پزشکان فرار مالیاتی می‌کنند یا سازمان امور مالیاتی توان دریافت مالیات از پزشکان را ندارد؟
اتفاقات جنجال‌آفرینی که در یکی، دو سال اخیر پای پزشکان را به رسانه‌ها باز کرده است هیچ وقت به نفع آنها تمام نشده؛ تا جایی که حالا هر خبری که مربوط به این بخش از جامعه باشد چه به خطاهای انسانی برگردد چه مسائل مالی، می‌تواند جنجالی تازه به راه بیندازد و بار دیگر خیلی از مسئولان بزرگ و کوچک را وادار به واکنش کند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، روزنامه وقایع اتفاقیه نوشت: نمونه‌اش حرف‌های اخیر رئیس سازمان امور مالیاتی کل کشور که در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری از فرار مالیاتی گسترده پزشکان خبر داد. سید کامل تقوی نژاد که این روزها فیلم حرف هایش در شبکه‌های اجتماعی هم دست به دست می‌شود سهم پزشکان از فرار مالیاتی را 600 میلیارد تومان عنوان کرد. حرف‌های تقوی نژاد که واکنش‌های زیادی هم به راه انداخته با وعده‌های عجیب و غریب بعضی از نامزدهای انتخابات نظام پزشکی هم زمان شده است. عده‌ای از نامزدها که برخی‌هایشان چهره‌های شناخته شده‌ای هم هستند در وعده‌هایی که به پزشکان می‌دهند تا رأی بیشتری بیاورند و جای علیرضا زالی را در راس سازمان نظام پزشکی بگیرند، حرف از کم کردن یا حذف مالیات پزشکان می‌زنند. وعده‌ای که تقوی نژاد امکان تحقق آن را صفر می‌داند و حتی از تلاش بیشتر برای دریافت سهم واقعی پزشکان از مالیات کل کشور خبر می‌دهد. این اولین‌بار نیست که درباره فرار مالیاتی پزشکان حرف زده می‌شود اما هر بار ظرفیت آن را دارد که واکنش‌های زیادی به وجود بیاورد.
فرار هست اما کم است
عده‌ای از مسئولانی که به نحوی به جامعه پزشکی مربوط هستند فرار مالیاتی پزشکان را تأیید می‌کنند اما آن را محدود می‌دانند. محمد نعیم امینی‌فرد، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس دراین‌باره می‌گوید: «واقعیت آن است که با فرار مالیاتی پزشکان به نحوی که امروزه در جامعه مطرح شده، موافق نیستم زیرا معتقد به پرداخت مالیات از سوی قشرهای مختلف پزشکی هستم و تنها بخش اندکی از این افراد مالیات را پرداخت نمی‌کنند.» او میزان فرار مالیاتی پزشکان را با سایر اصناف پردرآمد مقایسه می‌کند و می‌گوید: «طبق برآوردی که صورت گرفته امروزه میزان مالیات پزشکان از بسیاری از مشاغل از جمله صنف جواهر فروشان بالاتر است که نشان می‌دهد پزشکان مالیات زیادی را پرداخت می‌کنند البته ناگفته نماند که برخی پزشکان نیز فرار مالیاتی دارند اما باید برای برون رفت از این مشکل سیستم‌های هوشمندی طراحی و از طریق آن بتوان از فرار مالیاتی جلوگیری کرد.»
امینی‌فرد به بخشی از حرف‌های تقوی نژاد که مربوط به تفاوت پرداخت مالیات پزشکان تهرانی و شهرستانی بود واکنش نشان می‌دهد و می‌گوید: «امروزه مالیات‌هایی که از پزشکان در تهران یا نقاط برخوردار دریافت می‌شود هیچ تفاوتی با اخذ مالیات از پزشکان در نقاط محروم ندارد درحالی‌که می‌توان سیستم را عادلانه کرده و ارائه خدمت به مردم را ارتقا داد.»
او ادامه می‌دهد: «فرار مالیاتی پزشکان به نحوی که مطرح می‌شود، وجود ندارد زیرا امروزه 9 ماه طول می‌کشد تا پزشکان دریافتی خود را از مراکز درمانی بگیرند که در زمان پرداخت نیز ابتدا مالیات کسر می‌شود سپس این مبالغ به پزشک پرداخت خواهد شد. از سوی دیگر در مراکز خصوصی که سیستم بیمه حاکم است، پزشکان مالیات خود را تمام و کمال پرداخت می‌کنند؛ همچنین باید این واقعیت را نیز مدنظر قرار داد که بسیاری از بیماران تحت پوشش بیمه سلامت هستند لذا پزشکان مالیات خود را از طریق بیمه پرداخت می‌کنند.»
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره میزان مالیات پزشکان گفت: «در سیستم دولتی ضریب مشخصی است و بین پنج تا 10 درصد درآمد پزشکان شامل مالیات می‌شود که نسبت به بسیاری از حرفه‌ها بالا است، در سیستم‌های خصوصی نیز نُرم‌های خاصی نسبت به رشته‌ها وجود دارد که بین 10 تا 25 درصد درآمد پزشکان به مالیات اختصاص می‌یابد.» برخی مسئولان هم در واکنش به آماری که رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرده است، همه چیز را تکذیب می‌کنند. محمد جهانگیری، معاون نظارتی و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی فرار مالیاتی پزشکان را از بیخ‌وبن رد می‌کند و می‌گوید: «در جامعه پزشکی فرار مالیاتی نداریم و بالای 95 درصد پزشکان مشمول، مالیات خودشان را پرداخت می‌کنند.»
یکی دیگر از مسئولان سازمان نظام پزشکی هم برای روشن شدن موضوع، درخواست اعلام اسامی متخلفان را مطرح می‌کند. داریوش طاهرخانی، عضو شورای‌عالی نظام پزشکی می‌گوید: «پزشکان با تمکین از قوانین اجتماعی، تمام وظایف یک شهروند از جمله پرداخت مالیات را به درستی انجام می‌دهند اما ممکن است در جامعه پزشکی نیز مانند هر صنف دیگری متخلفانی وجود داشته باشند. آنها از جامعه پزشکی نیستند بلکه به لباس پزشکی در آمده‌اند تا به تخلفات خود ادامه دهند. این افراد اگر وارد هر صنف دیگری هم شوند مرتکب تخلف می‌شوند. حتی گاهی ممکن است این افراد با پنهان کردن چهره واقعی خود تا عمق جامعه پزشکی نفوذ کنند و به‌عنوان منتخب در دوره‌های مختلف وارد ارکان سازمان نظام پزشکی شوند و از جایگاه خود در نظام پزشکی برای تأمین مطامع مادی خود و دوستانشان استفاده کنند. جامعه پزشکی به دنبال فرار مالیاتی نیست. همکاران ما احساس می‌کنند مالیات پرداختی این صنف نسبت به سایر اصناف منطقی نیست و حتی تصور می‌کنند در میان صنف خودشان نیز شفافیت لازم وجود ندارد. پس تنها خواهان شفافیت و عدالت مالیاتی هستند.»
او ادامه می‌دهد: «در دوره‌های گذشته و تا چند سال قبل، همواره تفاهمنامه مالیاتی بین سازمان‌های نظام پزشکی و امور مالیاتی منعقد می‌شد که طبق یکی از تبصره‌های آن قرار بود اگر هریک از افراد جامعه پزشکی به دلایل مختلف نظیر ابتلا به بیماری، قادر به انجام فعالیت پزشکی نبودند، به سازمان امورمالیاتی معرفی شوند تا از پرداخت مالیات معاف یا تخفیفات ویژه‌ای برای آنها در نظر گرفته شود.»
طاهرخانی می‌گوید: «آقای تقوی‌نژاد به حکم قانون می‌توانند لیست افراد متخلف را به مراجع قانونی برای پیگیری‌های لازم ارسال کنند و لیست کسانی که در ۱۰ سال گذشته از معافیت یا تخفیف تفاهمنامه برخوردار شده‌اند، در معرض دید جامعه پزشکی قرار دهند؛ در این صورت اگر منتخبین دوره‌های گذشته با استفاده از جایگاه خود در آن لیست‌ها قرار گرفته‌اند و امروز دوباره خود را درمعرض انتخاب قرار داده باشند، جامعه پزشکی مانع حضور آنها در ارکان نظام پزشکی شود.»
مالیات گیرنده مقصر است
علی نوبخت، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در مورد وضعیت پرداخت مالیات پزشکان حرف متفاوتی می‌زند. او می‌گوید اگر هم فرار از مالیات وجود دارد، مقصر سازمان مالیات گیرنده است. او در گفت‌وگو با«وقایع‌اتفاقیه» می‌گوید: «ما هم دلمان می‌خواهد مالیات عادلانه گرفته شود. همان‌طور که می‌دانید با توجه به اینکه کشور باید به سمت کاهش درآمدهای نفتی برود، لازم است که توجه بیشتری به مسئله مالیات شود اما تا وقتی سازوکار دریافت مالیات درست نباشد نمی‌توانیم توقع پرداخت درست داشته باشیم. درحال‌حاضر ما پزشکی داریم که یک انجمن خیریه دارد و پول هنگفتی برای کمک به این انجمن به حساب شخصی او واریز شده و به این پول درصد زیادی مالیات خورده است. این پزشک محترم به مراجع مراجعه کرده و ثابت کرده که این پول برای خیریه بوده اما هنوز نتوانسته آن را پس بگیرد. از طرفی ممکن است پزشکانی هم داشته باشیم که در فضای گل‌آلود فعلی از پرداخت مالیات طفره بروند.»
نوبخت ادامه می‌دهد: «باید این را بگویم که به‌هیچ‌وجه موافق اینکه دائما مسئولان مختلف جامعه پزشکی را متهم می‌کنند، نیستم. این کار واقعا قبیح است و بازی با سلامتی و زندگی مردم محسوب می‌شود. این‌همه اصناف مختلف در پرداخت مالیات مشکل دارند که پزشکان در برابر آنها اصلا به حساب نمی‌آیند اما مسئولان ترجیح می‌دهند برای خبری‌تر شدن مسئله از پزشکان نام ببرند و این اصلا کار درستی نیست. ما بارها اعلام کرده‌ایم که قشر پزشک کشور با جان مردم سر و کار دارند و تخریب اعتماد مردم به آنها درست نیست. ضمن اینکه اگر حرف‌های رئیس سازمان امور مالیاتی درست هم باشد باید دید چه نقصی در ساز و کار دریافت مالیات وجود دارد که از این درصد بزرگ مالیات دریافت نمی‌شود.»
نوبخت راه‌حل سر و سامان دادن به وضعیت پرداخت مالیات پزشکان را تعامل سازمان امور مالیاتی با سازمان نظام پزشکی می‌داند و می‌گوید: «سازمان نظام پزشکی به‌دلیل اشراف کاملی که بر کسب‌وکار پزشکان دارد می‌تواند مشاوری مطمئن برای سازمان امور مالیاتی کشور باشد. ما تجربه این کار را هم داشته‌ایم و همه چیز خوب بود اما این نظم را به هم زدند و طبیعی است که نظم پرداخت مالیات هم به هم خورد.»
او ادامه می‌دهد: «ما حاضریم از چند نماینده محترم مجلس هم دعوت کنیم که در این میان حکم بشوند و به تعامل این دو سازمان کمک کنند.»
ایرج حریرچی، قائم‌مقام سازمان نظام پزشکی هم اعتقاد دارد که وضعیت پرداخت مالیاتی پزشکان به این شکل که رئیس سازمان امور مالیاتی گفته،نیست. او می‌گوید: «طبق سیستم دریافت مالیات از پزشکان، زمانی که کارکرد پزشکان به ۴۰ میلیون تومان رسید از هر مبلغی که بیشتر از آن دریافت می‌کنند ۵۵ درصد کسر می‌شود. از رقم باقیمانده نیز ۲۰ درصد مالیات کم می‌شود. این تصمیم برای افراد بخش دولتی اعمال می‌شود. این میزان کسری از درآمد در اختیار بیمارستان دولتی قرار می‌گیرد و صرف توسعه بیمارستان و کارانه پرستاران و سایر پرسنل می‌شود و از ۴۵ درصد باقی مانده نیز ۲۰ درصد مالیات از سوی وزارت اقتصاد کسر می‌شود و عملا پزشکان برای کارکردهای بالای ۴۰ میلیون تومان فقط ۳۶ درصد درآمد کارکرد خود را دریافت می‌کنند. حالا باید دید کجای این سیستم ایراد دارد که برخی پزشکان مالیات پرداخت نمی‌کنند.»
