چرا انسولین از بازار آزاد سر در آورد؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد بخشی از انسولین وارداتی بدون ثبت در سامانه تیتک به‌صورت آزاد فروخته شده و اختلاف قیمت در ایران با کشورهای اطراف منجر به نشت آن به خارج از زنجیره دارویی شده است. کمبود انسولین قلمی موردنیاز بیماران مبتلا به دیابت در کشور درحالی همچنان ادامه دارد که سخنگوی وزارت بهداشت می‌گوید تحریم‌های آمریکا و در درجه بعدی عملکرد ضعیف یکی از شرکت‌های تولید‌کننده انسولین در ایران علت اصلی کمیاب شدن این داروی حیاتی در کشور است
به گزارش سایت دیده بان ایران ؛بررسی‌ها نشان می‌دهد بخشی از انسولین وارداتی بدون ثبت در سامانه تیتک به‌صورت آزاد فروخته شده و اختلاف قیمت در ایران با کشورهای اطراف منجر به نشت آن به خارج از زنجیره دارویی شده است.
کمبود انسولین قلمی موردنیاز بیماران مبتلا به دیابت در کشور درحالی همچنان ادامه دارد که سخنگوی وزارت بهداشت می‌گوید تحریم‌های آمریکا و در درجه بعدی عملکرد ضعیف یکی از شرکت‌های تولید‌کننده انسولین در ایران علت اصلی کمیاب شدن این داروی حیاتی در کشور است.
همزمان با این اظهارنظرها نگاهی به آمارها و اطلاعات نهادهای رسمی نشان می‌دهد عوامل دیگری ازجمله نظارت ناکافی بر توزیع انسولین وارداتی و تولید داخل در ماه‌های اخیر از مهم‌ترین عواملی است که همچنان برخی مسئولان ازجمله در وزارت بهداشت، از پذیرش آن سرباز می‌زنند. براساس آمار موجود در آمارنامه دارویی سازمان غذا و دارو، در سال‌های 97 و 98 به‌ترتیب 23میلیون و 25میلیون عدد انسولین وارد کشور شده است.
این تعداد در 6ماهه نخست امسال با رشد 20درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن به 17میلیون عدد انسولین قلمی رسیده است. از مجموع 17میلیون انسولین موجود 15میلیون‌و700هزار عدد از آنها وارداتی بوده که از این تعداد 700هزار عدد از نوع واردات اضطراری است و یک‌میلیون‌و300هزار انسولین قلمی هم به‌صورت تولید داخل تامین می‌شود.
با اینکه بیشتر بیماران دیابتی از مشکلاتشان در پیدا کردن انسولین قلمی خبر می‌دهند، اما آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد تا 27مهرماه امسال نه‌تنها واردات انسولین به کشور در مقایسه با سال گذشته کاهش نداشته، بلکه با افزایش نیز همراه بوده است. مهرداد جمال‌ارونقی، معاون فنی گمرک در این‌باره می‌گوید: «تا 27مهرماه، 193فقره اظهارنامه گمرکی به ارزش 113میلیون دلار در گمرکات کشور ثبت شده است که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل از آن 13درصد افزایش داشته است.» او تأکید می‌کند گمرک نقشی در کمبود انسولین در کشور نداشته و بلافاصله بعد از ارائه اسناد اعتباری، دستور ترخیص داروهای وارداتی صادر شده است: «براساس مصوبه 22فروردین‌ماه سال97، هر کالای وارداتی باید کد رهگیری بانک برای ترخیص از گمرک داشته باشد. در گمرک هیچ ایستایی در مورد دارو نداشتیم و هر محموله‌ای که وزارت بهداشت ارائه کرده، ترخیص شده است. برای جلوگیری از ماندگاری دارو، داروها با حداقل اسناد گمرکی ترخیص و تشریفات ترخیص کالا به فوریت شده است.»
ثبت نشدن انسولین در سامانه تیتک
براساس مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و قانون برنامه توسعه کشور، وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو باید ثبت داروها در سامانه تیتک را به شکل کامل اجرائی کنند. براین اساس، سامانه رهگیری و کنترل اصالت دارو باید در بخش بستری به‌عنوان بخشی از زنجیره درمان بیماران اجرا می‌شد. این سامانه در بخش سرپایی اجرا شده اما در بخش بستری به مرحله اجرا درنیامده است و شاید بتوان نقطه اختلاف میان واردات انسولین و مقدار استفاده شده از آن را در خلأ تکمیل نبودن زنجیره رهگیری دارو جست‌وجو کرد. به‌گفته رئیس کمیسیون سلامت و تجهیزات پزشکی کمیسیون بهداشت مجلس با وجود سامانه‌ای مانند تیتک بیماران دیابتی نباید برای دسترسی به انسولین قلمی مشکلی داشته باشند و کمبود فعلی در بازار نشان می‌دهد انسولین‌های تولید داخل و وارد شده وارد چرخه مصرف داخلی نشده‌اند: «وقتی دارو در سامانه تیتک ثبت می‌شود به معنای آن است که می‌توان دارو را رهگیری و مصرف‌کننده نهایی را شناسایی کرد. مسئولان وزارت بهداشت می‌گویند این سامانه کامل کار می‌کند. من هم معتقدم سامانه تا 90درصد درست کار می‌کند، اما به‌نظر می‌رسد بخشی از انسولین قلمی وارد شده به کشور وارد سامانه تیتک و چرخه دارویی نشده است و شاهد نشتی انسولین هستیم.» میرمحمدی تأکید می‌کند، انسولین‌های وارداتی یا در سامانه تیتک ثبت نشده یا احتکار شده است: «چون انسولین دارویی یخچالی است، امکان احتکار آن تقریبا صفر است؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد بخشی از انسولین وارداتی در سامانه تیتک ثبت نشده است.»
