چین بر صندلی فرانسه می‌نشیند؟/ توتال بر سر دوراهی ماندن یا رفتن

دیده بان ایران :  این اولین بار نیست که گرهی محکم بر کلاف روابط ایران و توتال جا خوش کرده است، اولین باری هم نیست که توتال قصد حضور در فاز یازده پارس جنوبی را می کند. سال 1384 بود که توتال با مشارکت پتروناس مالزی قرارداد بیع متقابلی را برای توسعه این فاز به امضا رساند اما آنچه باید رخ می داد، نداد .

 مبلغ این قرارداد اجرا نشده، در حدود یک میلیارد و 260 میلیون دلار حداقل و یک میلیارد و 400میلیون دلار حداکثر بود.

دومین قرارداد اما نه بر اساس الگوی بیع متقابل که بر مبنای الگوی جدید قراردادهای نفتی ، مصوب دولت یازدهم با توتال به امضا رسید .

سید مهدی حسینی،  رییس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی درباره چرایی اجرا نشده ین قرارداد توضیحاتی جالب دارد که پیش تر با خبرآنلاین در میان گذاشت . وی گفته است: از سال 1384 به بعد بازار جهانی نفت با تغییراتی جدی روبرو شد. قیمت نفت ناگهان بالا رفت و قطعا این شرکت ها انتظار اصلاح قرارداد را داشتند که می شد این کار را کرد.اگر مبلغ قرارداد اصلاح شده بود امروز 12 سال از توسعه این میدان گذشته بود و سال ها بود که تولید آغاز شده بود. 

این بار اما بود و نبود توتال بیش از سالیان پیش به سیاست گره خورده است . اگر توتال اولین شرکتی بود که پس از تصویب الگوی جدید قراردادهای نفتی و امضای برجام راهی ایران شد و قرارداد امضا کرد تا بیست سال بماند، حالا نیز اولین شرکتی است که درگیر اما و اگرهای ماندن در ایران ، پس از خروج آمریکا از برجام است .

توتال می ماند؟

بیژن زنگنه این روزها بارها و بارها درباره توتال سخن گفته است، محور بسیاری از سئوالات خبرنگاران از وی نیز تعیین تکلیف این شرکت فرانسوی است که تیرماه سال گذشته امضای مدیرعاملش بر قرارداد توسعه فاز یازده پارس جنوبی حک شد . زنگنه گفته است: توتال هم اکنون مشغول مذاکره با دولت آمریکا برای ماندن در طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی است، این شرکت ۶۰ روز فرصت دارد با دولت آمریکا مذاکره کند. دولت فرانسه نیز در این ۶۰ روز می‌تواند با دولت آمریکا برای ماندن توتال در ایران مذاکراتی انجام دهد. 

پیش تر اما وزیر دارایی فرانسه گفته بود:کشورش در حال بررسی این موضوع است که آیا اتحادیه اروپا می تواند زیان شرکتهای اروپایی که بابت فعالیت در ایران از سوی آمریکا جریمه می شوند را جبران کند

جایگزین کیست؟

بر اساس اعلام زنگنه امکان جایگزینی توتال فرانسه در فاز ۱۱ پارس جنوبی با شرکت چینی CNPC وجود دارد. وزیر نفت توضیح می دهد برای خروج توتال از قرارداد جریمه‌ای وجود ندارد اما مبلغی که توتال تاکنون در این قرارداد هزینه کرده است تا زمان اجرای کار، بازپرداخت نمی‌شود.

 شرکت چینی CNPC نیز که غول غول انرژی چین، خوانده می شود پیش تر اعلام آمادگی کرده بود در صورتی که توتال به علت تحریم‌های آمریکا ، مجبور به ترک ایران شود، سهام این شرکت در پروژه گاز پارس جنوبی را خریداری کند. 

با این وجود محمد مشکین فام در توضیح حضور یا عدم حضور توتال برای ادامه روند کاری فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: با توجه به شرایط حضور یا نبود این شرکت در ادامه قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی پیش بینی شده و ادامه روند کاری کاملا مشخص است، اما اگر توتال نتواند به روند کاری خود ادامه دهد در ابتدا شرکت چینی و اگر چین نیز به میدان نیامد شرکت پتروپارس ادامه دهنده فرآیند توسعه خواهند بود.

 فاز یازده اما برای پین نامی ناشناخته نیست چرا که سهم شرکت CNPCچین از قرارداد منعقد شده در تیرماه سال گذشته 30 درصد بود . سهم توتال و پتروپارس دیگر حاضران نیز به ترتیب به 50.1 درصد و 19.9 درصد می رسید.

از سوی دیگر معاون اکتشاف و تولید توتال می گوید: اگر دولت آمریکا تعلیق تحریم‌ها را تمدید نکند، ما تلاش خواهیم کرد که برای فاز ۱۱ پارس جنوبی یک معافیت ویژه دریافت کنیم. 

طلسم سیزده ساله می شکند؟

حرف و حدیث ها بر سر ماندن یا رفتن توتال ادامه دارد اما این آنچه در این میان بیش از رایزنی های سیاسی اهمیت می یابد تکلیف فاز یازده میدان مشترکی است که میان قطر و یاران حا خوش کرده و عنوان بزرگترین میدان گازی جهان را داراست . طلسم توسعه در فاز یازده پارس جنوبی از پس سیزده سال خواهد شکست ؟ این سئوالی است که بسیاری با حضور یا بی حضور توتال در این میدان مشترک به دنبال پاسخ آن هستند.