عربستان و امارات، طالبان را به رسمیت می شناسند؟

به گزارش دیده بان ایران؛ عربستان و امارات از معدود کشورهایی بودند که میان سال‌های 1996 تا 2001 حکومت طالبان در افغانستان را به رسمیت شناختند، اما به نظر می‌آید که امروز نگران‌اند که بازگشت طالبان روح تازه‌ای به افراط‌گرایان در منطقه بدمد.

با وجود تضاد طالبان با ژست ضد افراط‌گرایانه‌ای که عربستان و امارات در سال‌های اخیر گرفته‌اند و نیز اقدامات عربستان در کاهش برخی محدودیت‌های اجتماعی، به گفته ناظران، به احتمال قوی این دو کشور برای تصمیم‌گیری درباره نحوه تعامل با طالبان پس از خروج نیروهای امریکایی، نگاهی واقع‌بینانه پیش بگیرند.

این دو کشور در سپتامبر 2001، پس از حملات 11 سپتامبر که عاملان اجرای آن اکثرا  شهروندان عربستانی بودند، به علت آنچه «پناه دادن به تروریست‌ها» خواندند، روابط خود را با طالبان قطع کردند.

تیرگی روابط ریاض با طالبان البته از 1998 و پس از آن آغاز شد که طالبان حاضر به تحویل دادن «اسامه بن لادن»، شهروند عربستان و رهبر القاعده، به عربستان نشد.

یک دیپلمات اروپایی مقیم ریاض که نخواسته نامش فاش شود تأکید می‌کند که عربستان روابطی تاریخی با افغانستان دارد و در نهایت ناچار خواهد شد که «دوباره» طالبان را به رسمیت بشناسد، چون گزینه دیگری پیش رو ندارد.

با وجود این معلوم نیست که این نگاه عمل‌گرایانه به سطح برقراری روابط دیپلماتیک برسد.

تا اینجای کار، تنها واکنش امارات و عربستان به سقوط کابل به دست طالبان این بوده که بر «احترام به انتخاب ملت افغان» تأکید کرده‌اند.

یک دیپلمات اروپایی مقیم قطر تأکید می‌کند که این دو کشور آن اندازه عمل‌گرایی دارند که با نظام‌های مختلف حاکم بر جهان تعامل کنند.

بیش از 20 سال پیش، پس از سقوط طالبان در افغانستان، عربستان و امارات کوشیدند که مذاکرات صلحی میان طرف‌های افغان برگزار کنند که بی نتیجه ماند. اما در مذاکراتی که بعدتر قطر به همین منظور راه انداخت و آن هم به حل و فصل سیاسی مسائل افغانستان نینجامید، عربستان و امارات حضور نداشتند.

دیپلمات‌های خارجی ساکن قطر پیش‌بینی می‌کنند که عربستان و امارات پیش از هر تصمیمی منتظر تصمیم امریکا درباره نحوه تعامل با طالبان بمانند.

«عمر کریم»، عضو پژوهشگاه سلطنتی مطالعات امنیت و دفاع عربستان، تأکید می‌کند که عربستان با وجود اینکه از ایدئولوژی طالبانی [به گفته وی] «فاصله گرفته»، همچنان برگ برنده مهمی را دربرابر طالبان در اختیار دارد که همان جایگاه دینی‌اش به عنوان مرکز مقدس‌ترین اماکن دینی جهان اسلام است.

به گفته کریم، عربستان و امارات همچنین می توانند از روابط خوب خود با پاکستان برای برقراری راه‌های تماس با طالبان استفاده کنند.

به نظر این کارشناس سیاسی، گزینه سوم این دو کشور برگ برنده فشار اقتصادی است که پیش‌تر هم از آن استفاده می‌کردند، چون با توجه به قطع دسترسی طالبان به ذخایر ارزی افغانستان در امریکا، به احتمال قوی طالبان در اداره افغانستان با بحران اقتصادی مواجه می‌شود.

از سوی دیگر، سه دیپلمات غربی ساکن ابوظبی تأکید کرده‌اند که امارات در مذاکراتی محرمانه با طرف‌های غربی نسبت به تبدیل شدن دوباره افغانستان به زمینی حاصل‌خیز برای افراط‌گرایی ابراز نگرانی کرده است.

«یوسف الشریف»، کارشناس سیاسی اماراتی، در مقاله‌ای در نشریه حکومتی «البیان» تأکید کرد که اگر قدرت‌های بین‌المللی نتوانند با طالبان وارد مذاکره و تعامل شوند و به سرعت هرچه تمام‌تر در این کشور حکومت تازه‌ای برقرار سازند، خطر تمرکز تروریست‌ها در افغانستان جدی می‌شود.

او از جامعه بین‌المللی خواست که به‌صورت درست این بحران را مدیریت کنند و از تجربه امریکا درس بگیرند.

طالبان از روزی که بر کابل سلطه یافته می‌کوشد که خود را گروهی اهل آشتی و تسامح نشان دهد و بارها تأکید کرده که اجازه نمی‌دهد از خاک افغانستان تهدیدی متوجه دیگر کشورها شود.

با وجود این تأکیدهای مکرر، نظر به سابقه طالبان، کشورهای جهان نسبت به این ادعاها به دیده تردید می‌نگرند.

«فهیم الحامد»، تحلیلگر سیاسی در روزنامه «عکاظ» عربستان در مقاله‌ای تأکید کرد که قدرت گرفتن طالبان به معنای قدرت گرفتن افراط‌گرایی است و افزود که هرگونه جنگ داخلی در افغانستان پای کشورهای دیگر ازجمله ایران را هم به این کشور باز می‌کند.

عربستان و امارات گروه‌های اسلام سیاسی و در رأس آنها اخوان المسلمین را تهدیدی برای خود می‌شمرند و مبارزه با آن را در راهبرد حکومت خود گنجانده‌اند. این در حالی است که قطر به عنوان یکی از مهم‌ترین حامیان اخوان المسلمین روابط نزدیکی با طالبان دارد. ترکیه، دیگر حامی اخوان، نیز از گرفتن موضع تند علیه طالبان خودداری و بر آمادگی برای همکاری با آن تأکید کرده است.

اخوان المسلمین هفته گذشته با انتشار بیانیه‌ای رسمی سلطه طالبان بر افغانستان را تبریک گفت و آن را ثمره سال‌ها «جهاد» شمرد.

دیگر گروه های اخوانی منطقه ازجمله جنبش حماس نیز خوشحالی خود از قدرت گرفتن طالبان را پنهان نکرده اند.

منبع: میدل ایست