ملازهی: شرایط افغانستان به گونه ای است که هر لحظه با یک بهانه کوچکی همه چیز به هم می‌ریزد/ طالبان دیگر یکدست نیستند و هر گروه آن می تواند زیر مجموعه داعش شود

به گزارش دیده بان ایران؛ «پیر محمد ملازهی»، کارشناس مسایل خاورمیانه، در رابطه با اهمیت مذاکره طالبان و افغانستان پس از چندین سال گفت: شرایط کنونی افغانستان و منطقه در قیاس با شرایط گذشته بسیار متفاوت است. در گذشته طالبان ادعا می کرد دولت افغانستان دست نشانده آمریکا است و با افغانستان، مذاکره نمی کرد و ترجیح می داد، مسایلش را از طریق مذاکره با آمریکا حل و فصل کند. اما در شرایط کنونی، طالبان پذیرفته است که با دولت افغانستان مذاکره کند. پذیرش این مسئله از اهمیت خاصی برخوردار است اما در رابطه با اینکه طالبان به صورت داوطلبانه وارد این روند شده باید با احتیاط، برخورد کرد. به نظر می رسد فشار آمریکایی ها بر پاکستان منجر به نتیجه شده بدین معنا که طالبان باید مسئله جنگ با افغانستان و با دولت مرکزی را به سر انجامی برساند و شرایط تغییر کند تا انها بتوانند به عنوان شریک قدرت در مرحله اول وارد شوند.

او ادامه داد: مذاکره از این جهت حایز اهمیت است که طالبان برای اولین بار می پذیرد با دولت مرکزی وارد گفت و گو شود؛ مذاکره ای که منجر به امیدی در دل مردم افغانستان می شود که بعد مدتها جنگ در افغانستان، کاهش یابد. طالبان دیگر یکدست نیست این شورای کویته است که با دولت مرکزی وارد مذاکره می شود. در طالبان گروهای کوچک و بزرگ وجود دارد که هر کدوم می توانند به تنهایی یا با همکاری یکدیگر و در زیر مجموعه های داعش، به جنگ ادامه دهند. 

ملازهی در رابطه با نقش ایران و کشورهای همسایه در  این زمینه گفت: در این خصوص دو نگاه وجود دارد اول نگاه امریکایی ها است زیرا بنا داشتند با طالبان به صورت یک جانبه راه حلی پیدا کنند و خود را از جنگ در افغانستان رها کنند. نگاه دوم نگاهی است که ایرانی ها مطرح می کردند که راه حل پایان بحران در افغانستان، در درون خود افغانستان و حمایت کشورهای منطقه ای و همسایگان افغانستان است و مشکل از این طریق قابل حل است. به نظر می‌رسد تعادلی بین این دو نگاه در حال شکل گیری است. آمریکایی ها تلاش کردند و به مرحله توافق با طالبان رسیدند؛ در توافق طرفین تعهداتی را پذیرفتند، آمریکا قبول کرده که بخش عظیمی از نیروهایش را خارج کند، طالبان نیر پذیرفته است که افغانستان جایگاهی نباشد که علیه امریکا یا متحدان امریکا عملیاتی در آنجا سازمان دهی شود، این تعهد متقابل شرایط را به گونه ای پیش می‌برد که حداقل انتظار این است طالبان و دولت مرکزی به شکل جدی وارد مذاکره شوند و افغانستان وضعیت جدید پیدا کند، در همین راستا افغانستان قانون اساسی خود را اصلاح کند به گونه ای که طالبان را شریک قدرت کند.

او با اشاره به اقدامات طالبان گفت:  طالبان با  خصلت های انحصار گرایانه و قومی ای که به شراکت در قدرت دارد حتی اگه سهم شیر را هم بدست بیاورد، راضی نمی شود. طالبان در مناطق مختلف افغانستان خصوصاً در مناطق پشتونشین پایگاه دارد، حتی اگر انتخابات برگزار شود و سازوکارهای دموکراتیک را بپذیرند، به نظر می رسد که شانس ورودشان از طریق سیاسی به قدرت بیشتر از گروهای دیگر است.

 ملازهی گفت: در این شرایط سه گروه داوطلب قدرت هستند که باید بر سر تقسیم قدرت به تفاهم برسند تا مشکل افغانستان را حل کنند، گروه اول الجهادی ها و شمالی ها هستند گروه دوم لیبرال دمکرات ها و گروه دیگر طالبان که مدعی قدرت است که باید بر سر تقسیم قدرت به تفاهم برسند. به نظر می رسد تقسیم قدرت در افغانستان در این چارچوب فعلی امکان پذیر نیست زیرا قانون اساسی باید اصلاح شود. طالبانی که در مناطق پشتونشین ارگان دارد می تواند دولت محلی خود را تشکیل دهد و سهمی از قدرت در مرکز  تضمین شده در قانون اساسی بدست آورد.

این کارشناس اظهار کرد: اگر تصور شود که طالبان قدرت را به انحصار خود در می اورد قطعا شمالی ها دست به سلاح خواهند برود و فقط جغرافیای جنگ  از جنوب به مرکز و شمال منتقل می شود. به نظرم می رسد که طالبان این ظرفیت را پیدا کرده که مواضعش را تغییر دهد و دولت مرکزی هم واقعیت قدرت طالبان را خواهد پذیرفت تا به عنوان شریک قدرت، حضور یابد. 

او در پایان افزود: کشورهای منطقه مثل ایران و پاکستان که همسایه هستند یا آسیای مرکزی و یا حتی  در سطح بین الملل چین و روسیه امریکا اروپا باید به نوعی به تفاهم برسند تا از صلح و ثبات در افغانستان حمایت شود، در غیر این صورت متاسفانه شرایط افغانستان به گونه ای است که هر لحظه با یک بهانه کوچکی همه چیز به هم خواهد ریخت.

منبع: برنا