دادگاه بین المللی لاهه، هنوز وارد ماهیت شکایت ایران علیه آمریکا نشده است/ رای دادگاه لاهه تنها در قالب یک دستور موقت است/ این رای ضمانت اجرایی ندارد و تنها لازم الاجراست
دستیار سابق رئیس جمهور در امور حقوق شهروندی در مورد مزایای این رای برای ایران بیان کرد: از مزایای رای این دادگاه برای ایران می توان به اثبات حقانیت ایران به سرتاسرجهان اشاره کرد. کشوری که از دستور موقت دادگاه بین المللی لاهه تبعیت نمی کند، در واقع از توافق بین المللی با تمامی کشورها در سال 1945 تمرد کرده است. در نهایت می توان گفت اگر ایالات متحده آمریکا از رای و دستور موقت دادگاه بین المللی لاهه تبعیت نکند، به عنوان یک کشور "متمرد" به جهانیان معرفی خواهد شد.
دیده بان ایران_ سپیده اجلالی: ساعاتی پیش، رای دادگاه لاهه در مورد شکایت ایران از آمریکا صادر شد. رئیس جلسه درباره صلاحیت دیوان گفت که بر اساس مفاد پیمان مودت ایران و آمریکا، در صورتی که بین طرفین اختلاف نظری وجود داشته باشد و این مناقشه از طریق دیپلماتیک حل نشود، طرفین می‌توانند به دیوان لاهه مراجعه کنند. همچنین دیوان لاهه اعلام کرد صلاحیت رسیدگی به شکایت ایران از آمریکا را دارد.
هرمیداس باوند، کارشناس مسائل بین الملل، نیز در همین رابطه به دیده بان ایران گفت که رای دادگاه الزام آور است، یعنی اگر آمریکا حکمی که بر علیه او صادر شده است را اجرا نکند، ایران که دیگر طرف دعوی است، می تواند این موضوع را به شورای امنیت ارجاع دهد. در این زمینه نیز شورای امنیت می تواند یا توصیه و یا تصمیماتی را اتخاذ کند. (اینجا)
اما الهام امین زاده، کارشناس حقوق بین الملل و دستیار ویژه رئیس جمهور در امور حقوق شهروندی در دولت یازدهم هم درباره رای دادگاه لاهه به خبرنگار دیده بان ایران گفت: دیوان بین المللی دادگستری لاهه هنوز رایی را صادر نکرده است و این مسئله تنها در قالب یک دستور موقت می باشد. این دستور موقت درست شبیه محاکم داخلی کشوربوده است. در صورت صدور دستور موقت، اگر محلی تصرف شده باشد براساس این دستور، لازم است ترک تصرف صورت گرفته و یا اقدامات خصمانه به طور موقت متوقف شود.
وی ادامه داد: دادگاه بین المللی لاهه، هنوز وارد ماهیت شکایت ایران علیه آمریکا نشده است. در حال حاضر این دادگاه به صورت موقت به آمریکا دستور عدم اعمال تحریم های یک جانبه علیه ایران را تا زمان رسیدگی حقوقی دادگاه به این پرونده صادر کرده است. مجددا تاکید می کنم این رای تنها در قالب یک دستور موقت است.
نماینده مردم تهران در مجلس هفتم در خصوص اینکه آیا رای شورای امنیت سازمان ملل برای آمریکا ضمانت اجرایی دارد یا خیر، بیان کرد: خیر ضمانت اجرایی ندارد و تنها لازم الاجراست. کشورهای عضو سازمان ملل، در صورتی که صلاحیت دیوان لاهه را پذیرفته اند، لازم است از تمامی احکام و قوانین دیوان تبعیت کنند ولی اگر کشوری از این قوانین و یا تصمیمات اطاعت نکرد، دیوان می تواند عدم تبعیت آن کشور را به شورای امنیت ارجاع دهد. گفتنی است در صورت رجوع پرونده ایران به شورای امنیت، آمریکا به دلیل عضو بودن در این شورا از امتیاز "وتو" خود استفاده می کند که در این صورت دیوان سعی می کند که وارد تصمیم گیری جدیدی در مقابل کشور قدرتمندی مانند آمریکا که از امتیاز وتو برخوردار است، نشود.
امین زاده همچنین خاطرنشان کرد: استفاده از حق "وتو" به این معناست که یکی از کشورهای عضو دائم شورای امنیت به رای صادره از دادگاه لاهه اعتراض می کند. در این صورت دادگاه بین المللی لاهه نمی تواند کشوری همانند آمریکا را محکوم کند.
دستیار سابق رئیس جمهور در امور حقوق شهروندی در پایان در مورد مزایای این رای برای ایران بیان کرد: از مزایای رای این دادگاه برای ایران می توان به اثبات حقانیت ایران به سرتاسرجهان اشاره کرد. کشوری که از دستور موقت دادگاه بین المللی لاهه تبعیت نمی کند، در واقع از توافق بین المللی با تمامی کشورها در سال 1945 تمرد کرده است. در نهایت می توان گفت اگر ایالات متحده آمریکا از رای و دستور موقت دادگاه بین المللی لاهه تبعیت نکند، به عنوان یک کشور "متمرد" به جهانیان معرفی خواهد شد.
