بقای صنعت دخانیات در گرو قراردادهای تولید مشترک
قانون برنامه پنجم توسعه، دولت را مکلف کرد سیگارهای وارداتی را با همان برند اصلی به تولید داخل تبدیل کند، اما مدتهاست راه آن برای داخلی سازی برند «مارلبرو» با بهانه های مختلف سد شده است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران به نقل از اکونومیست؛ در تبصره سوم ماده 102 قانون برنامه پنجم توسعه آمده: «دولت مکلف است اقدامات لازم را مشتمل بر کاهش مصرف، تولید سیگار خارجی معتبر با نشان تجاری اصلی در داخل کشور مشروط بر تعهد شرکت یادشده به واردات نداشتن را به عمل آورد به نحوی که تا پایان برنامه، توازن تولید در داخل با مصرف برقرار شود».
این سیاست دولت و مجلس البته رنگ «اقدام» به خود گرفته است؛ و سال 1393 بیش از 13.6 میلیارد نخ سیگار وارد شد، اما این رقم با رشدی سه میلیاردی در سال 1394 به 16.4 میلیارد نخ رسید.
تولید 29 میلیارد نخی در سال 1393 تحقق یافت و سال 1394 تولید سیگار افزایش داشت و با اجرای تبصره قانونی ذکر شده، در سال 1396 به 49 میلیارد و 300 میلیون نخ رسید. این امر باعث شد تا واردات سیگار در سال 96 بیش از 76 درصد کاهش پیدا کند.
براساس اعلام رئیس مرکز برنامه ریزی و نظارت بر دخانیات کشور، با راه اندازی واحدهای تولیدی جدید و یا استفاده از ظرفیت خالی واحدهای موجود، در سال 96 واردات سیگار به 3.27 میلیارد نخ رسید؛ وارداتی که 2 سال پیش به عدد 16.4 میلیارد نخ رسیده بود.
براساس آمار موجود، سهم تولیدات داخلی در مصرف کشور از 53 درصد در سال 1393 به بیش از 90 درصد در سال 1396 رسید.
واقعیت اینکه مدت هاست موضوع قرارداد با شرکت «فیلیپ موریس» و داخلی سازی برند معروف این شرکت یعنی «مارلبرو» که اکنون به صورت قاچاق وارد کشور می شود، مطرح شده اما همواره با مخالفت هایی روبروست.
شرکت فیلیپ موریس (Philip Morris)، یک شرکت تولید سیگار و تنباکو است که محصولات خود را با برند مارلبرو تولید و در بیش از 200 کشور توزیع می کند.
«نادر قاضی پور» عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس خواستار تسریع در روند صدور مجوز این قرارداد شد و اظهار داشت: دخانیات ایران برای بقای خودش به این قرارداد تولید مشترک نیاز دارد؛ بنابر این انتظار می رود وزارت صنعت در مدت زمانی که پیش بینی کرده بود، این موضوع را حل و فصل کند.
روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت صنعت، معدن و تجارت اردیبهشت ماه امسال اعلام کرد: تولید مشترک سیگار شرکت «فیلیپ موریس» با بخش خصوصی داخلی با برند مارلبرو در دست بررسی است.
قاضی پور اضافه کرد: دستگاههای امنیتی کشور از سالهای گذشته تاکنون به صورت مکرر در پاسخ به استعلام های مسئولان سابق و فعلی وزارت صنعت، «فیلیپ موریس» را شرکتی غیرصهیونیستی اعلام کرده اند، اما به گفته مسئولان مرکز نظارت و برنامه ریزی دخانیات، برای چندمین بار این موضوع استعلام شده است.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: فرایند این استعلامات از لحاظ قانونی نباید زیاد طول بکشد، اما باوجود اینکه مرکز نظارت و برنامه ریزی دخانیات مدعی است که ظرف چند روز مجوز تولید مشترک را صادر می کند، با گذشت چند ماه همچنان این موضوع مسکوت مانده و قاچاقچیان هم از این مساله بهره برداری لازم را می برند.
وی افزود: چنانچه مجوز تولید مشترک و واردات رسمی برای این برند صادر نشود، صدهانفر کارگر دخانیات بیکار می شوند؛ قاچاق سیگار وسیع است و ارز فراوانی به این ترتیب قاچاق خارج می شود و علاوه براین سیگارهای قاچاق غیراستاندارد و بی کیفیت، بدون دادن عوارض های دولتی وارد کشور می شود.
** تولید مشترک یعنی حذف قاچاق
«عبدالرضا عزیزی» عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز اظهار داشت: چنانچه سیگاری در داخل کشور مورد مصرف قرار دارد، باید زمینه های تولید آن در داخل کشور فراهم و این مساله باعث می شود ضمن مبارزه با قاچاق، شرایط ارزآوری آن کالا فراهم شود؛ بنابر این نباید بر سر راه این سرمایه گذاری ها سد ایجاد شود.
وی آمار سیگار قاچاق را قابل توجه دانست و گفت: این موضوع یعنی تولید و اشتغال و سودآوری مالی درآن سوی مرزها و برای شرکت های برون مرزی است، اما مصرف در داخل کشور صورت می گیرد؛ پس بهتر است که وقتی درخواست برای مصرف این برند وجود دارد، مجوز تولیدش نیز صادر شود.
عزیزی اظهار داشت: داخلی سازی سیگار به امنیت شغلی کارگران دخانیات کمک می کند و علاوه بر آن، زمینه صادرات به کشورهای همجوار و ارزآوری را نیز فراهم می کند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: امیدواریم هیچ بازار مصرفی برای سیگار در کشور وجود نداشته باشد، اما مصرف سالیانه 60 میلیارد نخ در سال واقعیتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
