به گزارش دیده بان ایران؛ نشریه آمریکایی «نشنال اینترست»، در گزارشی با عنوان «پاکستان: کابوس تسلیحات هستهای» نوشت: پاکستان میان چهار کشور ایران، چین، افغانستان و هندوستان در منطقهای پیچیده همراه با معضلات امنیتی متعدد قرار دارد. پاکستان یکی از ۹ کشور شناخته شده دارای تسلیحات هستهای است. انبار تسلیحات و دکترین هستهای این کشور بطور پیوسته در حال تکامل است. پاکستان دهههاست که قدرت هستهای است و اکنون در تلاش برای ایجاد توانایی «سهگانه هستهای»، مقاومسازی زرادخانه اتمی و توانایی تلافی هستهای است.
توانایی «سهگانه هستهای»: به این معنی است که تسلیحات اتمی در سه حوزه زمین، هوا و دریا مستقر شود.
بمب اتمی به ترتیب در (الف) موشک بالستیک، (ب) بمبافکن، (ج) زیردریایی تعبیه و استقرار مییابند.
هدف: جلوگیری از نابودی کامل زرادخانه اتمی در موج اوّل حمله از سوی دشمن قدرتمند اتمی است.
شروع برنامه هستهای پاکستان به دهه ۱۹۵۰ میلادی و نخستین روزهای رقابت با کشور هندوستان بازمیگردد. «ذوالفقار علی بوتو» رئیسجمهور وقت پاکستان در سال ۱۹۶۵ گفت: «اگر هند بمب اتمی بسازد، حاضریم برگ درخت بخوریم و حتی گرسنگی بکشیم، ولی (بمب اتمی) خودمان را بسازیم.»
پس از شکست سال ۱۹۷۱ پاکستان از هند که باعث شد بخش شرقی این کشور جدا و تبدیل به «بنگلادش» شود، برنامه هستهای پاکستان در اولویت بالاتری پیدا کرد. کارشناسان بر این باورند که از دستدادن تحقیرآمیز قلمروی سرزمینی بسیار بیشتر از گزارشهای پیرامون برنامه تسلیحات اتمی هند، موجب تسریع در برنامه هستهای پاکستان شد. هند اولین بمب اتمی خود را با نام مستعار «بودای خندان» در سال ۱۹۷۴ آزمایش کرد و منطقه شبهقاره را در مسیر رقابت هستهای شدن قرار داد.
پاکستان فرآیند ذخیرهسازی سوخت لازم برای بمب اتمی، پلوتونیوم و اورانیوم غنیشده را آغاز کرد و در این مسیر توسط «عبدالقدیرخان»، متخصص متالوژی ساکن غرب، مورد همراهی و کمک قرار گرفت. «عبدالقدیرخان» در سال ۱۹۷۵ با تعدادی طرح سانتریفیوژ و ارتباطات تجاری جهت شروع فرآیند غنیسازی به سرزمین مادری خود بارگشت. کشورهای اروپایی در پیشبرد برنامه پاکستان کمک میکردند. سرانجام با آشکارشدن هدف واقعی برنامه هستهای این کشور، کشورهای خارجی از این مسیر جدا شدند.
زمان دقیق تکمیل اوّلین دستگاه/بمب هستهای پاکستان مبهم است. «بینظیر بوتو» رئیسجمهور وقت پاکستان (دختر ذوالفقار علی بوتو) اعلام کرد که پدرش به او گفته است "اولین دستگاه (بمب) هستهای در سال ۱۹۷۷ آماده به کار شد." یکی از اعضای کمیسیون انرژی اتمی پاکستان گفت: طراحی بمب اتمی در سال ۱۹۷۸ به اتمام رسید و این بمب در سال ۱۹۸۳ تست سرد گرفته شد.
«بینظیر بوتو» بعدها اعلام کرد که تا سال ۱۹۹۸ و هنگامی که هند شش بمب اتمی را در سه روز آزمایش کرد، [اجزای] بمبهای اتمی پاکستان مجزا انباشته میشد. تقریباً سه هفته بعد از این ماجرا، پاکستان در حرکتی مشابه، پنج بمب اتمی در یک روز و ششمین بمب اتمی را سه روز بعد آزمایش کرد. اوّلین بمب هستهای که ۲۵ تا ۳۰ کیلو تن وزن داشت، احتمالاً یک دستگاه(بمب) اورانیوم تقویتشده بوده است. دوّمین ۱۲ کیلوتن و سه تای بعدی زیر یک کیلوتن تخمین زده میشود.
به نظر میرسد ششمین و آخرین دستگاه، بمب ۱۲ کیلوتنی بود که با دامنهای متفاوت منفجر شد. گزارش شده است که هواپیمای ردیاب هستهای نیروی هوایی آمریکا مشهور به «فونیکس» بعد از این انفجار، پلوتونیوم را کشف کردهاند. از آن زمان تاکنون، پاکستان روی بمب اورانیومی کار کرده بود. کرهشمالی نیز که تحقیقات خود را از طریق شبکه «عبدالقدیرخان» در اختیار این کشور میداد، روی بمب اورانیومی کار کرده بود. برهمین اساس، برخی از ناظران خارجی به این جمعبندی رسیدند که آزمایش ششم پاکستان در واقع آزمایش کرهشمالی بوده است.
کارشناسان معتقدند که حجم ذخایر هستهای پاکستان به طور مداوم درحال رشد است. در سال ۱۹۹۸، ذخایر این کشور بین ۵ تا ۲۵ بمب اتمی (بسته به میزان اورانیوم غنیشده آن) تخمین زده شده بود. امروز تخمین زده میشود زرادخانهای پاکستان بین ۱۱۰ تا ۱۳۰ بمب اتمی تخمین زده میشود. اندیشکده «کارنگی» در سال ۲۰۱۵ تخمین زد که با ظرفیت تولید ۲۰ بمب اتمی در سال، پاکستان میتواند به سرعت تبدیل به سوّمین قدرت بزرگ هستهای جهان شود.
تسلیحات هستهای پاکستان تحت کنترل بخش طراحی استراتژیک نظامی ارتش این کشور قرار دارد و عمدتاً در استان «پنجاب» قرار دارد که از مرزهای شمالی و قلمرو طالبان به دور است. ۱۰ هزار نیروی نظامی - اطلاعاتی پاکستانی از سوی بخش طراحی استراتژیک نظامی ارتش (SPD) از تسلیحات اتمی محافظت میکنند. پاکستان ادعا میکند که تسلیحات فقط با کد اختصاصی در آخرین لحظه مسلّح میشود.
واشنگتن پست - The Washington Post؛
به نظر میرسد که دکترین هستهای پاکستان بر مبنای بازدارندگی سیاسی، اقتصادی و نظامی در مقابل هند است. وجود خصومت سنتی بین این دو کشور، وقوع چندین جنگ میان آنان و وقایعی نظیر حمله تروریستی سال ۲۰۰۸ در بمبئی که از سوی پاکستان برنامهریزی و هدایت شد، رقابت هستهای را تشدید کرده است. پاکستان برخلاف همسایگانش هند و چین، قائل به دکترین «عدم استفاده اول» نیست و حق استفاده از تسلیحات هستهای را برای خود محفوظ میداند.
در حال حاضر، پاکستان دارای توانایی «سهگانه هستهای» است. در بخش هوایی؛ اسلامآباد تاسال ۱۹۹۵ بر این باور بود که با ارتقاء جنگنده F-۱۶ آمریکا و میراژ فرانسه، بمبهای اتمی را بر روی آن تعبیه کند. از آنجا که این جنگندهها باید برای هدفگیری شهرها و دیگر اهداف در شبکه پدافندی هند نفوذ کنند، احتمالاً هواپیماهای پاکستانی با تسلیحات هستهای تاکتیکی تجهیز شدند.
در بخش زمینی؛ سیستم تعبیه تسلیحات هستهای در فرم موشک با طرحهای مبتنیبر و یا تحث تاثیر طرحهای چینی و کرهشمالی است. سری موشکهای متحرّک هاتف شامل موشک سوخت جامد هاتف-۳ (برد ۱۸۰ مایل)، هاتف-۴ (برد ۴۶۶ مایل) و هاتف-۵ (برد ۷۶۶ مایل) میشود. بخش تهدیدات موشکی «مرکز مطالعات بینالمللی و راهبردی - CSIS» معتقد است که از سال ۲۰۱۴، هاتف-۶ (برد ۱۲۴۲ مایل) احتمالاً درحال خدمت است. پاکستانیها همچنین درحال توسعه موشکهای میانبرد شاهین-۳ با توانایی حمله به اهداف تا برد ۱۷۰۸ مایلی، به منظور حمله به جزایر «نیکوبار» و «آندامان» است.
موقعیت جغرافیایی جزایر «نیکوبار» و «آندامان»: مجمع الجزایرهای تحت حاکمیت هند با جمعیت کمتر از نیممیلیون، نقاط استراتژیکی هستند که خطوط دریایی انتهایی تنگه مالاکا در دهانه ورود به اقیانوس هند را قطع میکند.
تنگه مالاکا: مسیر دریایی باریکی است که سنگاپور و سوماترا (جزیرهای متعلّق به اندونزی) را از یکدیگر جدا میکند
منبع: دانشگاه Navarra اسپانیا
در بخش دریایی؛ نیروی هستهای پاکستان متشکل از موشکهای کروز کلاس «بابور» است. آخرین نسخه این کلاس «بابور-۲» است. این موشکهای کروز دارای برد عملیاتی ۴۳۴ مایل است. به جای استفاده از GPS، که دولت آمریکا میتواند بصورت منطقهای آن را غیرفعال کند، «بابور-۲» از سیستم ناوبری TERCOM (تِرکام نوعی سیستم ناوبری خودکار که اغلب در موشکها استفاده میشود) و DSMAC (در کنار تِرکام برای هدایت موشک در فاز نهایی است) استفاده میکند. «بابور-۲» را میتوان هم در زمین و هم در دریا بر روی کشتی مستقر کرد. «بابور-۳» نسخه زیردریایی آن در ژانویه/دی آزمایش شد.
پاکستان در حال توسعه برنامه هستهای قدرتمندی است که نهتنها برای این کشور بازدارندگی ایجاد میکند بلکه میتواند در یک جنگهستهای با بهره از آن نبرد کند. پاکستان همچنین با معضلات امنیتی در داخل مواجه است که میتواند تهدیدی برای انبار تسلیحات هستهای آن باشد. پاکستان و هندوستان به طور واضح در میانه یک رقابت هستهای قرار دارند که میتواند یادآور دوران جنگ سرد باشد. توافقنامه کنترل تسلیحات برای منطقه شبه قاره به شدت مورد نیاز است.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کانال رسمی دیدبان ایران در تلگرام