قطره چشمی را خودسرانه استفاده نکنید!
بسیاری از افراد موقع بروز مشکلات چشمی با نگاه انداختن به یخچال منزل، قطره چشمی به اصطلاح استریل مورد نیاز خود را یافته و خود درمانی را شروع می کنند و حتی گهگاه به اطرافیان نیز توصیه می کنند که از این قطره ها استفاده کنند. در صورتی که این کار کاملا اشتباه است و عواقب خطرناکی در پی دارد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، دکتر افسر فراهانی دستجانی، جراح و چشم پزشک در این خصوص می گوید:
«تمامی قطره های چشمی دارای دو قسمت ماده نگهدارنده و ماده موثره هستند که تماما به صورت استریل تهیه می شوند. عمده حساسیتی که برای چشم اتفاق می افتد، مربوط به ماده نگهدارنده است.
لذا استریل بودن قطره دلیل بر مفید بودن آن برای همه افراد نیست و وقتی فردی به قطره ای حساسیت پیدا می کند، احتمال اینکه به بقیه قطره ها هم از طریق همان ماده نگهدارنده حساسیت پیدا کند وجود دارد.
به خاطر همین به بیمارانی که این مشکلات را با قطره ها دارند توصیه می شود حتما به پزشک اطلاع دهند و موقع استفاده از قطره ها با احتیاط عمل کنند.
به عنوان مثال در صورتی که از قطره چشمی بتامتازون بیش از 14 روز و حداکثر بیشتر از یک ماه استفاده کنید، بایستی منتظر عوارض ناخواسته آن هم باشید که در برخی مواقع بسیار جدی است، همچون افزایش فشار چشم، آب مروارید و آب سیاه.
وقتی از دارویی جهت بهبود و درمان استفاده می شود، بایستی کفه ترازوی اثرات مطلوب دارو، سنگین تر از کفه ترازوی عوارض ناخواسته آن باشد، کما این که بعضی از بیماران سال های طولانی تحت نظر پزشک مجبورند از این داروها استفاده کنند.
مراقب باشید نوک پماد چشمی و یا قطره چکان با چشم شما و یا هر چیز دیگری تماس پیدا نکند تا آلوده نشود
گاهی بیمار با مصرف چند هفته ای قطره، چشمانش دچار عارضه می شود و گاهی سالیان سال تحت نظر پزشک از قطره ای استفاده می کند و عارضه ای برای او رخ نمی دهد. پس بهتر است قبل از مصرف هر دارو و قطره ای، ابتدا با پزشک مشورت کنید و قبل از استفاده، تاریخ تولید و انقضا و رنگ قطره را چک نمایید تا تغییر رنگی صورت نگرفته باشد.»
دکتر میثم میرعشقی، جراح چشم نیز می گوید:
«مصرف خودسرانه دارو در کشور ما بسیار نگران کننده است و سالانه تعداد قابل توجهی از هموطنان به این دلیل، با انواع مسمومیت و سایر مشکلات جسمی مواجه می‌شوند.
از جمله این داروهای حساس، قطره‌های چشمی است که با وجود ظاهر ساده‌شان می‌توانند در صورت مصرف نادرست یا خودسرانه، عواقب سخت و حتی جبران‌ناپذیری داشته باشد.»
ساده، پرکاربرد، دردسرساز
قطره‌های چشمی ظاهر ساده‌ای دارند و اغلب افراد، آنها را مانند تمام داروهای مایع گونه‌ای که درون ظرف قطره قرار دارند، می‌شناسند. در نتیجه اهمیت چندانی برای آن قائل نیستند. جالب است بدانید تقریبا 95 درصد داروهای چشمی به شکل قطره هستند. برای همین مانند سایر داروها نظیر قرص یا شربت این دارو نیز اهمیت خودش را دارد. حتی داروی مربوط بهسرطان چشم یا عفونت‌های چشمی از نوع چنین قطره‌هایی است.
توصیه: قطره های چشمی را ساده نبینید و بدون تجویز پزشک و خودسرانه آنها را مصرف نکنید.
جلوگیری از ورود میکروب ها
قطره برای آلوده نبودن به عفونت‌های میکروبی در مراحل تولید استریل شده و روی برچسب تجاری آنها عبارت «استریل» درج می‌شود. پس نباید آن را با قطره استریل کننده یا پاک کننده اشتباه گرفت. این قطره‌ها فقط برای استفاده در چشم کاربرد دارند و نباید از آنها برای تمیزکردن چشم استفاده کرد.
توصیه: بهترین راه حل برای تمیز کردن چشم‌ها، شست‌وشو با آب ملایم و شامپوی بچه است.
مراقبت از سر قطره چکان
همه قطره‌ها دارای یک سر قطره‌چکان هستند و دارو به مقدار معین از نازل آن خارج می‌شود.
قطره چشمی تا زمانی که درش باز نشده است، تا اتمام تاریخ انقضای آن قابل نگهداری است. اما اگر درش باز شد، بعد از یک ماه باید دور انداخته شود
سر قطره‌چکان همیشه باید استریل بماند تا آلودگی‌های محیطی یا میکروبی وارد بطری دارو نشوند، زیرا در غیر این صورت محیط خوبی برای رشد میکروب‌ها ایجاد می‌شود. این میکروب‌ها در صورت ورود به چشم می‌توانند بیماری‌های دیگری ایجاد کنند.
توصیه: از برخورد دست با نازل قطره چکان یا جداره داخلی درپوش بطری خودداری کنید.
چگونه از قطره ها و پمادهای چشمی استفاده کنیم؟
برای کاربرد این داروها اگر از آیینه استفاده کنید یا فرد دیگری پماد چشمی را برای شما بمالد و یا قطره را بچکاند، استفاده از آنها بسیار آسان تر خواهد بود. نکات زیر قطعا در کاربرد صحیح این داروها به شما کمک می کند.
- دست خود را با آب و صابون به خوبی بشویید.
- نوک لوله پماد چشمی و یا قطره چکان را با دقت نگاه کنید تا خراب نشده باشد.
- مراقب باشید نوک پماد چشمی و یا قطره چکان با چشم شما و یا هر چیز دیگری تماس پیدا نکند تا آلوده نشود.
- در حالی که سر خود را به عقب خم کرده اید، پلک پایینی خود را با انگشت نشانه پایین بکشید تا یک فضای پاکت مانند بین پلک و چشمتان ایجاد شود.
- با دست دیگرتان قطره چکان یا لوله پماد را رو به پایین بگیرید و تا حد امکان آن را به چشم تان نزدیک کنید، ولی مراقب باشید که با چشمتان تماس پیدا نکند.
- در حالی که به بالا نگاه می کنید با ملایمت قطره چکان را فشار دهید به طوری که یک قطره از آن داخل فضای پاکت مانندی که بین پلک و چشمتان درست کرده اید بچکد. در صورت مصرف پماد، لوله آن را فشار دهید تا پماد وارد این فضای پاکت مانند شود. سپس انگشت نشانه تان را از روی پلک پایین بردارید.
- در صورت استفاده از قطره، چشم خود را به مدت 2 تا 3 دقیقه ببندید و سرتان را به پایین خم کنید، به طوری که کف اتاق را نگاه کنید. سعی کنید چشم تان را بسته نگه دارید، پلک نزنید و پلک ها را به هم فشار ندهید. ولی در ارتباط با پماد با ملایمت پلک بزنید و سپس به مدت 1 تا 2 دقیقه چشمتان را ببندید.
- پس از مصرف قطره، یک انگشت خود را بر روی مجرای اشکی قرار دهید و با ملایمت فشار دهید.
- با یک دستمال کاغذی، پماد یا قطره های اضافه ی روی پلک و مژه ها را پاک کنید.
قطره چشمی تا زمانی که درش باز نشده است، تا اتمام تاریخ انقضای آن قابل نگهداری است. اما اگر درش باز شد، بعد از یک ماه باید دور انداخته شود
- اگر لازم است که بیشتر از یک قطره در چشم بچکانید، حداقل 5 دقیقه صبر کنید و سپس قطره بعدی را بچکانید.
- در قطره یا لوله پماد را محکم ببندید. نوک لوله و قطره چکان را نشویید و آب نکشید.
- دست های خود را بشویید تا پماد یا قطره های روی آن تمیز شود.
نکات مهم
- دقیقا طبق دستور پزشک دارو را مصرف کنید. به عنوان مثال بعضی از داروها را باید یک هفته و بعضی دیگر را باید بیشتر یا کمتر استفاده کرد که این را پزشک مشخص می کند. اگر مدت مصرف قطره از این میزان کمتر شود ممکن است میکروب ها نسبت به دارو مقاوم شوند و فرد را مبتلا به عفونت شدیدتری کنند.
- دفعاتی که باید پماد و یا قطره استفاده شود را فراموش نکنید و دقیقا به همان تعداد قطره که پزشک دستور داده بچکانید. ولی اگر یک نوبت از ریختن قطره را فراموش کردید، نیازی نیست که در نوبت بعدی از تعداد قطرات بیشتری استفاده شود.
- اگر از پماد و قطره در یک چشم استفاده می کنید، همیشه ابتدا قطره را در چشم بریزید و پس از 5 دقیقه از پماد استفاده کنید.
- قطره چشمی تا زمانی که درش باز نشده است، تا اتمام تاریخ انقضای آن قابل نگهداری است. اما اگر درش باز شد، بعد از یک ماه باید دور انداخته شود. توصیه می کنیم تاریخ باز شدن قطره را روی آن بنویسید تا دچار اشتباه نشوید.
- باید دقت کرد زمانی که قطره خارج می شود، اگر رنگش شفاف نباشد و کدر شده باشد ، نشان می دهد فاسد شده و قابل استفاده نیست.
- نکته مهم این است که لزومی ندارد ما چشم را کاملا باز کنیم و قطره را داخل آن بیندازیم، همین قدر که لبه پلک به قطره آغشته شود و بخشی از قطره داخل چشم بریزد، کفایت می کند و نیازی نیست که قطرات بیشتری به چشم بچکانیم.
- در فصل تابستان می توانید پماد و قطره را در فواصل مصرف در یخچال نگهداری کنید. اجازه ندهید دیگران از قطره یا پماد چشمی شما استفاده نمایند.
- قطره و پماد را دور از دسترس کودکان نگه دارید. در هر بار مراجعه به پزشک، داروهای چشمی خود را همراه داشته باشید.
