دکتر حمید سوری: تعداد واکسن‌های وارداتی «بیش از حد نیاز» بود/ چرا باید واکسن تولید کنیم درحالیکه واکسن خود را مصرف نمی‌کنیم؟

به گزارش سایت دیده بان ایران؛  دکتر حمید سوری، اپیدمیولوژیست درباره دپوی بیش از حد نیاز واکسن های کرونا در ایران می گوید: مدیریت واکسن در کشور به ویژه در اپیدمی ها نباید در انحصار چند نفر و یا در انحصار مجموعه ای خاص باشد. واکسیناسیون در دوران اپیدمی جنبه های سیاسی و اقتصادی و امنیتی دارد و نیاز است نمایندگان سایر سازمان های مرتبط هم دخالت داشته باشند و این تنها جنبه بیولوژیک ندارد و جنبه های دیگری نیز مطرح است و من عقیده دارم باید مدیریت واکسیناسیون در کشور در مورد کویید ۱۹ در دست ستاد ملی کرونا می بود تا صرفا یک نهاد و مجموعه خاص.

متن گفت وگوی با دکتر سوری را می خوانید:

_ گفته می شود بسیاری از واکسن ها در آستانه منقضی شدن تاریخ است و قابل استفاده نیستند آیا این وضعیت نشان دهنده نوعی سو،مدیریت است یا عدم استقبال ایرانی ها از دوز های دوم و سوم باعث پیش آمدن این وضعیت بود؟

برآورد هایی که در واردات و تولید داخل واکسن وجود داشت با مصرف ما ناسازگار بود. تعداد واکسن های وارداتی بیش از حد نیاز بود

چرا باید واکسن تولید کنیم درحالیکه واکسن خود را مصرف نمی‌کنیم؟

شفاف سازی در مورد واکسیناسیون در کشورمان صورت نمی گیرد. باید مدیریت واکسیناسیون در دست ستاد ملی کرونا می بود. استقبال خوب بود چون هیچ کشوری در انتظار استقبال صددرصدی نبود. کشور ما هم کشوری است که نسبت به سایر کشور ها وضعیت نامناسبی نداشت و بر عکس بسیاری از کشورها استقبال ایرانیان از دوز اول و دوم واکسن خوب بود. اما برآورد هایی که در واردات و تولید داخل وجود داشت با مصرف ما ناسازگار بود به نحوی که به نظر می آید تعداد واکسن های وارداتی بیش از حد نیاز بود به همین دلیل امروز با تلنبار شدن واکسن روبرو هستیم و واکسن های تولید داخل عملا نمی توانند مصرف داخلی داشته باشند. از این رو مجبور شده ایم یک سری از واکسن ها را اهدا کنیم و یا از واکسن های اهدایی یک سری از کشور ها استفاده کنیم. این بسیار عجیب است که ما امروز اینهمه واکسن اضافی داریم و تولید داخل هم در دست تولید کننده مانده است اما مشخص نیست که آیا واکسن های اهدایی برای شکستن بازار تولید داخلی انجام شده است یا نه؟! به چه دلیلی کشورها به ما واکسن اهدا کردند و چرا ما با وجود افزایش تولید و با وجود واکسن های موجود این میزان واکسن اهدایی را پذیرفته ایم؟ با این حال انتظار داریم که در عرصه جهانی برای سازندگان ایرانی مشتری پیدا شود! این عوامل در کنار هم که قرار می گیرند جفت و جور شدنی نیستند. چرا باید واکسن تولید کنیم درحالیکه واکسن خود را مصرف نمی کنیم و واکسن های تزریق شده عمدتا یا خریداری شده یا اهدا شده بودند و معلوم نیست چه نقشه ای پشت این قضیه بود. ولی بعد به تولید کننده داخلی می گوییم بروید و برای واکسن خود مشتری جهانی پیدا کنید. آیا این سوال برای خریداران واکسن های داخلی ایرانی پیش نمی آید که اگر این واکسن خوب است چرا در داخل کشور خودمان استفاده نمی شود؟ دلایل این مساله نامشخص است و شفاف سازی در مورد واکسیناسیون در کشورمان صورت نمی گیرد. از طرفی من شخصا عقیده دارم مدیریت واکسن در کشور به ویژه در اپیدمی ها نباید در انحصار چند نفر و یا در انحصار مجموعه ای خاص باشد. واکسیناسیون در دوران اپیدمی جنبه های سیاسی و اقتصادی و امنیتی دارد و نیاز است نمایندگان سایر سازمان های مرتبط هم دخالت داشته باشند و این تنها جنبه بیولوژیک ندارد و جنبه های دیگری نیز مطرح است و من عقیده دارم باید مدیریت واکسیناسیون در کشور در مورد کویید ۱۹ در دست ستاد ملی کرونا می بود تا صرفا یک نهاد و مجموعه خاص.

_ بهترین راهکار ممکن چه بود؟ آیا ایران ناگزیر از واردات واکسن بود؟

نمی شود برای مدیریت واکسیناسیون برنامه ریزی دراز مدت داشت. تشویق مردم به تزریق دوزهای چهارم و پنجم اگر تابع اصول و مطالعات بومی نباشد ممکن است سلامت کشور را به خطر بیاندازد

باید سطح ایمنی جامعه را بسنجیم. شرایط اپیدمی بسیار متغیر است و پیش بینی آنچه که قرار است پیش بیاید به راحتی میسر نیست. در نتیجه نمی شود برای مدیریت واکسیناسیون و خرید و تولید و امثال این ها برنامه ریزی دراز مدت داشت از طرفی تشویق مردم به تزریق دوز های چهارم و پنجم اگر تابع اصول و مطالعات بومی نباشد نه تنها به کشور ضرر اقتصادی می زند بلکه ممکن است سلامت کشور را به خطر بیاندازد. در مورد بحث دوز چهارم که امروز مطرح است هیچ مستند علمی موثقی در صورت ضرورت این تزریق وجود ندارد. در برخی از کشور ها دوز چهارم تنها در مورد افراد پر خطر توصیه می شود. وزارت بهداشت برای دوز چهارم و دوز یادآور و تزریق در گروه های کودک و… باید به دستآورد های علمی مستند شود و استدلال و توجیهی کافی برای آن تصمیم وجود داشته باشد در غیر این صورت شاید مورد ابهام باشد یا سوالات متعددی ایجاد کند از جمله اینکه چون واکسن ها در دست دولت مانده چنین کاری می کنند و می خواهند تا پایان تاریخ انقضای واکسن ها به هر طریقی واکسن ها را مصرف کنند. اگر این تصمیمات مبتنی بر شواهد علمی نباشد شاید با خطا همراه شود از این رو باید سطح ایمنی جامعه را بسنجیم و ببینیم آیا جامعه به دوز بعدی نیاز دارد یا نه؟ کشور ما واکسیناسیون را چند ماه بعد از غرب شروع کرد بنابراین سطح ایمنی جامعه ما متفاوت با آن چیزی است که در دنیای غرب مشاهده می شود. از این رو نمی توانیم هر کاری که آن ها انجام دادند را دوباره تکرار کنیم. ضمن اینکه وضعیت ایمنی هر جامعه ای ویژگی های بومی خود را دارد و ما نمی توانیم نسخه ای واحد برای همه دنیا بپیچیم بنابراین این موارد نیاز به مطالعه و شفاف سازی دارد و نیازمند این است که برای تصمیمات خود مستنداتی کافی ارائه بدهیم و نگاهی جامع به واکسیناسیون داشته باشیم. واکسیناسیون در دوره های اپیدمی کووید ۱۹ تنها جنبه بیولوژیک ندارد و جنبه های اقتصادی و فرهنگی و سیاسی و اجتماعی و معنوی و امنیتی نیز در این مساله اهمیت دارند و ستاد ملی کرونا می تواند در این مورد مدیریت را بر عهده بگیرد.

_ آیا ماهیت بیماری کرونا این نیاز را ایجاد می کند که در آینده واکسن های جدیدی ساخته شود؟

قطعا نیاز به ادامه واکسیناسیون وجود دارد. حتی اگر اپیدمی خاتمه پیدا کند باز هم نباید واکسیناسیون را تمام شده تلقی کرد.  قطعا نیاز به ادامه واکسیناسیون وجود دارد و متاسفانه با واریانت های جدیدی که می آید و با بازگشت اپیدمی به برخی از کشور ها این لزوم بیشتر می شود. این تصور که اپیدمی تمام شده است کاملا اشتباه است. لازم است این آمادگی را داشته باشیم ولی حتی اگر اپیدمی خاتمه پیدا کند باز هم نباید واکسیناسیون را تمام شده تلقی کرد. نکته دیگر این است که واریانت های جدید کمی واکسن گریز هستند مثلا اخیرا مطالعه ای منتشر شده است که نشان می دهد دوز چهارم تفاوتی معنا دار در سطح ایمنی و مقابله افراد با واریانت های جدید ندارد و طبیعی است که اگر مثلا ۵۰ دوز برای هر دوز تزریق در کشور در نظر گرفته می شود چیزی در حدود ۱۰۰ میلیون دلار به اقتصاد کشور لطمه می زند و اینطور نیست که ما به راحتی دوز های بعدی را توصیه کنیم.

_ چین امروز سرسختانه قرنطینه اعمال می کند آیا این رفتار چین برای مقابله با واریانت گسترده تر و یا خطرناک تر جدیدی است؟

شاید بسیاری از واریانت ها بدون اینکه ما اطلاع داشته باشیم در کشور ما وجود داشته باشند. بله اما در مورد ما چون نظام توالی یابی ویروس را نداریم شاید بسیاری از واریانت ها بدون اینکه ما اطلاع داشته باشیم در کشور ما وجود داشته باشند اخیرا در استان هرمزگان در حدود ۳۰ مورد واریانت بی ای ۳ را هم پیدا کرده اند. از این رو ما هم مصون نیستیم به ویژه اینکه ما تردد های غیر قانونی و غیر مجاز نیز داریم از این رو باید بر نظام سلامت هشیاری کاملی وجود داشته باشد. امیدواریم پیش نیاید ولی اگر حتی احتمالی ضعیف برای بازگشت وضعیت وجود دارد باید هشیار بود تا در صورت پیش آمدن هر گونه سناریوی احتمالی دچار غافلگیری نشویم.

منبع: شفقنا