چرا ایران و فرانسه در پاریس و تهران سفیر ندارند؟

به گزارش دیده بان ایران؛ روزنامه وطن امروز در چاپ امروز خود نوشت: بیش از ۴ ماه از عدم معرفی سفیر جدید فرانسه در تهران می‌گذرد و فرانسه حدود ۲ هفته بعد از ادعای واهی دستگاه امنیتی بلژیک مبنی بر تلاش ایران برای بمب‌گذاری در همایش منافقین، سفیر خود در ایران را فراخواند و تاکنون نیز سفیر جدید معرفی نکرده است.

در مقابل از تابستان امسال با پایان یافتن مسؤولیت ابوالقاسم دلفی، سفیر پیشین ایران در فرانسه، جایگزین وی معرفی نشده است و این یعنی از تابستان امسال تاکنون فرانسه و ایران در کشورهای یکدیگر سفیر ندارند.

سناریوی ادعایی علیه ایران زمانی آغاز شد که دادستان بلژیک اعلام کرد پلیس این کشور یک زوج بلژیکی ایرانی‌تبار را روز شنبه ۳۰ ژوئن (نهم تیرماه) در بروکسل به ظن تلاش برای بمب‌گذاری در همایش سالانه سازمان مجاهدین خلق[منافقین] دستگیر کرده است.

در همین رابطه، یک دیپلمات ایرانی مستقر در سفارت ایران در اتریش نیز به اتهام تماس با این زوج توسط پلیس آلمان دستگیر شد. این دیپلمات همان اسدالله اسدی است که بیش از ۴ ماه از بازداشت غیرقانونی او می‌گذرد اما همچنان اقدام موثری برای آزادی وی از سوی دستگاه دیپلماسی انجام نشده است.

اما اتهام فرانسه به ایران که در یک سناریوی هماهنگ شده با آلمان، بلژیک و اتریش انجام شد دقیقا در شرایطی بود که از یک سو حسن روحانی همان زمان برنامه سفر اروپایی خود به ۲ کشور سوییس و اتریش را آغاز کرده بود و از سوی دیگر در پی ماجرای رسوایی اعطای پناهندگی هلند به کلاهی، عامل بزرگ‌ترین عملیات تروریستی تاریخ انقلاب، این کشور اروپایی بشدت تحت فشار افکار عمومی قرار گرفته بود.

در حقیقت فرانسوی‌ها ضمن دادن تنفس به هلند، بهانه جدیدی برای فشار به ایران و تلاش برای گرفتن امتیاز مهیا کردند. وزیر خارجه فرانسه نیز بعدا در ادعایی موضوع تلاش ایران برای بمب‌گذاری در همایش منافقین را به وزارت اطلاعات ایران مرتبط دانسته بود. با استناد به همین ادعا دولت فرانسه اعلام کرده بود دارایی‌های متعلق به وزارت اطلاعات ایران و ۲ دیپلمات ایرانی را در ارتباط با طرح ادعایی حمله به تجمع گروهک تروریستی منافقین در پاریس مسدود کرده است.

این ادعا البته بعدا از سوی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه رسما رد شد و بخوبی  نشان داد تمام سناریوی فرانسه درباره ایران بی‌اساس بوده است. مکرون ۲۰ آبان‌ماه در گفت‌وگو با تلویزیون فرانس۲۴ گفت: همانطور که می‌دانید جناح‌های مختلفی در ایران وجود دارد و نمی‌توانم بگویم که دستور [این بمب‌گذاری] از مقام‌های بالا یا از فلان سرویس یا جناح صادر شده باشد. وی همچنین تصریح کرد که هیچ اطلاعات دیگری در این زمینه ندارد.

اما این نمایش اروپایی همان زمان با واکنش محمدجواد ظریف نیز همراه شد. وزیر امور خارجه در پیامی توئیتری با عنوان کنایه‌آمیز «همزمانی جالب!» به این موضوع واکنش نشان داد. همزمان با این اقدام دولت فرانسه و طرح ادعای تلاش ایران برای بمب‌گذاری در همایش منافقین، وزارت امور خارجه ایران از فراخواندن سفیر فرانسه در تهران خبر داد.

بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه روز ۱۳ تیرماه گفت: در پی دستگیری یکی از دیپلمات‌های ایران در کشور آلمان که به ‌درخواست پلیس فرانسه صورت گرفت، سفرای کشورهای فرانسه و بلژیک و کاردار آلمان (در غیاب سفیر) به وزارت امور خارجه فراخوانده شدند. این اقدام یک روز بعد با واکنش فرانسه مواجه شد.

نگاهی به تاریخ احضار سفیر فرانسه و واکنش این کشور که در تاریخ ۱۴ تیرماه سال جاری اتفاق افتاد با موضوع فراخواندن سفیر فرانسه از ایران که اواخر تیرماه انجام شد، احتمال تقویت عدم معرفی سفیر جدید با ادعای واهی فرانسه درباره ایران را تقویت می‌کند. یک منبع دیپلماتیک فرانسوی با تایید فراخوانده شدن سفیر این کشور در تهران به دلیل حمایت پاریس از گروهک منافقین به رویترز گفت: فرانسه از این گروه حمایت نمی‌کند اما این سازمان آزاد است به فعالیت‌های خود ادامه دهد.

اگرچه در ابتدا برخی رسانه‌ها گفته بودند دولت فرانسه عنوان کرده که میان عدم تصمیم‌گیری درباره معرفی سفیر جدید در تهران و ادعای بمب‌گذاری در نشست سالانه منافقین در حومه پاریس ارتباطی وجود ندارد اما نگاهی به روایت‌هایی که از مقامات فرانسوی و رسانه‌ها منتشر شده است نشان می‌دهد عدم معرفی سفیر از سوی فرانسه دقیقا در همین راستا بوده است.

ماه آگوست گذشته دولت فرانسه اعلام کرده بود تعیین سفیر جدید این کشور در تهران نیازمند تصمیم‌گیری و فرصت لازم از سوی فرانسه و طی یک روند از سوی ایران است. رسانه‌های فرانسوی نیز روز چهارشنبه ۲۸ شهریور گزارش دادند «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه تعیین سفیر جدید این کشور در تهران را معلق نگاه داشته است. یک مقام ارشد وزارت خارجه فرانسه در گفت‌وگو با نشریه «فیگارو» در پاسخ به سوالی در این باره گفت: «بله! ما تعیین سفیر جدید خودمان در ایران را معلق کرده‌ایم ولی گفت‌وگو با ایران را ادامه می‌دهیم و امانوئل مکرون در نیویورک با حسن روحانی دیدار خواهد کرد».

اما همان زمان خبرگزاری رویترز خبری منتشر کرد که در آن به صورت تلویحی به ارتباط عدم معرفی سفیر جدید فرانسه با ادعای بمب‌گذاری در همایش سالانه منافقین اشاره می‌کرد. رویترز نوشت مقامات فرانسوی این موضوع را مستقیما عنوان نمی‌کنند. این رسانه انگلیسی در این‌باره نوشت: «مقام‌های فرانسوی این موضوع را مستقیماً با مساله ادعاهای مطرح‌شده درباره تلاش [ادعایی] تهران برای حمله به اجلاس گروهک تروریستی منافقین در «ویلپنت» پاریس مرتبط نمی‌دانند».

اما همان روز یعنی چهارشنبه ۲۸ شهریور رویترز در خبری از شرط فرانسه برای معرفی سفیر جدید در تهران پرده برداشت. در این خبر صراحتا عنوان شد که عدم معرفی سفیر به ماجرای ادعای واهی تلاش ایران برای بمب‌گذاری در همایش سالانه منافقین مرتبط است.

این رسانه انگلیسی به نقل از منابعی که نامی از آنها نبرده، گزارش داد: فرانسه تا زمانی که ایران درباره طرح ادعایی بمب‌گذاری در گردهمایی مجاهدین خلق در پاریس اطلاعاتی در اختیار فرانسه نگذارد، از معرفی سفیر جدید خود در تهران خودداری خواهد کرد. یک منبع ریاست‌جمهوری فرانسه در این رابطه به رویترز گفت: «ما امروز در تهران کاردار داریم و دیالوگی در سطح بالا میان مقام‌های فرانسوی و ایرانی در جریان است».

وی بیان داشت: «ما سعی داریم روشن کنیم که ماجرا پیرامون این حادثه چه بود... من نمی‌گویم رابطه مستقیمی [با منصوب نشدن یک سفیر] وجود دارد اما ایران قول داده در هفته‌های آینده فکت‌هایی عینی در اختیار ما بگذارد که امکان خواهد داد روابط دیپلماتیک خود را به صورتی که حالا هست دنبال کنیم». همچنین یک منبع دیپلماتیک فرانسوی هم به این رسانه انگلیسی گفت: «معرفی سفیر جدید در نتیجه آن توطئه ادعایی معلق شده است».

آنطور که رویترز در تاریخ یادشده می‌نویسد: «یک یادداشت داخلی دولت فرانسه نشان می‌دهد وزارت خارجه این کشور در ماه آگوست در اشاره به آن توطئه و وخیم‌تر شدن نگرش ایران نسبت به فرانسه، به دیپلمات‌ها و مقام‌هایش گفت سفرهای غیرضروری به ایران را تا اطلاع ثانوی معلق کنند». اما موضوع عدم معرفی سفیر فرانسه در تهران آنجا جالب‌تر می‌شود که ظاهرا این کشور اروپایی این موضوع و ارتباط آن با ادعای واهی تلاش ایران برای بمب‌گذاری در همایش منافقین را به صورت رسمی نیز مطرح کرده است.

۳۰ آبان‌ماه عباس عراقچی در جریان سفر نیکلا دو ریویر، مدیر کل امور سیاسی و امنیتی وزارت خارجه فرانسه به تهران با وی دیدار و گفت‌وگو کرد. اینکه آیا در این دیدار بین طرف‌های ایرانی و فرانسوی به موضوع معرفی سفیر نیز اشاره شده یا نه اطلاعاتی در دست نیست، دولت فرانسه به طور کلی به ایران گفته است ایران باید رسما از فرانسه به خاطر ماجرای ادعای بمب‌گذاری در همایش منافقین عذرخواهی کند.

فرانسه گفته است تا زمانی که ایران در این زمینه عذرخواهی نکند نه سفیر جدیدی به تهران معرفی می‌کند و نه سفیر جدید ایران را در پاریس می‌پذیرد. پیش‌تر برخی رسانه‌ها از بهرام قاسمی به عنوان سفیر جدید ایران در فرانسه نام برده بودند که بعدا خود قاسمی این موضوع را تکذیب کرد و البته این تکذیبیه پس از آغاز بحران دیپلماتیک میان ۲ کشور انجام شد.

معرفی قاسمی به عنوان سفیر پیشنهادی ایران در پاریس قطعی بوده است، نکته قابل تامل اینکه اقدامات دولت فرانسه در قبال ایران در شرایطی است که اگرچه این کشور یکی از کشورهای تروئیکای اروپایی طرف برجام است اما برخلاف وزارت امور خارجه ایران که مناسبات دیپلماتیک خود را تابع برجام کرده است، فرانسه بدون توجه به مصالح برجام، ادعایی بدون سند علیه ایران را دنبال می‌کند به گونه‌ای که باعث شده مناسبات دیپلماتیکش با ایران بشدت تنزل پیدا کند.

عدم معرفی سفیر از سوی طرفین موید همین مطلب است، نکته قابل تامل دیگر اینکه اقدامات فرانسه علیه ایران در حالی است که این کشور به همراه انگلیس و آلمان نه‌تنها تاکنون به تعهدات خود در برجام عمل نکرده‌اند، بلکه در ماجرای SPV نیز بشدت تعلل می‌کنند و برخلاف ژست‌های سیاسی حتی در انتخاب کشور میزبان برای اجرای SPV نیز اقدامی نکرده‌اند. همین ماجرا بخوبی نشان می‌دهد که انگیزه جدی از سوی اروپا بویژه فرانسه برای اجرای برجام وجود ندارد.