حسین راغفر: در دوره پساکرونا شاهد رشد شدید بیکاران خواهیم بود/ زیرساخت‌های لازم برای دورکاری را در اختیار نداریم

به گزارش دیده بان ایران؛ حسین راغفر در خصوص تاثیر کرونا براقتصاد کشور، اظهار کرد: نظام تصمیم گیری ما منفعلانه با مساله برخورد می‌کند و خودش را به امواجی سپرده که می‌تواند بنیان‌های جامعه را خرد کند و گویی برنامه‌ای برای عبور سالم یا موفقیت آمیز از این بحران ندارد.

او درباره دونیای پساکرونا افزود: به نظر من دنیای پساکرونا دنیای کاملا متفاوتی خواهد بود؛ در حوزه‌های مختلف اقتصادی، بسیاری از مشاغل متحول می شوند و از بین می‌روند و بسیاری از مشاغل دیگر هم به دلیل شبکه ارتباطات جهانی تبدیل به مشاغلی می‌شوند که از دور کار خواهند کرد؛ البته این نظام مدت‌ها است در مقیاس‌های کوچک شکل گرفته بود اما از این به بعد در مقیاس بزرگتری شکل خواهد گرفت.

بسیاری از مشاغل به دلیل شبکه ارتباطات جهانی تبدیل به مشاغل دورکار خواهند شد

او در ادامه افزود: اتفاقی که اخیرا رخ داد نشان از ناکارآمدی نظام اداری در ایران دارد که اگر این نظام تعطیل باشد خیلی تاثیر تعیین کننده‌ای بر اقتصاد کشور نخواهد داشت و بسیاری از فعالیت‌هایش را همانطور که گفتم می‌توان از دور انجام دهد؛ اما ما زیرساخت‌های لازم برای این کار را نداریم. حتی برای آموزش از راه دور چه در سطح دانشگاه‌ها و چه در سطح آموزش پرورش با توجه به دنیایی که در آینده شاهد خواهیم بود، فاصله خیلی زیادی داریم.

این کارشناس اقتصاد، بیان کرد: از سوی دیگر آنچه که امروز شاهد هستیم و بحران را در بسیاری از کشورهای صنعتی هم افزون کرده است، مساله تاثیرات چهار دهه سیاست‌های نئولیبرال در دنیا و سه دهه در ایران است که کشورها و دنیا را فلج کرده است. ایتالیا با بدهی‌های خیلی بزرگی در اتحادیه اروپا مواجه بود و به همین دلیل با فشار اتحادیه اروپا، او را مجبور کردند که مخارج بخش سلامت را به شدت کاهش دهد و امروز می بینیم که وقتی با بحران همه گیر رو به رو می‌شود چگونه ناتوان از مواجهه با این بحران هست.

راغفر در خصوص وضعیت تولید در کشور، اظهار کرد: اگراصلاح لازم صورت نگیرد، امسال بخش تولید در کشور، آسیب خواهد دید و نسبت به سال گذشته بدتر خواهد شد که بخشی از این امر ناشی از سیاست های سه دهه گذشته است که اقتصاد را به شدت تضعیف کرده است؛ بخش دیگر آن هم به دلیل تحریم‌هایی است که درآمدهای نفتی را کاهش داده است و این بحران سوم یعنی کرونا، مزید بر آن دو مشکل اصلی دیگر شده است. اما به هر صورت این بحران هم عبور خواهد کرد ولی آنچه که باقی خواهد ماند این است که ظاهرا نظام اقتصادی ما نشانه‌ای برای اصلاح خودش بروز نداده است. مادامی که ما یک اقتصاد مردمی نسازیم و عملا جهت گیری‌ها به سوی جذب و جلب همه سرمایه‌های انسانی در اقتصاد کشور نباشد و سهم عادلانه‌ای از محصول اجتماعی در اختیار آنها قرار ندهیم، قادر به تغییری که در اقتصاد جهان صورت خواهد گرفت، نخواهیم بود.

اگر اصلاح نکنیم، بخش تولید کشور در پساکرونا به شدت آسیب خواهد دید

 جهت گیری‌ها باید به سمت جذب همه سرمایه‌های انسانی در اقتصاد کشور باشد

او ادامه داد: این تغییر البته فقط به کرونا باز نمی گردد بلکه مبتنی بر تحولات تکنولوژی و فناوری‌های اطلاعاتی و هوش مصنوعی است که دنیا را به یک دگرگونی بسیار جدی در مناسبات اقتصادی سوق می‌دهد و کشورهایی که قادر نیستند خودشان این دسته از فناوری‌ها را تضمین کنند، از گردونه جهان آینده خارج خواهند شد و تبدیل می‌شوند به یک نوع مستعمره‌های جدید کشورهای توسعه یافته و یا صنعتی آینده که این آینده هم خیلی نزدیک است.

راغفر با انتقاد از رواج اقتصاد دلالی و سفته بازی در کشور؛ گفت: متاسفانه سرمایه‌های انسانی و تمام دانش آموختگان دانشگاه‌های خوب ما به خصوص در رشته‌های مهندسی، جذب دنیای سرمایه داری می‌شوند که البته دلایل خاص خودش را هم دارد و یکی از دلایلش همین اقتصاد انگلی مبتنی بر دلالی و سفته بازی است که در اقتصاد ایران شکل گرفته است که نیازمند مهندس و سازنده های اقتصاد اطلاعات آینده نیست بلکه نیازمند واسطه گرها و بازاریابی و این دسته از خدمات است. مشاغلی هم که این دسته از کارها ایجاد می‌کنند بسیار ناچیز است از این جهت ما با رشد شدید بیکاران در کشور مواجه خواهیم بود که بخش قابل توجهی از این سرمایه‌های انسانی کماکان به دلیل همین بی توجهی در سیاست‌های اقتصادی، از کشور خارج خواهند شد.

اقتصادی مبتنی بر دلالی و سفته بازی عاملی بر افزایش بیکاری است

او در ادامه افزود: از این رو متاسفانه تصویر خوبی پیش رو وجود ندارد. تنها امیدواری این است که همه آسیب‌ها و واکنش های اجتماعی نسبت به این بی توجهی‌ها، سبب شود که مسوولین یک بازنگری در سیاست‌های خودشان را بدون از دست دادن زمان اصلاحات، انجام دهند. اولین حوزه بازنگری هم بیشتر متوجه تولید است چراکه تولید در کشور ما، جایگاهی ندارد و در عین حال یک فعالیت پر ریسک و پر هزینه است که بازدهی ناچیزی دارد؛ در حالی که در فعالیت‌های دیگری مثل سفته بازی، خرید و فروش زمین، مسکن، سکه، ارز و اخیرا هم بورس سوددهی بالایی دارد که عملا سبب می شود ما با بحران‌های گسترده‌ای رو به رو شویم. مساله نفس تولید نیازمند این است که منابع بانکی باید به سمت تولید و تولیدکننده‌ها هدایت شود. همچنین نظام مالیاتی ما باید از فعالیت‌های نامولد و سوداگری مثل بورس، خرید و فروش سکه و ارز، مالیات بگیرد و آنها را به سمت یارانه‌های تولید هدایت کند که البته با توجه به ساختارهای موجود دور از ذهن است.

مسوولین در سیاست‌های اقتصادی خود بازنگری کنند

منابع بانکی به سمت تولید هدایت شود

نظام مالیاتی از فعالیت‌های نامولد و سوداگر مالیات بگیرد

راغفر بیان کرد: جهت گیری تربیت نیروی انسانی باید به سمت تولید فناوری‌های آینده باشد که این کار هم نیازمند یک بازنگری جدی در حوزه نظام آموزشی و آموزش عالی ما است. همانطور که عرض کردم نظام مالیاتی ما نقش تعیین کننده‌ای در همه این وضعیت ها ایفا می‌کند.

تربیت نیروی انسانی به سمت تولید فناوری‌های آینده باشد

این استاد دانشگاه با تاکید بر لزوم توجه به کارگران و اقشار ضعیف جامعه، گفت: با این سیستم نظام اقتصادی که داریم، کارگران و اقشار ضعیف محکوم به فنا هستند و گویا کسی به فکر آنها نیست؛ علاوه بر آن، فناوری‌های آینده حتی در خود کشورهای صنعتی هم نابرابرای ها را به شدت زیاد کرده است و گروه‌های پایین جامعه در حال اضمحلال هستند و گروه‌هایی که می‌توانند در آینده، خودشان را حفظ کنند، موجب نابرابری های خیلی بزرگ حتی در کشورهای صنعتی خواهند شد. در داخل کشور ما هم متاسفانه این وضعیت وجود خواهد داشت و ما با چنین مساله ای رو به رو خواهیم بود که نابرابری به شدت افزایش پیدا می‌کند و بخش قابل توجه آن هم محصول همین نظام اقتصادی است. به عنوان نمونه متاسفانه اقداماتی نظیر آموزش رایگان و خدمات سلامت رایگان که زمینه برابرسازی را در جامعه فراهم می‌کند و صراحتا در قانون اساسی آورده شده است، جه بسیار توسط مسوولین نادیده گرفته می‌شود.

آموزش و خدمات سلامت رایگان در جهت برابر سازی جامعه مورد توجه قرار بگیرد

افزایش جرم و جنایت به خاطر فقر گسترده است

راغفر در پایان خاطرنشان کرد: قانون اساسی عملا جایگاه عدالت اجتماعی را مشخص کرده است اما چگونگی تحقق آنها بایستی توسط تمامی بخش‌های حاکمیت محقق شود. ۱۵ درصد بی سوادی مطلق در جامعه حکایت از همین مغفول گذاشتن تعهدات نسبت به جامعه را نشان می‌دهد و به نظر می‌رسد که نابرابری ها و رشد جرم و جرایم، خشونت و فساد، به خاطر همین فقر گسترده است./ شفقنا