طلا و ارز در پیچ و خم سیاست
نوسانات نرخ ارز و طلا در روزهای گذشته توجه رسانه ها و صاحبنظران حوزه اقتصاد را به خود جلب کرده و این سوال را مطرح نموده که سیاست های جهانی از جمله اقدامات «دونالد ترامپ» رییس جمهوری ایالات متحده تا چه میزان بر آن اثرگذار بوده است؟
** سایه سیاست بر نوسانات نرخ ارز و طلا
روزنامه «صمت» در گزارشی با انتشار عنوان «سیاست‌های جذاب و دورکننده در نرخ ارز»، آورد: با توجه به اینکه ایران سال‌های گذشته طعم تلخ تحریم‌ها را چشیده بود و هم‌اکنون نیز با تهدیدهای امریکا برای اعمال تحریم‌های جدید مواجه است، اتخاذ سیاست‌های درست درباره نرخ ارز و قوانین سرمایه‌گذاری از اهمیت بالایی برخوردار است.
برخی کارشناسان معتقدند اقتصاد ایران در شرایط کنونی با معضل پرداخت یارانه به افراد پردرآمد مواجه است و اگر این مشکل رفع شود و اعتبار یارانه‌ها در اقتصاد کشور سرمایه‌گذاری شود، مشکل تولید و حتی اشتغال نیز برطرف می‌شود.
برخی دیگر می گویند اقتصاد ایران باید مسیر ارز تک‌نرخی را بپیماید و در تعیین معادله ارزش ریال و ارز به تقویت بنیه پول ملی نیز نگاه کند زیرا در شرایط کنونی 90 درصد صنایع کشور به واردات ماشین‌آلات صنعتی، مواد اولیه خارجی و... وابسته هستند که متاثر از نرخ ارزند و اگر نرخ ارز بالا رود، نه‌تنها با انتقال تورم به مصرف‌کننده بلکه به تولیدکننده‌ها نیز آسیب وارد می‌کند و آنهایی که معتقدند با افزایش نرخ ارز می‌توانند در بازارهای خارجی رقابت کنند، مسیر اشتباهی را در نظر گرفته‌اند، زیرا آنچه باعث رقابت‌پذیری تولیدات می‌شود، بهره‌وری تولید است، نه افزایش نرخ ارز.
روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی با انتخاب عنوان «همه چیز علیه اونس طلا!؟»، نوشت: اونس طلا به واسطه تقویت شاخص دلار به سراشیبی تندی رهنمون شد. سه گزارش جدید از نوع آمریکایی، فلز زرد را از گردش در قیمت‌های بالای 1290 دلاری تا مرز 1270 دلار پایین کشیدند. اونس طلا با اینکه بی‌اطمینانی ژئوپلیتیک شرق آسیا (آزمایش موشک بالستیک کره‌شمالی) می‌توانست به تقویت آن کمک کند؛ اما در ابتدا با مقاومت جدی دلار روبه‌رو شد. در ادامه شاخص دلار علاوه‌بر پیروزی در عملیات مقاومت چند ساعته، فلز گرانبها را به عقب‌نشینی نیز وادار کرد.
مقاومت دلار با حمایت پیشروی لایحه مالیات و اشتغال ترامپ در کنگره، جلسه رضایت بخش «جروم پاول» در مقابل سنا و رکورد 17 ساله شاخص اطمینان مصرف‌کنندگان، آغاز شده بود؛ اما مقاومت اسکناس آمریکایی در مقابل فشار افزایشی اونس طلا، ظرف چند ساعت تبدیل به غلبه ارز ایالات متحده بر فلز گرانبها شد. چهارشنبه شب در ساعات پایانی بازارهای جهانی، اونس فلز زرد از قیمت 1290 دلاری به 1284 دلار تنزل کرد. انتشار سه گزارش مهم اقتصادی نه تنها روند تضعیف دلار را کند کردند، بلکه اونس طلا را به شدت تحت فشار قرار دادند.
روزنامه دنیای اقتصاد همچنین در گزارشی دیگر به تاثیر نرخ ارز بر گردشگری پرداخت و با انتشار عنوان «تجربه مکزیکی تاثیر نرخ ارز بر گردشگری»، آورد: کشورها برای توسعه و افزایش تولید صنایع صادراتی خود از جمله گردشگری، تمایل دارند با استفاده از اهرم کاهش ارزش پول داخلی کالاهای خود را برای مصرف‌کنندگان خارجی جذاب کنند. تجارب جهانی نیز موید آن است که فارغ از تبعات و پیامدهای سیاسی این پدیده بر وضعیت موجود، همواره و در هر زمانی صنعت گردشگری از این وضعیت سود برده و این صنعت به وزنه‌ای قابل اعتنا در رشد اقتصادی بدل شده است.
هرچند در اذهان عمومی گران شدن ارزهای عمده خارجی در بازار به اشتباه سیگنالی به منزله ضعیف شدن اقتصاد کشور قلمداد می‌شود، اما فعالان و کارشناسان گردشگری باور دارند در صورتی که نرخ ارز در ایران به میزان واقعی خود برسد، تمامی صنایع صادراتی و از جمله گردشگری با رونق روبه‌رو خواهند شد.
** تصمیم سازی های دولت برای بودجه سال آینده
سند بودجه سال 97 با توجه به دخل و خرج های سال جاری و منابع در دسترس، توسط تیم اقتصادی دولت دوازدهم در حال پی ریزی است. سندی که تا نوزدهم ماه جاری تقدیم مجلس شورای اسلامی خواهد شد.
روزنامه «کسب و کار» در گزارشی با انتخاب عنوان فصل تغییر در بودجه 97»، نوشت: حداکثر منابع عمومی در دسترس دولت در سال آینده حدود 325هزار میلیارد تومان است که 280هزار میلیارد تومان آن هزینه‌های اجتناب‌ناپذیر است و آنچه دولت برای توسعه و آبادانی کشور از محل طرح‌های عمرانی در دست خواهد داشت، 45هزار میلیارد تومان بیشتر نخواهد بود.
دولت دوم حسن روحانی قرار است نخستین سند دخل و خرج‌اش را برای سال پیش‌رو، 19 آذر به مجلس ارائه دهد؛ بودجه‌ای که البته این روزها با دست‌اندازهای زیادی مواجه شده و دولت ناگزیر از حذف هزینه‌های زائد دستگاه‌های بودجه‌خوار و افزایش سهم درآمدهای مالیاتی است. آیا قوای دیگر به دولت برای پالایش بودجه و تغییر مسیر هزینه‌ها و درآمدها کمک خواهند کرد؟ رئیس‌جمهور برای اجماع‌سازی به‌منظور دگرگون‌کردن بودجه از مدت‌ها پیش، رایزنی‌هایش را با نهادهای تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر آغاز کرده و امیدوار است دست‌کم همراه با روسای قوای مقننه و قضاییه جلوی ریخت و پاش‌ها را بگیرد.
«خطوط قرمز بودجه 97 تهران» عنوان یکی از گزارش های روزنامه دنیای اقتصاد است که در آن آمد: 5 منبع مالی جدید در شهرداری تهران، جایگزین «تراکم‌فروشی» می‌شود تا بودجه 97 پایتخت متفاوت از دوره‌های گذشته و به دور از وابستگی شدید به منابع ناسالم و ناپایدار باشد. بودجه سال آینده قرار است با «عوارض جدید بر خدمات شهری، کمک‌های دولتی، منابع مالیاتی، سرمایه خارجی و بخش خصوصی» تامین مالی شود. علاوه بر این معاونت برنامه‌ریزی شهرداری خطوط قرمزی برای مخارج تهران 97 ترسیم کرده که براساس آن اجرای هر نوع طرحی مغایر با «مهار آلودگی، ترافیک، بحران آب و نابرابری اجتماعی» ممنوع است.
حجت‌الله میرزایی معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهری شهرداری تهران، با تاکید بر آنکه «تنبلی مالی» در مجموعه شهرداری تهران کنار گذاشته شده است، اعلام کرد: در رویکرد جدید مدیریت شهری ساده‌ترین مسیر تامین مالی که شهرفروشی و اتکای 80 درصدی بودجه شهرداری به درآمد ناپایدار و لرزان حاصل از ساخت و ساز است کنار گذاشته شد و در برنامه‌ریزی جدید برای اداره پایتخت پادزهر شهرفروشی را تعریف کردیم و قرار است بودجه 97 اداره پایتخت بدون وابستگی مفرط به درآمد حاصل از عوارض ساخت و ساز و با تکیه بر 5 منبع مالی جدید تغذیه شود.
