غوغای جنبش زرد/ بلوای افزایش قیمت سوخت به چالشی جدی برای رییس جمهور و دولت فرانسه تبدیل شده است

به گزارش دیده بان ایران؛ دوران ماه عسل امانوئل مکرون و مردم فرانسه تمام شده و دیگر خبری از آن شور و نشاط مربوط به دوران انتخابات نیست. مکرونی که بدون حزب وارد صحنه انتخابات شد و توانست فضای سیاسی را به تسخیر خود در آورد حالا با بزرگ‌ترین حرکت های اعتراضی سال های اخیر فرانسه مواجه شده است. در یک هفته گذشته جلیقه زردها به‌کرات بزرگراه‌های سراسر فرانسه را بستند یا با حرکت بسیار آهسته در جاده‌ها مشهور به «عملیات حلزون» ترافیکی سنگین به‌وجود آوردند. آن‌ها همچنین دسترسی به انبارهای سوخت، برخی از مراکز خرید و همچنین برخی کارخانه‌ها را غیرممکن کردند.

مکرون با دست گذاشتن روی موضوع حساسی چون محیط زیست و گران کردن سوخت، سعی دارد استفاده از اتومبیل های الکترونیکی را ترویج دهد اما این مساله به مذاق بسیاری از مردم خوش نیامده و حالا «قیام جلیقه زردها» دولت مکرون را حسابی در معرض آچمز قرار داده است. مکرون اینک بر لبه تیغ قرار دارد و این امکان وجود دارد گران کردن «شش سنت» قیمت بنزین، به قیمت آتش گرفتن صندلی ریاست جمهوری او در الیزه تمام شود! این خاصیت یک دموکراسی واقعی است که یک مطالبه اقتصادی به هیچ وجه امنیتی نمی شود و معترضان حق دارند نسبت به گران شدن فقط «6 سنت» قیمت بنزین به خیابان بیایند و برای شرایط موجود، نظر خود را بیان کنند.

به هر حال، مکرون در پیچ تاریخی مهم قرار گرفته و احزاب دست راستی هم از وضعیت موجود در حال ماهیگیری هستند. به نظر می‌رسد که مکرون انتخاب های متنوعی ندارد و احتمال بالایی وجود دارد که برای حفظ دفتر خود در الیزه و آرام کردن «شانزه‌لیزه» بی خیال گران کردن قیمت سوخت شود. مکرون باید بین ماندن و محیط زیست یکی را انتخاب کند!

در پی ناآرامی‌های خیابانی روز شنبه در پاریس، رییس‌جمهور فرانسه خشونت‌ها را محکوم کرده است.

به گزارش یورو نیوز، در حالی که درگیری میان معترضان به افزایش قیمت سوخت موسوم به «جلیقه زردها» در خیابان شانزه‌لیزه پاریس تا پاسی از شب ادامه داشت، امانوئل مکرون رییس‌جمهور فرانسه در توییتی نوشت: «متشکرم از نیروهای تامین نظم برای شجاعت و حرفه‌ای‌گری‌شان. شرم بر کسانی که به آنان حمله کردند. شرم بر کسانی که بر دیگر شهروندان و روزنامه‌نگاران تعدی کردند. شرم بر کسانی که نمایندگان منتخب را مورد ارعاب قرار دادند. در جمهوری فرانسه جایی برای خشونت نیست».

دو خبرنگار تلویزیونی فرانسه حاضر در تجمع شهر تولوز که روز شنبه به اتهام «همدستی با دولت» هدف حمله معترضان قرار گرفته بودند به دادگاه شکایت کرده‌اند. دو روزنامه‌نگار نیز در شهر بزیه در جنوب فرانسه که با شعارهای «عوامل خودفروخته به مکرون» مورد حمله جلیقه‌زردها قرار گرفته بودند شکایت مشابهی را تسلیم دادگاه کرده‌اند.

زخمی شدن چند پلیس

و بازداشت ده‌ها فرانسوی

بنا به آمار پلیس، در جریان درگیری‌های تظاهرکنندگان با پلیس در شانزلیزه در روز شنبه، ۲۴ نفر شامل پنج مامور پلیس زخمی شدند. ۶۹ نفر نیز بازداشت شده‌اند.

درگیری زمانی رخ داد که معترضان به سمت کاخ الیزه در مجاورت خیابان شانزه‌لیزه حرکت کردند. پلیس با گاز اشک‌آور و ماشین آبپاش سعی در متفرق کردن تظاهرکنندگان داشت و معترضان با آتش‌زدن صندلی کافه‌ها، شکستن شیشه مغازه‌ها و پرتاب کپسول‌های گاز آتش‌زا به مقابله برخاستند.

گفته می‌شود عمده تظاهرکنندگان از آنارشیست‌ها، نقاب‌پوشان موسوم به «بلک بلاک‌ها» بوده‌اند.

واکنش کستنر و لوپن

کریستوف کستنر، وزیر کشور فرانسه، نیروهای وابسته به جریان راست افراطی را از نیروهای بسیار فعال در جریان تظاهرات روز شنبه خوانده است.

مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی «انسجام ملی» با حمایت از معترضان از دولت برای عدم صدور مجوز برای تظاهرات در شانزلیزه انتقاد کرده است.

مقامات فرانسه برای روز شنبه مجوز تجمع در محوطه مقابل برج ایفل را صادر کرده بودند.

تعداد معترضان در سراسر کشور

مطابق آمار وزارت کشور تعداد تظاهرکنندگان در سراسر فرانسه بیش از ۱۰۶ هزار نفر برآورد شده است که در مقایسه با رقم ۲۸۲ هزار و ۷۱۰ نفر شنبه گذشته کاهش در شمار معترضان خیابانی را نشان می‌دهد. با این حال خشونت و درگیری در جریان تظاهرات فراتر از هفته گذشته گزارش شده است.

معترضان برای شنبه هفته آینده، یک دسامبر، فراخوان تکرار تجمع داده‌اند.

دولت فرانسه قصد دارد در چارچوب سیاست تشویق عمومی به استفاده از خودروهای هیبریدی و کاهش خودروهای متکی به سوخت فسیلی، از ابتدای سال آینده میلادی مالیات بر هر لیتر گازوییل را ۶.۵ و هر لیتر بنزین ۲.۹ سنت افزایش دهد. امری که جرقه اعتراضات سراسری را زده است.

«جلیقه زرد»‌های فرانسه چه کسانی هستند و چرا اعتراض می‌کنند؟

شهروندان فرانسوی که در اعتراضات سراسری علیه افزایش مالیات سوخت از روز ۱۷ نوامبر در خیابان‌ها و بزرگراه‌های شهرهای مختلف فرانسه شرکت می‌کنند خود را «جلیقه زرد»ها نام نهاده اند. «جلیقه زرد»، جلیقه‌ای به رنگ زرد شبرنگ است که طبق قوانین راهنمایی و رانندگی در فرانسه هر خودرو باید به آن مجهز باشد تا در صورت نقص فنی و توقف خودرو در میان بزرگراه ، صاحب خودرو جلیقه زرد رنگ را بر تن کند.

«جلیقه زرد» ها بیشتر شهروندانی هستند که با وجود کار و درآمد، در گذران زندگی و معاش به مشکل برمی‌خورند. کارمندان، کارگران و خانواده‌هایی که در حومه شهرهای بزرگ یا مناطق روستایی زندگی می‌کنند و برای رفت و آمد و زندگی روزمره به خودروی شخصی وابسته هستند.

با اینکه می‌توان تجمعات اعتراضی «جلیقه زرد» ها را یک حرکت سیاسی دانست اما شرکت‌کنندگان خود را وابسته به طیف سیاسی یا حزب خاصی نمی‌دانند و نمی‌خواهند خواسته‌های‌شان با مطالبات حزبی و رهبری جناحی منحرف شود.

جناح‌های مختلف فرانسه از چپ تا راست حمایت خود را از حرکت «جلیقه زردها» اعلام کرده‌اند. با این حال فرانک بولر یکی از اعضای شناخته‌شده این جنبش به بی‌بی‌سی می‌گوید: «ما نمی‌خواهیم کسی جنبش ما را به نام خود مصادره کند. ما رهبر جنبش نمی‌خواهیم. انقلاب فرانسه با جنگ آرد آغاز شد. اکنون این جنگ برای ما، جنگ مالیات سوخت است».

جنبشی برای قیمت سوخت که حالا جنبشی مالیاتی شده است!

جنبش «جلیقه‌ زرد»‌ها با اعتراض به افزایش قیمت سوخت آغاز شد اما اکنون این جنبش اعتراضی تبدیل به جنبشی علیه مالیات شده است. جنبشی که به گفته تحلیل‌گران اولین و مهم‌ترین چالش فراحزبی برای دولت مکرون محسوب می‌شود.

طبق آخرین نظرسنجی‌ها، ۶۹ درصد از شهروندان فرانسه از جنبش اعتراضی «جلیقه زرد» ها حمایت می‌کنند. همین طور بیش از ۵۰ درصد از رای دهندگان به مکرون در انتخابات رییس جمهوری نیز از این اعتراضات حمایت‌می کنند.

روایت لیبراسیون از آغاز اعتراضات

روزنامه فرانسوی لیبراسیون درباره اولین جرقه‌های اعتراض می‌نویسد که دو راننده بین‌ شهری جوان اهل سنه مرن، شهری نزدیک به پاریس، روز دهم اکتبر در صفحه‌ای در فیس‌بوک فراخوانی برای «راه‌بندان سراسری در اعتراض به افزایش قیمت سوخت» به راه انداختند. فراخوانی که بیش از ۲۰۰ هزار نفر در فیس‌بوک قول شرکت در آن را دادند.

برونو لوفور، یکی از این راننده‌ها به لیبراسیون می‌گوید: «من در شهر زندگی نمی‌کنم و استفاده از وسایل نقلیه عمومی نیز به علت تاخیر همیشگی و دقیق نبودن امکان پذیر نیست. اولین نانوایی نزدیک در پنج کیلومتری خانه من قرار دارد. من مجبور هستم که از خودروی شخصی استفاده کنم و توانایی پرداخت افزایش مالیات سوخت را ندارم».

چرا دولت می‌خواهد مالیات بر سوخت را افزایش دهد؟

وزیر راه و ترابری فرانسه، الیزابت بورن درباره قیمت سوخت اعلام کرد که بر اساس مصوبه جدید دولت فرانسه از ابتدای سال آینده میلادی مالیات بر هر لیتر گازوییل ۶.۵ و هر لیتر بنزین ۲.۹ سنت افزایش خواهد یافت.

افزایش قیمت سوخت در واقع ناشی از وضع مالیات بر کربن است. این مالیات به منظور کاهش گاز گلخانه‌ای در نظر گرفته شده است. دولت فرانسوا اولاند، رییس جمهوری پیشین فرانسه در سال ۲۰۱۴ برای اولین‌بار این مالیات بر سوخت را وضع کرد. دولت فرانسه قصد دارد به تدریج به میزان این مالیات بیفزاید. طبق داده‌های وزارت محیط زیست و توسعه پایدار فرانسه، مالیات بر سوخت ۶۰ درصد از کل قیمت سوخت را شامل می‌شود. بنابراین ۴۰ درصد باقی‌مانده که روی قیمت سوخت مصرف‌کنندگان تاثیر می‌گذارد، نتیجه تغییر قیمت نفت جهانی است.

پاسخ دولت مکرون به خواسته‌های «جلیقه زرد» چیست؟

امانوئل مکرون، رییس جمهوری فرانسه سه روز پس از آغاز اولین اعتراضات «جلیقه زرد‌»ها در سفری رسمی به بلژیک به آن واکنش نشان داد و بدون نام بردن از جنبش «جلیقه زرد» اعلام کرد: «تنها با گفت‌وگو و ارائه توضیحات است که می‌توان به این اعتراضات پایان داد. دولت اکنون با یک جنبش اعتراضی مواجه شده است. ما باید با یک روحیه جمعی مسئول باشیم ».

رییس جمهوری فرانسه درباره استراتژی دولت این‌گونه توضیح داد که هدف در واقع افزایش مالیات بر سوخت‌های فسیلی به منظور کاهش آلودگی هواست ولی در عین حال برای اقشار کم‌درآمد، کمک‌هایی برای خرید خودروهای کم آلاینده در نظر گرفته خواهد شد.

توییت اعتراضی مکرون

با ادامه پیدا کردن اعتراضات، مکرون موضع سخت‌تری در پیش گرفت و در حساب توییتری خود خشونت ناشی از اعتراضات را محکوم کرد و با اعلام اعزام ارتش برای برقراری نظم از معترضان «جلیقه زرد» خواست تا به قانون احترام بگذارند.

اعتراض وزیر سابق محیط زیست به‌مکرون

نیکول اولو، وزیر پیشین محیط زیست که در تابستان به علت اختلافش با رویکردهای دولت استعفا داده بود، شب گذشته بالاخره سکوت را شکست و در مصاحبه ای تلویزیونی با قبول مسئولیت در برابر «جلیقه زرد» ها گفت: «من هفته های قبل از استعفا بی وقفه تلاش کردم تا برای اقشار کم درآمد، کمک هایی در نظر گرفته شود اما کسی به حرف من گوش نداد و دلیل رد پیشنهادات من را محدودیت بودجه اعلام‌کردند».

دولت مکرون قرار است سه‌شنبه هفته آینده، درباره آخرین تحولات و تصمیم‌های دولت در زمینه مالیات محیط‌ زیستی توضیحاتی را ارائه دهد. شنیده‌ها حاکی از کاهش مالیات محیط زیستی به منظور «قابل‌قبول‌» و «دموکراتیک» کردن این تغییرات است.