ذات‌الریه چیست؟ ۵ نکته که باید درباره عفونت ریوی بدانیم
اخیراً گزارش‌های زیادی از افزایش غیرعادی موارد ابتلا به عفونت‌های تنفسی مانند ذات‌الریه (سینه پهلو) در سراسر جهان منتشر شده است. نشانه‌های ذات‌الریه شامل تب، لرز، سرفه، تنگی نفس و ضعف است. پیشرفت بیماری می‌تواند موجب نارسایی سیستم تنفسی، سپسیس و حتی مرگ شود. تشخیص سریع و به‌موقع مهم است و می‌تواند از ایجاد عفونت جدی جلوگیری کند. ذات‌الریه می‌تواند از راه‌های مختلف انتقال پیدا کند. اگر ویروس و باکتری‌هایی که به‌طورمعمول در بینی و گلوی کودکان وجود دارند، درنتیجه تنفس به ریه راه پیدا کنند، می‌توانند موجب عفونت شوند.
اخیراً گزارش‌های زیادی از افزایش غیرعادی موارد ابتلا به عفونت‌های تنفسی مانند ذات‌الریه (سینه پهلو) در سراسر جهان منتشر شده است.
در نوامبر سال ۲۰۲۳، کمیته ملی بهداشت چین در مورد افزایش ابتلا به چند بیماری در این کشور گزارش داد. این بیماری‌ها شامل کووید و ذات‌الریه ناشی از مایکو پلاسما – گونه رایج عفونت حاصل باکتری –در کودکان بود.
سازمان بهداشت جهانی بعدا گفت مقامات بهداشتی چین عامل بیماری‌زای غیرعادی در گروه‌های کودکان مبتلابه ذات‌الریه پیدا نکرده‌اند و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
این اولین زمستان بعد از قرنطینه دوران کرونا در چین است و گمان بر این است که محدودیت‌های سخت‌گیرانه در این کشور، موجب ضعیف شدن ایمنی جمعیت شده است.
سازمان بهداشت جهانی بالا رفتن موارد ذات‌الریه را مرتبط با خللی که در ایمنی بدن کودکان در دوران قرنطینه ایجادشده، می‌داند. ضعفی که حالا موجب افزایش ناگهانی ابتلا به بیماری در اثر مواجه مجدد با عوامل بیماری‌زا شده است.
کشورهای دیگر مانند بریتانیا، فرانسه، دانمارک و ایالات‌متحده آمریکا هم بعد از برداشته شدن محدودیت‌های دوران همه‌گیری، شاهد افزایش ناگهانی در بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا بوده‌اند.
بنا بر گزارش سازمان بهداشت جهانی، ذات‌الریه به‌تنهایی شایع‌ترین دلیل مرگ ناشی از عفونت کودکان در سراسر جهان بوده است.
ذات‌الریه از سال ۲۰۱۹ موجب مرگ ۷۴۰۱۸۰ کودک زیر پنج سال شده است. این رقم ۱۴ درصد مرگ کودکان در این محدوده سنی را شامل می‌شود.
بالاترین میزان مرگ در جنوب آسیا و جنوب صحرای آفریقا است.
در اینجا به پنج نکته که باید درباره ذات‌الریه بدانیم، پرداخته‌ایم:
ذات‌الریه چیست؟
طبق تعریف بنیاد ملی بیماری‌های عفونی (ان اف آی دی) آمریکا، ذات‌الریه التهاب ریه‌ها است که معمولاً درنتیجه عفونت ایجاد می‌شود.
هرکسی ممکن است ذات‌الریه بگیرد اما بعضی افراد در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به آن هستند.
کودکان کم سن، بزرگ‌سالان و افرادی که مبتلابه بیماری مزمنی چون بیماری‌های قلبی، دیابت، بیماری ریوی و بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند و بعضی از انواع سرطان‌ها هستند، در برابر این بیماری بیشتر درخطر هستند.
ذات‌الریه چه نشانه‌هایی دارد؟
نشانه‌های ذات‌الریه شامل تب، لرز، سرفه، تنگی نفس و ضعف است.
پیشرفت بیماری می‌تواند موجب نارسایی سیستم تنفسی، سپسیس و حتی مرگ شود. تشخیص سریع و به‌موقع مهم است و می‌تواند از ایجاد عفونت جدی جلوگیری کند.
به نظر انجمن ریه ایالات‌متحده آمریکا، بیماران با مشاهده اولین نشانه‌ها مانند مشکلات تنفسی، آبی‌رنگ شدن لب‌ها و نوک انگشتان، درد در سینه، تب بالا و سرفه‌های شدیدی که با خلط همراه است یا در حال بدتر شدن است، باید کمک پزشکی دریافت کنند.
ذات‌الریه چگونه انتقال پیدا می‌کند؟
ذات‌الریه می‌تواند از راه‌های مختلف انتقال پیدا کند. اگر ویروس و باکتری‌هایی که به‌طورمعمول در بینی و گلوی کودکان وجود دارند، درنتیجه تنفس به ریه راه پیدا کنند، می‌توانند موجب عفونت شوند.
عامل بیماری‌زا می‌تواند از طریق قطره‌هایی که درنتیجه سرفه و عطسه در هوا پراکنده می‌شوند و یا دست زدن به سطوح آلوده منتقل شود.
تحقیقات بیشتری در مورد اینکه عامل ایجادکننده ذات‌الریه دقیقاً چیست و چطور منتشر می‌شود لازم است. زیرا شناختن این عامل، اهمیت حیاتی در درمان و پیشگیری از این بیماری دارد.
ذات‌الریه چگونه درمان می‌شود؟
در بعضی موارد ممکن است برای درمان عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز شود اما بعضی از بیماران ممکن است به آن نیاز نداشته باشند.
بیشتر بیماران بین دو تا چهار هفته بهبود پیدا می‌کنند.
اما بعضی از افراد ریسک بیشتری برای بیماری جدی‌تر دارند و باید برای درمان به بیمارستان بروند.
در بیمارستان، معمولاً به بیماران مایعات و آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود و برای کمک به تنفس، اکسیژن داده می‌شود.
ممکن از ریه‌ها با اشعه ایکس عکس‌برداری شود و برای اطمینان از عدم وجود بیماری‌های دیگر، آزمایش خون انجام شود.
چطور می‌توانم از ابتلا به ذات‌الریه پیشگیری کنم؟
برای پیشگیری از ابتلا به ذات‌الریه چندین کار می‌توان کرد.
واکسن می‌تواند از ابتلا به ذات‌الریه از طریق باکتری یا ویروس جلوگیری کند. اما به نظر انستیتوی قلب و ریه ایالات‌متحده واکسن‌ها نمی‌توانند از همه انواع احتمالی ذات‌الریه پیشگیری کنند.
اما کسانی که واکسن می‌زنند در مقایسه با افرادی که واکسن نزده‌اند، حتی در صورت ابتلا به ذات‌الریه، با مشکلات و پیچیدگی‌های کمتری مواجه می‌شوند. عفونت در آن‌ها ملایم‌تر است و گونه‌ای از ذات‌الریه می‌گیرند که زیاد طولانی نیست.
اصول اولیه بهداشت و نظافت (مانند شستن دست‌ها)، ترک سیگار و قوی نگه‌داشتن سیستم ایمنی با انجام فعالیت بدنی مرتب می‌تواند خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهد.
سیستم خدمات بهداشت ملی بریتانیا توصیه می‌کند کسانی که درخطر ابتلا به نوع شدیدتر ذات‌الریه هستند، واکسن ذات‌الریه که به همین نام شناخته می‌شود، دریافت کنند.
این واکسن در ضمن می‌تواند در برابر انواع عفونت‌های باکتریایی که می‌توانند بیماری‌های شدید مانند مننژیت (عفونتی که مغز و ستون فقرات را درگیر می‌کند) و سپسیس (واکنش بدن به عفونت که می‌تواند خطر مرگ داشته باشد) جلوگیری کند.
