واقعا چه کسی پاسخگو است؟

دیده بان ایران: کلان شهر تهران با جمعیت بیش از ١١ میلیون نفر و وسعت بیش از 700 کیلومتر مربع در بر دارنده مراکز اصلی اقتصادی، سیاسی و حکومتی کشور میباشد. این در حالی است که این شهر در منطقه های با خطر بسیار زیاد زمین‌لرزه قرار داشته و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که شهرها و آبادی هایی که در گذشته در محل فعلی شهر تهران قرارداشته اند به دفعات در اثر وقوع زلزله های شدید ویران شده اند.

این در حالی است که تراکم زیاد جمعیت و بافت نامطلوب شهری در بسیاری از مناطق تهران کار امدادرسانی و کمک به بازماندگان حادثه را بسیار دشوار خواهد ساخت. در این شرایط برنامه ریزی برای پیشگیری و کاهش مخاطرات حاصل از زمین لرزه و یا به عبارت ساده تر مدیریت بحران و ریسک بسیار ضروری و تنها راه چاره به نظر می رسد.

به دنبال وقوع زلزله بم در جلسه اضطراری ستاد مدیریت بحران شهر تهران در تاریخ 15/10/1382 ساخت 120 پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران توسط سازمان پیشگیری و مدیریت بحران پیشنهاد و تصویب گردید و در تاریخ 06/12/1382 دستور احداث پایگاه‌ها(سوله ها) به تمامی مناطق 22 گانه شهرداری تهران ابلاغ گردید.

اما نکته جالب نوع استفاده از این سوله ها در شهرداری تهران می باشد.

محمدباقر قالیباف در حاشیه سومین همایش عمران شهری که در برج میلاد برگزار شد، با حضور در جمع خبرنگاران در 19 تیر 1396 در مورد واگذاری سوله‌های مدیریت بحران ، گفت: هیچ سوله بحرانی تغییر کاربری نداده است. در ادامه اظهار کرد: زمانی که سوله‌های بحران ساخته شدند بخشی از آنها بلااستفاده بود و بخشی که باید تجهیز می‌شد تجهیز شده و برخی دیگر نیز قرار بود مورد استفاده اداری قرار گیرند که این مهم انجام شد.

وی با بیان اینکه بر اساس مصوبه شورای شهر وقت، تصمیم گرفته شد بخشی از سوله‌های بحران که برای اسکان در نظر گرفته شده مورد استفاده ورزش بانوان قرار گیرد، گفت: صددرصد سوله‌ها برای بحران است و برخی از آنها در مواقع بلااستفاده برای ورزش بانوان در نظر گرفته شده است.

اما از سوی دیگر رحمت اله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران روز سه شنبه 3 مرداد 1396 در جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران با استناد به مصوبه اردیبهشت سال 95 شورا در خصوص سوله های مدیریت بحران، در بهمن سال 95 از شهرداری تهران خواسته شد درباره اینکه چرا تعدادی از سوله های بحران در اشغال حوزه های خارج از سازمان پیشگیری و مدیریت بحران است، توضیح دهد.

وی افزود: یک ماه بعد شهرداری تهران در نامه ای اعلام کرد که تمامی قسمت های سوله های بحران تحویل سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شده ، اما در عمل در حال حاضر در منطقه 2 روی سوله مدیریت بحران آسیاب کهک، تابلوی پایگاه مدیریت بحران معاونت فنی و عمران نصب شده و در اختیار مرکز ژئوتکنیک است، در منطقه 22 سوله حضرت ابوالفضل (ع) در اختیار معاونت اجتماعی شهرداری قرار دارد و سوله بحران منطقه 4 نیز به بخش خصوصی واگذار و به شهربازی تبدیل شده و سوله بحران منطقه 13 (دو کوهه) نیز در اختیار صدا و سیما است.به گفته وی، سوله بحران جنب ترمینال جنوب تهران نیز به بخش خصوصی واگذار و به باشگاه بدنسازی تبدیل شده است.

همانطور که از نام  این سوله ها مشخص است، نوع کاربری این سوله ها باید در زمینه بحران باشد تا برای شهری مثل تهران که بر روی خطرناک ترین  گسل ها می باشد، بتوان استفاده کرد. 

در ضمن علاوه بر اینکه نوع کاربری این سوله ها تغییر پیدا کرده از طرفی موارد و اقلامی که در این سوله ها لازمه زمان بحران می باشد وجود ندارد!(البته در سوله های واگذار شده) . با نگاهی به کشور های توسعه یافته خواهیم دید که مقوله مدیریت بحران در آنها بسیار جدی و از اهمیت بالایی برخوردار است اما در کشور ما بیشتر سعی در استفاده های شخصی و سازمانی از مدیریت بحران شده و بعد از وقوع حادثه، درخواست کمک های مردمی می باشد که نقل محافل میشود. 

چرا به جای ایجاد سیستمی پاسخگو و بهبود امکانات در مدیریت بحران، به فکر پر کردن جیب خودتان از اموال بیت المال هستید؟واقعا در زمان بروز حادثه چه کسی پاسخگوی این قبیل کارها خواهد بود؟

علی اصغر کلایى-  کارشناس ارشد مدیریت منابع انسانی