توسعه حمل و نقل عمومی روی سیاه تهران را سفید میکند

دیده بان ایران - احمد حکیمی پور:  زمانیکه برای حل یک مشکل روشی قاطع و کارآمد وجود نداشته باشد، با گذشت زمان، آن مشکل چهره بحران را به خود میگیرد. در تهرانِ 1396 مردم بیش از آنکه نگران مرگ خود بر اثر تصادف باشند، خود را برای مرگ تدریجی بر اثر آلودگی هوا آماده کرده اند، مرگی که هنوز راه درمان قطعی برای آن یافت نشده است. گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال 2012 نشان داد که تقریبا 7 میلیون نفر بر اثر استنشاق هوای آلوده جان خود را از دست دادند که این عدد معادل با یک هشتم از تعداد کل مرگ و میر سالانه جهان است. یافته های علمی نیز تأیید کننده این بحران میباشد، به طوریکه  امروزه آلودگی هوا بزرگترین خطر برای سلامتی و محیط زیست جهان است و خطر مرگ ناشی از آلودگی هوا نسبت به گذشته تقریبا دو برابر شده است. زمانی اوج فاجعه آلودگی هوا را بهتر درک میکنیم که تهران را با سایر شهرهای جهان مقایسه نماییم.

در توصیف تهران باید گفت، این کلانشهر 100 برابر توکیو و 5/2 برابر استاندارد های جهانی در هوای خود بنزن دارد، که  جدیدترین یافته ها حاکی از آنست که بنزن، خطرناک ترین ترکیب آلاینده هواست و این ماده خوشبو در بنزینِ تولید داخل به وفور یافت میشود. تهران شهری است که روزانه 13 میلیون لیتر بنزین مصرف کرده  و 1200 تن آلاینده در هوای آن پخش میگردد و این درحالی است که میتوان با حذف حداقل چهار سفر کوتاه درون شهری و غیر ضروری با اتومبیل شخصی در طول یک سال، از انتشار 100 کیلوگرم منوکسید کربن جلوگیری نمود.  با وضعیت این سالهای هوای تهران، تعجبی ندارد که این کلانشهرِ به ظاهر مدرن از نظر کیفیت زندگی در میان 194 کشور جهان، جایگاه 183 را به خود اختصاص داده است، چرا که یکی از مهمترین معیارها جهت انتخاب بهترین و بدترین شهرهای جهان برای زندگی، از سوی نهادها و سازمان های بین المللی، معیارها و ملاک های زیست محیطی است و تهران همانند هوای خود در این معیار رو سیاه است.

آژانس بین المللی انرژی جدولی را منتشر کرد که نشان میدهد از سال 1990 تا سال 2007، ایران پس از چین بیشترین میزان افزایش تولید دی اکسید کربن را داشته است، به طوریکه ایران در سال 1990 در مجموع 175 میلیون تن دی اکسید کربن راهی جو کرده در حالیکه در سال 2007 این میزان به 466 میلیون تن رسیده است. جدای از روسیاهی تهران در آمارهای جهانی، این کلانشهر در مقابل سلامتی شهروندانش هم خجالت زده است. به گفته رئیس مرکز تحقیقات سرطان، آلودگی هوا  به عنوان یکی از عوامل بروز سرطان میباشد که این گفته توسط سازمان بهداشت جهانی در سال 2006 و پس از 15 سال تحقیق مورد تأیید واقع شده است.

شاید این اعداد و ارقام دلیل گرایش کلانشهرهای توسعه یافته به حمل و نقل عمومی را بهتر توجیه نماید، چرا که استفاده از خطوط قطار شهری و راه اندازی یک سیستم حمل و نقل تندرو در صـورتیکه 60 کیلومتر از شبکه راههای کلان شهرها را در ساختار این سیستم قرار دهد، سرعتجابهجاییرا 17 درصد افزایش و میزان مصرف بنزین را 3/6 درصد و انتشـار آلاینـدههـاهمچون منواکسید کربن را 5/7 درصد کاهش خواهـد داد.  در نهایت باید گفت که به ازای هر سفری که به جای استفاده از وسـیله نقلیـه شخصـی بـاسیستم حمل ونقل همگانی انجام میپذیرد، در حدود 2 لیتر از مصرف سوخت در کـلانشهرها بخصوص تهران کاسته خواهد شد.  همه این موارد گواهی است بر این جمله که اولویت  کلانشهر تهران داشتن تونل های طویل، بزرگراه های دوطبقه، شهرک نمایشگاهی و بسیاری موارد مشابه نیست، بلکه حمل و نقل عمومی در تهران باید به طوری توسعه یابد که تعداد انگشت شماری از شهروندان رنگ خودروی خود را به خاطر داشته باشند، چرا که نیازی به استفاده از خودروی شخصی ندارند.