ادامه تلاطم در بازار ارز

دیده بان ایران-  آنچه اکنون در بازار ارز مشاهده می‌شود متاثر از عوامل اقتصادی نیست، عوامل داخلی پرقدرت به‌عنوان مهم‌ترین عامل غیراقتصادی و سپس مسأله احتمال خروج آمریکا از برجام بر این بازار اثر مستقیم گذاشته است. قواعد اقتصاد ثابت است و این قواعد می‌گوید که نرخ ارز یا ارقامی که امروز در بازار وجود دارد، نمی‌تواند واقعی باشد. معروفترین قانونی که در اقتصاد درباره بازار ارز وجود دارد، این است که نرخ ارز هر سال باید با میانگین تورم داخلی از میانگین تورم خارجی تعدیل شود. آنچه که کشور طی سال‌های 92 تا نیمه اول سال 96 پشت سر گذاشت این بود که مجموع نرخ تورم در نرخ ارز تعدیل نشد به همین دلیل باید اذعان کرد که افزایش نرخ ارز در اسفند 96، قبل از تلاطم ابتدای فروردین، طبیعی و متاثر از عوامل اقتصادی بود. اشتباه دولت طی سال‌های 92 و96 این بود که اجازه نداد نرخ ارز تعدیل شود. اگر نرخ ارز در آن مقطع زمانی متناسب با نرخ تورم تعدیل می‌شد احتمالا از نظر اقتصادی شاهد جهش نرخ ارز در اسفند سال 96 نبودیم. همان اشتباهی که در سال‌های 82 تا 91 در اقتصاد ایران اتفاق افتاد. بنابراین در هر مقطع زمانی، هر دولتی که در اقتصاد ایران به هر دلیلی اجازه نداد که نرخ ارز متناسب با نرخ تورم تعدیل شود، بدیهی است که در زمانی که شرایط آماده باشد شاهد جهش نرخ ارز خواهیم بود. با این تفاوت که در مقطع زمانی قبل از سال 91 به این دلیل که نرخ تورم بیش از30‌درصد بود، سال‌های 91 و92 جهش ارز سه برابر شد یعنی نزدیک 300درصد و در مقطع زمانی 92 تا 96 که دولت توانسته بود تورم را یک رقمی کند، به جای اینکه با همان جهش سه برابری روبه‌رو شویم، شاهد افزایش 30‌درصدی بودیم. اما تغییرات نرخ ارز درهفته جاری به احتمال بسیار قوی متاثر از جو روانی و شوک سیاسی است و از سویی دیگر تفاوت امروز افزایش نرخ ارز نسبت به دفعات قبل، به احتمال خروج آمریکا از برجام مربوط است که البته در دوران تحریم اجماع جهانی علیه ایران وجود داشت. اما در حال حاضر خروج آمریکا از برجام به این مفهوم نیست که قطعنامه‌ای جدید علیه ایران صادر شود یا قطعنامه‌های دیگر قابلیت اجرا داشته باشد، اما جو سیاسی و روانی و پروپاگاندایی که ترامپ ایجاد کرده، تاثیر نامطلوب خود را بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت و یکی از عوارض آن بی‌ثباتی در بازار ارز خواهد بود. گرچه همآن‌طور که اشاره شد اگر دولت در سال‌های 92 تا 96 تدبیر می‌کرد که همزمان با کاهش نرخ تورم، در کنار انضباط پولی، اجازه می‌داد که نرخ ارز متناسب با نرخ تورم تعدیل شود، امروز شاهد تلاطم شدید در بازار ارز نبودیم.