چندسالاری: مشارکت و مخالفت

فوکویاما اولین کسی بود که از پایان تاریخ سخن گفت و لیبرال دموکراسی را سرنوشت محتوم همه دولت‌ها و ملت‌ها دانست. با این حال همین اندیشمند در آثار اخیر خودش نئولیبرالیسم را به باد انتقاد گرفته و آن را موجب تضعیف دموکراسی دانسته است. در واقع از نظر امثال او نئولیبرالیسم به دلیل پیچیده کردن دموکراسی موجب ناکارآمدی دولت‌های غربی شده است. جالب آنکه از سویی دیگر اندیشمندانی همچون لاکلاو و موفه همین پیچیدگی را رمز پابرجایی دموکراسی‌ها می‌دانند.

این مقدمه برای معرفی کتاب «چندسالاری: مشارکت و مخالفت» از رابرت دال است. اهالی دانش سیاست با رابرت دال آشنا هستند. او از مهمترین نظریه‌پردازان برای نظام‌های سیاسی بود. این استاد سابق دانشگاه ییل و انجمن علوم سیاسی آمریکا همچنین مدافع سرسخت پلیارشی و یا پلورالیسم بود. البته مدافع که چه عرض کنم در واقع باید اذعان کرد که او پدر نظریات پلورالیسم در اندیشه سیاسی است. پلورالیسم در لغت به معنای کثرت‌گرایی است و نظام پلورالیستی نظامی است که در آن گروه‌های مختلف برای رسیدن به قدرت با یکدیگر رقابت می‌کنند. این گروه‌ها قادر به حذف دیگری نیستند چرا که ساختارهایی مثل قانون حامی آزادی بیان و انتخابات آزاد مانع از آن می‌شود.

در معرفی کوتاه کتاب نکته جالبی آمده است که به نظرم شایسته توجه است. این نکته که رابرت دال به خوبی و به درستی تغییر در نظام‌های سیاسی غربی را پیش‌بینی کرده بود. همان مسئله‌ای که در بند نخست به آن اشاره کرده بودم.

انتخاب واژهٔ چندسالاری توسط رابرت دال در این اثرِ بدعت‌گذار در زمینهٔ گذارِ نظام‌های سیاسی از یک ساختار به ساختاری دیگر، به جای واژهٔ مردم‌سالاری یا دموکراسی به دو دلیل انجام شده‌است: دلیل اوّل آنکه بتوان عوامل دیگری را علاوه بر حضور و مشارکت مردم در برپا ساختنِ مردم‌سالاری شناسایی کرد؛ و دلیل دوّم آنکه، ابزارها و واسطه‌هایی را بتوان برشمرد و به خواننده‌ معرفی کرد که به‌میانجیِ آنها، مردم در اجتماع و سیاست مداخله می‌کنند تا نظام سیاسی‌ای را تأسیس و بقایش را تضمین کنند که نام آنها را بر خود دارد.

این کتاب را ابراهیم اسکافی ترجمه و نشر شیرازه منتشر کرده است. می‌توانید از لینک زیر آن را با تخفیف ویژه نشر شیرازه خریداری نمایید.

برای دریافت کتاب روی لینک خرید کتاب کلیک کنید