احتمال حمله قلبی؛ چه زن باشید و چه مرد!

قلب یک زن از نظر ظاهری شبیه قلب یک مرد است، اما تفاوت های چشمگیری وجود دارند. به عنوان مثال، قلب یک زن معمولا کوچکتر است. دیواره هایی که برخی از حفره های قلب را از یکدیگر جدا می کنند نیز نازک‌تر هستند. قلب یک زن سریع‌تر از قلب یک مرد می تپد، اما 10 درصد خون کمتری را در هر تپش به بیرون ارسال می کند.

 هنگامی که یک زن دچار استرس می شود، نرخ ضربان قلب وی افزایش می یابد، و خون بیشتری را به بیرون ارسال می کند. هنگامی که یک مرد دچار استرس می شود، شریان های قلب منقبض می شوند و فشار خون وی افزایش می یابد.

اما این تفاوت ها چه اهمیتی دارند؟ این موارد مهم هستند زیرا جنسیت نقش مهمی در نشانه ها، درمان ها، و پیامدهای برخی از بیماری های قلبی شایع ایفا می کند.

بیماری عروق کرنر (CAD)

بیماری عروق کرنر، دلیل اصلی حمله قلبی، دارای روندی مشابه در مردان و زنان است. چربی های اضافی در گردش خون در دیواره شریان ها رسوب می کنند و رسوباتی را تشکیل می دهند که به نام پلاک شناخته می شوند. هنگامی که این پلاک ها به آرامی رشد می کنند، سخت می شوند و به تدریج شریان ها را تنگ می سازند، و در جریان خون اختلال ایجاد می کنند. بیشتر مواقع پلاک ها نرم باقی می مانند و دچار ناپایداری و گسیختگی می شوند. این شرایط موجب مجموعه ای از رویدادها می شود که یک لخته خونی تولید کرده و جریان خون را متوقف می کند. در هر صورت، نتیجه نهایی وقوع یک حمله قلبی است.

با وجود این روند، زنان دارای عوامل خطر آفرینی برای بیماری عروق کرنر هستند که مردان فاقد آنها هستند. همچنین، زنان نشانه های متفاوتی از حمله قلبی دارند. هنگامی که نشانه ها پدیدار می شوند، ممکن است تشخیص بیماری عروق کرنر با استفاده از روش های آزمایش معمولی دشوار باشد.

زنان دارای عوامل خطر آفرینی هستند که مردان فاقد آنها هستند. بیماری های مشخص که تنها در  زنان دیده می شوند، خطر بیماری عروق کرنر را افزایش می دهند، که از آن جمله می توان به اندومتریوز، بیماری تخمدان پلی کیستیک، دیابت و فشار خون بالا که طی دوران بارداری شکل می گیرند، اشاره کرد. نتایج پژوهش های صورت گرفته نشان داده اند که اندومتریوز خطر ابتلا به بیماری عروق کرنر را در زنان زیر 40 سال می تواند تا 400 درصد افزایش دهد. همچنین، بانوان در برخی عوامل خطر آفرین با مردان مشترک هستند که از آن جمله می توان به فشار خون بالا، سطوح قند خون بالا، سطوح کلسترول بالا، سیگار کشیدن، و چاقی اشاره کرد. همانند مردان، زنان می توانند تحت تاثیر سابقه خانوادگی بیماری قلبی قرار بگیرند، به ویژه اگر پدر یا برادر آنها پیش از 55 سالگی به بیماری عروق کرنر مبتلا شده باشد، یا این بیماری در مادر یا خواهر آنها پیش از 65 سالگی تشخیص داده شده باشد.

زنان به طور کلی در سنین بالاتر نخستین حمله قلبی خود را تجربه می کنند. مردان در طول زندگی خود بسیار زودتر از زنان در معرض خطر حمله قلبی قرار می گیرند. هورمون استروژن تا پیش از یائسگی محافظت بیشتری از زنان در برابر بیماری قلبی انجام می دهد. بر همین اساس است که میانگین سن تجربه حمله قلبی در زنان 70 سال و در مردان 66 سال است.

نشانه های حمله قلبی می تواند در زنان متفاوت باشد. درد در ناحیه سینه (همانند یک وزن خردکننده روی سینه توصیف می شود) شایع‌ترین نشانه حمله قلبی در مردان است. برخی زنان درد در ناحیه سینه را تجربه می کنند، اما احتمال بیشتری دارد که نشانه های دیگری داشته باشند. زنان نشانه های ملایم‌تری را برای سه یا چهار هفته پیش از یک حمله قلبی تجربه می کنند. نشانه های هشدار دهنده شامل موارد زیر می شوند:

خستگی جدید یا شدید

شما فعالیت زیادی انجام نمی دهید، اما به واقع احساس خستگی می کنید، در شرایطی که نمی توانید به خواب بروید یا در ناحیه سینه احساس سنگینی می کنید. به عنوان مثال، یک فعالیت ساده مانند مرتب کردن تختخواب شما را خسته می کند یا به ناگاه پس از انجام برنامه ورزشی روزانه خود احساس خستگی شدید می کنید.

تنگی نفس یا تعریق

تنگی نفس و تعریق بدون انجام فعالیتی سنگین که ممکن است با نشانه های دیگر مانند درد سینه یا خستگی همراهی شود، با گذشت زمان پس از انجام یک فعالیت بدتر می شوند، یا بدون دلیل احساسی سرد و مرطوب را ایجاد می کنند، می تواند به در پیش بودن یک حمله قلبی اشاره داشته باشد. همچنین، اگر تنگی نفس هنگامی که دراز می کشید بدتر می شود و زمانی که بلند می شوید، بهبود می یابد باید زنگ هشدار را برای شما به صدا درآورد.

درد در گردن، پشت، یا فک

هنگامی که بدون دلیلی مشخص درد در قسمت هایی مانند گردن، پشت و فک را تجربه می کنید یا هنگامی که فعالیتی را انجام می دهید ناراحتی بدتر می شود و با توقف آن کار از بین می رود باید به احتمال وقوع یک حمله قلبی توجه داشته باشید. درد می تواند در دستان نیز شکل بگیرد که در مردان به طور معمول در دست چپ رخ می دهد. همچنین، به دردی که از سینه آغاز می شود و به پشت گسترش می یابد، دردی که به ناگاه شکل می گیرد و شما را از خواب بیدار می کند، یا درد در سمت چپ فک خود توجه داشته باشید.

تشخیص بیماری عروق کرنر در زنان دشوار است. آنژیوگرام که طی کاتتریزاسیون قلبی  گرفته شده است، آزمایش استاندارد برای یافتن شریان های بزرگ تنگ شده یا مسدود شده قلب محسوب می شود. اما بیماری عروق کرنر در زنان اغلب شریان های کوچک را تحت تاثیر قرار می دهد، که به وضوح در آنژیوگرام قابل مشاهده نیستند.

حمله قلبی در زنان سخت‌تر از مردان است. روند بهبودی پس از یک حمله قلبی در زنان به خوبی مردان نیست. آنها اغلب مدت زمان بیشتری باید در بیمارستان بستری باشند و احتمال مرگ پیش از ترخیص از بیمارستان بیشتر است. این می تواند به دلیل این باشد که زنان عوامل خطر آفرین درمان نشده بیشتری مانند دیابت یا فشار خون بالا دارند. گاهی اوقات، این به دلیل آن است که زنان مراقبت از خانواده را مقدم بر مراقبت از خود می دانند.

پس از یک حمله قلبی، زنان همواره داروهای مناسب دریافت نمی کنند. پس از یک حمله قلبی،  زنان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به لخته خون قرار دارند، که می تواند موجب بروز یک حمله قلبی دیگر شود. به دلایل نامشخص، احتمال دریافت دارویی برای پیشگیری از شکل گیری این لخته های خون برای آنها کمتر است. این می تواند احتمال بیشتر تجربه دومین حمله قلبی طی 12 ماه در زنان نسبت به مردان را توضیح دهد.

نارسایی قلبی

نارسایی قلبی در مردان به طور معمول در نتیجه آسیب ناشی از یک حمله قلبی شکل می گیرد، که از انقباض عضله به میزان لازم جلوگیری می کند. از سوی دیگر، زمانی که فشار خون بالا، بیماری کلیوی مزمن، یا دیگر بیماری ها از کسب آرامش درست بین هر تپش قلب جلوگیری می کنند، زنان احتمال بیشتری دارد دچار نارسایی قلبی شوند. زنانی که دارای این نوع از نارسایی قلبی هستند، به طور کلی بیشتر از مردان دارای ناراسایی قلبی عمر می کنند. اما، زنان نیازمند بستری شدن مکرر به واسطه تنگی نفس و توانایی های فیزیکی محدود هستند، و احتمال بیشتری دارد در خانه به پرستاری نیاز داشته باشند.

فیبریلاسیون دهلیزی

فیبریلاسیون دهلیزی شرایطی است که موجب ضربان نامنظم قلب می شود، که اغلب سریع است. مطالعات اخیر نشان داده اند که زنان مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی دارای نشانه های بیشتر، کیفیت زندگی بدتر، احتمال بالاتر سکته مغزی، و پیامدهای بدتر نسبت به مردان هستند. همچنین، آنها احتمال بیشتری دارد با فرسایش کاتتر برای فیبریلاسیون دهلیزی درمان شوند، اما در مقایسه با مردان، احتمال بیشتری دارد تا بار دیگر به واسطه این بیماری دوباره در بیمارستان بستری شوند. با وجود این مشکلات، زنانی که برای فیبریلاسیون دهلیزی تحت درمان قرار می گیرند، در مقایسه با مردان مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی احتمال بالاتری دارد بیشتر عمر کنند و احتمال کمتری دارد از یک مشکل قلبی جان خود را از دست بدهند.

از خود محافظت کنید

چه زن باشید و چه مرد، هرگز برای کاهش احتمال تجربه یک حمله قلبی دیر نیست. از جمله مواردی که باید مد نظر قرار دهید می توان به:

ترک سیگار یا آغاز نکردن سیگار کشیدن

انجام ورزش منظم (حداقل 30 دقیقه پیاده‌روی روزانه)

دنبال کردن یک رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، و ماهی و اندک از نظر محصولات حیوانی، کربوهیدارت های ساده، و مواد غذایی فرآوری شده

حفظ وزن، فشار خون، چربی خون، و قند خون در سطوحی مناسب

منبع: وری ول