چرا رشد کودکان به تعویق میافتد؟/ علل و انواع تأخیر در رشد کودکان
تأخیرهای جزئی و موقت معمولاً دلیلی برای هشدار نیستند، اما تأخیر مداوم یا تأخیرهای متعدد در رسیدن به نقاط عطف میتواند نشانهای باشد که ممکن است بعداً در زندگی چالشهایی را ایجاد کند درباره تاخیر در رشد کودکان در گزارش ذیل بخوانید
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ تأخیر در رسیدن به نقاط عطف "زبان، تفکر، مهارتهای اجتماعی یا حرکتی" را تأخیر رشدی میگویند. علت تأخیر همیشه مشخص نیست اما تأخیر رشد ممکن است ناشی از عوامل مختلفی از جمله وراثت، عوارض دوران بارداری و زایمان زودرس باشد.
اگر مشکوک هستید که فرزندتان تأخیر رشدی دارد، با پزشک اطفال مشورت کنید. تأخیر رشد گاهی نشانگر یک بیماری زمینهای است که فقط پزشکان میتوانند آن را تشخیص دهند. در صورت تشخیص، میتوانید برای درمان یا سایر مداخلات اولیه برای کمک به پیشرفت و رشد فرزندتان اقدام کنید.
تاخیر در مهارتهای حرکتی ظریف و درشت
مهارتهای حرکتی ظریف شامل حرکات کوچک مانند در دست گرفتن یک اسباب بازی یا استفاده از مدادرنگی است. مهارتهای حرکتی درشت به حرکات بزرگتری مانند پریدن، بالا رفتن از پلهها یا پرتاب توپ نیاز دارند.
بچهها با سرعتهای متفاوتی پیشرفت میکنند، اما بیشتر بچهها میتوانند تا ۳ ماهگی سرشان را بلند کنند، تا ۶ ماهگی با کمکی بنشینند و خیلی قبل از تولد دومشان راه بروند.
در سن ۵ سالگی، اکثر کودکان میتوانند به مدت ۱۰ ثانیه یا بیشتر روی یک پا بایستند و میتوانند از چنگال و قاشق استفاده کنند.
حرکت محدود در بازوها و پاها، ناتوانی در نشستن بدون حمایت در ۹ ماهگی، ناتوانی در تحمل وزن روی پاها و ایستادن در حدود یک سالگی از علائم اختلال در مهارتهای حرکتی است.
تأخیر در گفتار و زبان
بنابر گزارش سرویس سلامت دیده بان ایران؛ بر اساس مطالعات موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی، فعالترین زمان برای یادگیری گفتار و زبان، سه سال اول زندگی است، زیرا مغز رشد میکند و بالغ میشود. فرآیند یادگیری زبان زمانی آغاز میشود که یک نوزاد بهواسطه گریه با گرسنگی ارتباط برقرار میکند. در ۶ ماهگی، اکثر نوزادان میتوانند صداهای زبان اصلی را تشخیص دهند. در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی، نوزادان باید بتوانند دو یا سه کلمه ساده را بیان کنند، حتی اگر واضح نباشند. اکثر کودکان نوپا تا ۱۸ ماهگی میتوانند چندین کلمه را بیان کنند. هنگامی که به سن ۳ سالگی می رسند، اکثر کودکان میتوانند در جملات کوتاه صحبت کنند.
تأخیر گفتار زمانی اتفاق میافتد که کودکان به اندازهای که برای سنشان انتظار میرود کلماتی را بیان نمیکنند.
تاخیر زبان زمانی اتفاق می افتد که کودکان در درک آنچه دیگران می گویند یا نمیتوانند افکار خود را بیان کنند مشکل دارند. زبان شامل صحبت کردن، اشاره کردن، امضا کردن و نوشتن است.
شنوایی ضعیف میتواند باعث تأخیر گفتار و زبان شود، بنابراین پزشک معمولاً آزمایش شنوایی را در حین تشخیص انجام میدهد. کودکان مبتلا به تأخیر گفتار و زبان اغلب به یک آسیبشناس گفتار و زبان ارجاع داده میشوند.
اختلال طیف اوتیسم
اختلال طیف اوتیسم (ASD) اصطلاحی است که برای توصیف چندین وضعیت عصبی رشدی استفاده میشود. افراد اوتیستیک ممکن است متفاوت از افراد عصبی فکر کنند، حرکت کنند، ارتباط برقرار کنند و حواس را پردازش کنند. اوتیسم معمولا در اوایل کودکی تشخیص داده میشود و شامل تأخیر قابل توجهی در رشد زبانی و اجتماعی است.
علائم و نشانههای ASD متفاوت است، اما معمولاً شامل تأخیر در مهارتهای گفتاری و زبانی و چالشهای برقراری ارتباط و تعامل با دیگران است.
هیچ درمانی برای ASD وجود ندارد، اما روشهای درمانی و سایر روشها میتوانند به کودک شما کمک کنند تا ابزار بیشتری برای برقراری ارتباط، کاهش استرس و در برخی موارد مدیریت کارهای روزانه در اختیار او قرار دهد.
علل و احتمال تأخیر رشد
شناسایی علل تاخیر رشد دشوار است و موارد مختلفی میتواند در ایجاد آن نقش داشته باشد. برخی از بیماری ها منشا ژنتیکی دارند، مانند سندرم داون. عفونت یا سایر عوارض در دوران بارداری و زایمان و همچنین زایمان زودرس نیز میتواند باعث تأخیر در رشد شود.
تأخیر در رشد همچنین میتواند نشانه ای از سایر بیماری های زمینهای باشد، از جمله:
اختلالات طیف اوتیسم (ASDs)
فلج مغزی
میوپاتی یا ضعف عضلانی
سندرم لاندو کلفنر (نوعی زبان پریشی اکتسابی)
اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون و سندرم ایکس شکننده (عامل ایجاد ناتوانی های فکری و رشدی)
به یاد داشته باشید که کودکان با سرعتهای متفاوتی رشد میکنند، بنابراین ممکن است آنچه شما به عنوان تأخیر در نظر میگیرید برای فرزندتان طبیعی باشد. با این حال، اگر نگران هستید، مهم است که فرزندتان توسط متخصص معاینه شود.
منبع: healthline
مترجم: الهه جعفرزاده