طعم گس انفعال سه عضو زن شورای شهر

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران؛ زهره آشتیانی روزنامه نگار و فعال حقوق زنان؛ در یادداشتی به بررسی عملکرد زنان شورای شهر تهران پرداخت.

متن این یادداشت که در اختیار پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران قرار گرفته است بدین شرح می باشد: 

و استقرار نظام جمهوری ، با پذیرش ساختار انتخاباتی ، رجوع به آرای مردم آزمون حضور نمایندگانشان در مسندهای قانون گذاری و برنامه ریزی بوده است ، و این عرصه ای است که هیچ شرط و منعی با رویکرد جنسیتی از همان ابتدا برای آن بیان نشده است ، و لذا زنان از منظر قانونی از فرصت برابر با مردان برای حضور در عرصه رقابت برخوردارند . اما چه می شود که پس از گذشت 38 سال از برگزاری اولین مراجعه به آرا مردمی ، همچنان زنان حداقلی ترین کرسی ها را در پارلمانها می توانند داشته باشند ؟! این در حالی است که همسایگان ما در ترکیه، عراق، پاکستان و افغانستان در وضعیتی به مراتب بهتر قرار دارند. برخی معتقدند که این وضعیت حاصل انفعال جامعه زنان است ، در حالی که در تحقیق میدانی که از سوی معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری با عنوان مسایل و انتظارات زنان ایران صورت گرفته است به خوبی مشخص شد که 87 درصد از زنان از جمعیت نمونه، نگرشی مثبت به مشارکت سیاسی زنان دارند. نگرشی که به معنای برخورداری از حق و توانایی مدیریت زنان در سطوح عالی نظام تصمیم سازی و تصمیم گیری کشور است. دگرگونی در نگرش زنان به مشارکت سیاسی را میتوان مقدمه فعالیت ها و کنش های موثر آنان در فرایندهای سیاست ورزی در جامعه و مشارکت رسمی سیاسی ارزیابی کرد . اما در واقع آنچه اتفاق می ا فتد خلاف چنین مشارکت جویی است . 

مجمع جهانی اقتصاد از سال 2006 تا کنون به ارائه گزارش شاخص شکاف جنسیتی جهانی پرداخته است. این شاخص،

فاصله بین مردان و زنان را در چهار بعد اساسی سلامت، آموزش، مشارکت اقتصادی و مشارکت در قدرت سیاسی مطرح میکند. و در حقیقت چارچوبی برای سنجش میزان نابرابری براساس جنسیت و تحولات آن در طول زمان بشمار میآید. مبتنی برگزارش سال 2015 ، ایران با رفع 58 درصد از شکاف جنسیتی در ابعاد مورد سنجش در بین 145 کشور حائز رتبه 141 میباشد.در ایران رفع شکاف جنسیتی در موضوع مشارکت در قدرت سیاسی حداکثر 7/3 درصد در پایین ترین سطوح باقی مانده است و در تمام این دوره زمانی کمتر از میانگین جهانی است . 

هر چند هم که بخواهیم از تحول نگرشی نسبت به حضور زنان در عرصه صحبت کنیم ، ولی آمارها خلاف آن را اثبات می کنند و به نظر می رسد که چانه زنی برای تحقق سهم برای زنان از لیست های انتخاباتی بیانگر عدم باور عمیق به حضور زنان بنابر شایستگی هایشان است ، و همچنان تصور بر این است که باید برای حضور زنان سهمیه هایی حداقلی را بدانها اختصاص داد ، این درحالی است که چنانچه بخواهیم بر مبنای شایسته سالاری و سنجشی واقع گرا به تنظیم جایگاهها بپردازیم ، زنان از سهم و فرصتی برابر با مردان در شایستگی و توانایی ها برخوردارند و اگر هم سخن از سهمی باشد باید بنابر جمعیت کشور که نیمی زن هستند ، سهمیه ای 50 درصدی از لیست های انتخاباتی را به زنان اختصاص دهیم .

اما آنچه مهم تر از همه است اینکه هرچند حضور زنان در عرصه برای برقراری توازن برنامه ریزی و سیاست گذاری در نظام اداره ای کشور از اهمیت بالایی برخوردار است ، ولی باید توجه داشت که زنانی توانمند و متخصص بدرستی در معرض رای مردم قرار گیرند تا آنکه حضور یک زن به صرف زن بودنش موجب رای بخشی به وی نگردد که پس از سربلندی در ازمون انتخاب ، عملکرد ضعیف وی در کرسی که بدان تکیه زده است موجب شود که تر و خشک با هم بسوزنند و این مانع از تثبیت رشد تفکری شود که منجر به تحول نگرشی برای توسعه مشارکت زنان در عرصه های تصمیم گیری شده است . هر چند که برخی معتقدند نباید به عنوان یک زن به نقد رویکرد عملیاتی و رفتار برنامه ای زنان بپردازم تا به تزلزل نگرشها نسبت به اعطای سهمیه به زنان منجر نگردد ولی تصور می کنم که نقد دلسوزانه بهتر از انتخاب کورکورانه هست ، و این صراحت لهجه ام ناشی از طعم گس تذکری است که در جلسه بررسی بودجه شهرداری در صحن علنی شورای شهر تهران شنیدم . 

در ترکیب اکثریت مردانه شورای شهر تهران ، سه زن حضور دارند که در اکثر موارد یا صندلی هایشان خالی است و یا اینکه مشارکتی فعال در مذاکرات صحن ندارند ! فارغ از آنکه حضور در جلسات شورا برای فردی که رای خود را از مردم گرفته است ، احترام به همان مردم است به نظر می رسد که تاثیر گذاری در روند فعالیت شورا با هدف تحقق حقوق شهروندی و کمک به توازن برنامه نویسی و قانون گذاری رسالتی است که زنان عضو شورا از سوی جامعه زنان بر عهده دارند ، ولی انفعال زنان در این دوره شورای شهر موجب می شود که با کمال تاسف در جلسه علنی روز سه شنبه بررسی بودجه با تلخی با نقد آقایان عضو شورا مواجه می شویم که به صراحت عدم حضور فعال زنان در جلسات تخصصی را تاییدی بر نگاه خود مبنی بر تاثیر حضور حداکثری آقایان در عرصه های قانون گذاری می دانند ! توجه به این مهم و بازخوانی چنین نقدی نه از آن باب هست که نافی تحقق تخصیص سهمی برای حضور زنان در لیست عرصه انتخابات پیش رو باشد بلکه موید ان است که باید بستر را برای حضور زنانی فراهم کنیم که دارای برنامه ای مبتنی بر تجربه و تخصص در حوزه شهر و حقوق شهروندی هستند تا آنکه بتوانیم به توسعه مشارکت زنان با تبلیغ توفیق حضور موثر آنها در عرصه ها بپردازیم . از این منظر حضور زنان متخصص و دارای تجربه در عرصه انتخابات پیش رو می تواند گام مهمی برای اثبات اهمیت توجه به شایسته سالاری و عدالت محوری برای تحقق توسعه پایدار و متوازن کشور باشد .

زهره آشتیانی