این مسئله به معنی این قاعده است که اگر بر فرض، وزیر خارجه ما یک بار به مسکو سفر کرده، دفعه بعد، وزیر خارجه روسیه به تهران عزیمت کند. متاسفانه با توجه به شرایطی که در سیاست خارجی ایران پدید آمده و نیاز تهران برای نگه داشتن روسیه در کنار خود، رویکردی بر مناسبات دو کشور حاکم شده که شاهد آن هستیم. ایران با توجه به مسئله خود با آمریکا و یا در رابطه با چالش حضور در سوریه، ناچار است که به این رفتار ابرقدرت‌مآبانه و نگاه بالا به پائین روس‌ها تمکین کند.
روابط نابرابر، حاصل سیاست خارجی نامتوازن و عدم همه‌جانبه‌گرایی در آن است
این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل، یادآور شد: پوتین، هیچ گاه در طول بالغ بر ۳۰ سفری که ظریف به مسکو داشته به وزیرخارجه ما، وقت ملاقات نداده است. در حالی که وزرای خارجه آمریکا، اسرائیل، کشورهای اروپایی، ترکیه و حتی عربستان سعودی در سفر خود به مسکو به راحتی با رئیس جمهور روسیه ملاقات داشته‌اند. روابط نابرابر، حاصل سیاست خارجی نامتوازن و عدم همه‌جانبه‌گرایی در آن است.
داوطلبان بالقوه ریاست جمهوری در تلاش هستند تا اعتماد مسکو را جلب کنند
محبعلی، تصریح کرد: برخی در ایران بر این تصور هستند که روس‌ها در ساختار قدرت داخلی ما مداخله دارند. البته در گذشته، روس‌ها خیلی علاقمند به مذاکره با رئیس جمهور بعدی ایران بودند و به عنوان نمونه، مرحوم آیت الله هاشمی در اواخر دهه شصت و پیش از روی کار آمدن دولت سازندگی در حد یک رئیس جمهور از سوی مقامات کرملین مورد استقبال قرار گرفت. اما این وضعیت ظاهرا به عکس شده و داوطلبان بالقوه ریاست جمهوری در تلاش هستند تا به شکلی، اعتماد مسکو را جلب کنند.
سفر قالیباف به مسکو، منافع ملی ایران را تامین نمی‌کند
وی در ادامه گفت: بنابراین، من فکر می‌کنم که اینگونه رفت و آمدها به نفع منافع ملی ما نیست. سفر قالیباف به مسکو، منافع ملی ایران را تامین نمی‌کند. روس‌ها همواره در تلاش هستند تا روابط تهران با اتحادیه اروپایی، همچنان متشنج باقی بماند تا ضمن تداوم این شکل از رفتار خود با ایران، حضورشان در آسیای میانه قفقاز را تحکیم کنند. از این جهت، وقتی که روابط ما با قدرت‌های جهانی، یک سری روابط همه جانبه و متوازن نیست، اینگونه سفرها، منافعی را برای ایران به وجود نخواهد آورد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: همانگونه که گفته شد، روس‌ها در قامت یک ابرقدرت با ما رفتار می‌کنند و رویکرد مسکو در قبال تهران، یک رویکرد برابر و متوازن نیست. حتی پوتین نیز در سفر به تهران، همین رویکرد را دنبال کرده و با سرویس تشریفات خود وارد ایران شد. درخصوص نحوه ملاقات ایشان هم، قاعده بر این بود که باید در ابتدا با رئیس جمهور ملاقات می‌کرد و سپس به دیدار سایر مقامات می‌رفت.
محبعلی در ادامه با اشاره مجدد به سفر قالیباف به مسکو، تصریح کرد: تشریفات دیپلماتیک از این جهت اهمیت داشته که شکل مناسبات بین دو کشور را نشان می‌دهد و این تشریفات در مسکو، تشریفات دو کشور و دولت برابر نیست.
روئسای پارلمان کشورها در عرف دیپلماتیک، شانیت مستقل سیاسی ندارند
وی افزود: در دنیای امروز، رئیس مجلس، سخنگوی نمایندگان مردم در پارلمان بوده و وظیفه اداره جلسات آن را بر عهده دارد. از این منظر، نمایندگان مجلس نیز با یکدیگر، شانیت برابر دارند. مضاف بر این که، روئسای پارلمان کشورها، شانیت مستقل سیاسی ندارند و از این جهت، سایر کشورها برای آن‌ها، پروتکل‌های خاص دیپلماتیک تعریف نمی‌کنند. در حالی که بر خلاف، رئیس مجلس یا مثلا رئیس دستگاه قضائی که شان مستقل سیاسی در مناسبات دیپلماتیک ندارند، رئیس جمهور، وزیر خارجه و سایر وزرا دارای این شان مستقل هستند.
بعید می‌دانم که پوتین با توجه به نوع رفتارش با ایران به فرستاده ویژه رهبری نیز اجازه ملاقات مستقیم بدهد
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پایان نیز، یادآور شد: بر این اساس، من تصور می‌کنم که روس‌ها در رابطه با سفر آتی قالیباف به این مسئله توجه داشته‌اند. اگر هم قالیباف در این سفر، حامل پیامی بوده، ارسال این پیام توسط او به دلیل جایگاه فرستاده ویژه خواهد بود، نه به دلیل حضورش در جایگاه ریاست مجلس. من بعید می‌دانم که پوتین با توجه به نوع رفتارش با ایران به فرستاده ویژه رهبری نیز اجازه ملاقات مستقیم بدهد.
منبع: امتداد
