حاجی دلیگانی، نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰: باید برای تبادلات ارزی، مالیات در نظر گرفته شود/ نباید اجازه دهیم که دلار در مقابل ریال آقایی کند/باید انتقال ارز به حساب‌های شخصی افراد در خارج از کشور را ممنوع کنیم / یک جنگ ارزی توسط دشمنان بر ایران تحمیل شده
حاجی دلیگانی، نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با تاکید بر این که نباید اجازه دهیم که دلار در مقابل ریال آقایی کند، به دیده‌بان ایران گفت: ما باید صادرکنندگان را مکلف کنیم که حداقل ۸۰ درصد ارز حاصل از فروش کالای خود را به کشور برگردانند و در سامانه‌های مشخص‌شده توسط دولت توزیع کنند. همچنین باید پرداخت ارز خارجی برای وام‌های خُرد را به استثنای برخی موارد ضروری، ممنوع کنیم. علاوه بر این‌ها، باید در انتقال ارز به خارج از کشور، محدودیت‌های جدی ایجاد کنیم و به‌ویژه انتقال ارز به حساب‌های شخصی افراد در خارج از کشور را ممنوع کنیم. وی با تاکید بر این که باید برای ارزهای خارجی، مالیات در نظر گرفته شود، به دیده بان ایران گفت: این مالیات مربوط به تبادلات ارزی است که در داخل سامانه‌های رسمی انجام می‌شود و اساسا نباید خارج از شبکه‌هایی که دولت تعیین می‌کند، خرید و فروش ارز انجام شود؛ یعنی نباید ارز را آزاد بگذاریم که هر کسی بتواند به هر میزانی که خواست، در خارج از سامانه‌های رسمی، خرید و فروش انجام دهد یا ارزهای خارجی را انبار کند؛ به عبارت دیگر، دولت باید نوعی حکمرانی صحیح را بر بازار ارز اعمال کند و نباید آن را به حال خودش آزاد و رها بگذارد.
دیده‌بان ایران؛ محمدحسین خودکار – در روزهای اخیر قیمت دلار به شکل افسارگسیخته‌ای بالا رفته است، به نحوی که اکنون نرخ دلار در بازار آزاد در کانال‌های غیررسمی اطلاع‌رسانی قیمت ارز، بیش از ۸۱ هزار تومان اعلام می‌شود. این در حالی است که قیمت دلار در بازار آزاد در شروع به کار مسعود پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور یعنی در تاریخ ۷ مرداد ۱۴۰۳، حدود ۵۹ هزار تومان بود. تا همین یک ماه قبل یعنی در تاریخ ۱۱ آذر ۱۴۰۳ نیز نرخ دلار در بازار آزاد حدود ۷۰ هزار تومان بود و جهش کم‌سابقه قیمت ارز، در یک ماه گذشته و به‌ویژه در حدود سه هفته‌ای که از سقوط بشار اسد در سوریه می‌گذرد، آغاز شده است.
البته فقط فروپاشی حکومت سابق سوریه عامل افزایش قیمت ارز در ایران نبوده است و کارشناسان، عوامل دیگری از جمله تشدید تنش‌های منطقه‌ای، تهدید رژیم اسرائیل به حمله هوایی مجدد به ایران، پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا و البته برخی عوامل داخلی نظیر حذف سامانه نیما و کمبود منابع ارزی دولت را از جمله دلایل رشد شدید قیمت دلار در هفته‌های اخیر می‌دانند. در این میان، علاوه بر این که نرخ ارز در بازار آزاد به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته، نرخ ارز در سامانه سنا که تحت نظر بانک مرکزی قرار دارد نیز با رشد چشمگیری مواجه شده است؛ به نحوی که قیمت دلار در سامانه سنا در سه هفته اخیر از ۵۵ هزار تومان به بیش از ۶۶ هزار تومان رسیده است.
در این میان باید توجه داشت که متاسفانه در کشورمان، همواره نرخ‌های مختلفی درباره قیمت ارز مطرح می‌شود و از سامانه‌های سنا و نیما گرفته تا صرافی ملی و جدیدا هم سامانه مرکز مبادله که جایگزین سامانه نیما شده است، که مراکز دولتی تعیین نرخ ارز محسوب می‌شوند، تا سایت‌های رسمی و غیررسمی و کانال‌های تلگرامی عمدتا غیررسمی، در نوسانات قیمت دلار نقش دارند. نقش منابع غیررسمی در تعیین نرخ ارز در کشورمان به حدی زیاد است که اخیرا محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی در یک نشست خبری اعلام کرد که «نرخ دلار در بازار آزاد را ساعت ۹ صبح هر روز یک کانال تلگرامی که سرورهایش در آمریکا قرار دارد، تعیین می‌کند.»
باید برای تبادلات ارزی، مالیات در نظر گرفته شود
در چنین شرایطی از حسینعلی حاجی دلیگانی، نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس درباره علت افزایش قیمت ارز و راهکارهای جلوگیری از روند افزایشی هفته‌های اخیر پرسیدیم، که او نیز در پاسخ به خبرنگار دیده‌بان ایران توضیح داد: اگر سیاست‌ها و تدابیر دولت اصلاح شود، طبیعتا قیمت ارز روند کاهشی به خود خواهد گرفت، ولی اگر دولت برخی اشکالاتی که در کارش وجود دارد را نپذیرد و آن‌ها را اصلاح نکند، نمی‌توان انتظار کاهش قیمت ارز را داشت.
نماینده شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ایران سال‌هاست که دچار تحریم‌های شدید شده است و کشورهایی که دچار چنین تحریم‌هایی می‌شوند، معمولا اقداماتی را برای حفظ ارزش پول ملی خود انجام می‌دهند که ما در سال‌های گذشته این اقدامات را انجام نداده‌ایم؛ مثلا ما باید صادرکنندگان را مکلف کنیم که حداقل ۸۰ درصد ارز حاصل از فروش کالای خود را به کشور برگردانند و در سامانه‌های مشخص‌شده توسط دولت توزیع کنند. همچنین باید پرداخت ارز خارجی برای وام‌های خُرد را به استثنای برخی موارد ضروری، ممنوع کنیم. علاوه بر این‌ها، باید در انتقال ارز به خارج از کشور، محدودیت‌های جدی ایجاد کنیم و به‌ویژه انتقال ارز به حساب‌های شخصی افراد در خارج از کشور را ممنوع کنیم.
وی با تاکید بر این که باید برای ارزهای خارجی، مالیات در نظر گرفته شود، به دیده بان ایران گفت: این مالیات مربوط به تبادلات ارزی است که در داخل سامانه‌های رسمی انجام می‌شود و اساسا نباید خارج از شبکه‌هایی که دولت تعیین می‌کند، خرید و فروش ارز انجام شود؛ یعنی نباید ارز را آزاد بگذاریم که هر کسی بتواند به هر میزانی که خواست، در خارج از سامانه‌های رسمی، خرید و فروش انجام دهد یا ارزهای خارجی را انبار کند؛ به عبارت دیگر، دولت باید نوعی حکمرانی صحیح را بر بازار ارز اعمال کند و نباید آن را به حال خودش آزاد و رها بگذارد.
رها شدن بازار ارز توسط دولت، به نوسانات اخیر دامن زده است
حاجی دلیگانی با بیان این که رها شدن بازار ارز توسط دولت، به نوسانات شدید اخیر دامن زده است، اظهار داشت: باید به دو رکن اساسی برای ثبات قیمت ارز توجه می‌داشتیم که متاسفانه طی سال‌های گذشته در این زمینه قصور کرده‌ایم؛ یکی، تثبیت و تقویت مداوم ذخایر ارزی کشور و دوم، کنترل‌پذیری جریان گردش ارز به صورت شفاف. البته هنوز هم دیر نشده است و اگر این دو اقدام اساسی را انجام دهیم، می‌توانیم حکمرانی لازم را بر بازار ارز اعمال کنیم، ولی اگر این کارها را انجام ندهیم، وضعیت بدتر از امروز خواهد شد.
این نماینده مجلس با تاکید بر این که نباید اجازه دهیم که دلار در مقابل ریال، آقایی کند، عنوان کرد: در حال حاضر برخی شرکت‌های دولتی از آب، برق و سوخت یارانه‌ای استفاده می‌کنند و دستمزد نیروی انسانی را هم به صورت ریالی می‌پردازند، اما محصولات خود را در بازار داخلی براساس قیمت دلار عرضه می‌کنند؛ نباید اجازه دهیم که این شرکت‌ها حتی اگر شرکت‌های بورسی باشند، با ریال خریداری کنند و با دلار محصولات خود را بفروشند، چراکه این‌گونه قیمت‌گذاری‌ها باعث وارد شدن فشار بیشتر به معیشت و سفره مردم می‌شود.
پیش‌نیاز تک‌نرخی کردن ارز، اعمال حکمرانی صحیح بر بازار است
نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی به اظهارات مسئولان دولتی مبنی بر لزوم تک‌نرخی کردن ارز اشاره کرد و گفت: همه ما موافق آن هستیم که رانت‌های موجود در حوزه ارز حذف شود، ولی پیش‌نیاز تک‌نرخی کردن ارز، اعمال حکمرانی صحیح بر بازار ارز است. تیم اقتصادی دولت از جمله وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی، پیش از آن که هرگونه تصمیمی درباره اقتصاد کشور از جمله در حوزه ارز بگیرند، باید تبعات آن تصمیم برای زندگی مردم را مد نظر قرار دهند. این روزها طبقات متوسط و ضعیف جامعه، در حال آسیب دیدن از آشفتگی‌های موجود در بازار ارز هستند، زیرا این نوسانات شدید به صورت مستقیم روی قیمت کالاهای مورد نیاز مردم تاثیر می‌گذارد.
وی در ادامه یادآور شد: نوسانات ارز به دو شکل روی قیمت کالاهای گوناگون در بازار داخلی کشورمان تاثیر می‌گذارد؛ یکی تاثیر روانی است، به نحوی که وقتی نرخ ارز به شکل سرسام‌آوری بالا می‌رود، قیمت بسیاری از کالاها، حتی کالاهایی که ارتباط مستقیمی با قیمت دلار ندارند، همراه با نرخ ارز بالا می‌رود. تاثیر دوم هم تاثیر واقعی است، به نحوی که اگر قیمت ارز دچار جهش شود و در کانال‌های بالا تثبیت شود، واردکنندگان ناچارند که کالاها و مواد اولیه را با نرخ بیشتری تهیه کنند و در ادامه، این مساله باعث افزایش قیمت انواع محصولات و خدمات در بازار داخلی خواهد شد.
روسیه توانسته است در عین تحریم‌ها، ارزش پول ملی خود را حفظ کند
حاجی دلیگانی با تاکید بر این که نباید قیمت ارز را به مسائل حوزه سیاست خارجی گره زد، عنوان کرد: متاسفانه برخی جریانات سیاسی، مانند گذشته قیمت دلار در بازار ایران را به انجام مذاکره با طرف‌های غربی به‌ویژه مذاکره مستقیم با آمریکا گره زده‌اند. این در حالی است که تجربه جهانی نشان داده که هزینه تسلیم بیشتر از هزینه مقاومت است. ما کشورهای متعددی را سراغ داریم که وقتی با غرب سازش کردند، هزینه بیشتری به اقتصاد آن‌ها تحمیل شده است تا زمانی که خودشان توانسته‌اند بر اقتصاد داخلی خودشان حکمرانی کنند.
این نماینده مجلس ادامه داد: آسیبی که امروز از ناحیه بازار ارز متوجه اقتصاد ایران است، ناشی از آن است که دولت‌های ما از سال‌های گذشته نتوانسته‌اند برای اعمال حکمرانی صحیح بر بازار ارز برنامه‌ریزی کنند. همان‌طور که در ایران، حدود ۴۵ درصد از منابع مالی لازم برای اداره کشور به فروش نفت و گاز وابسته است، در روسیه هم وضعیت مشابهی وجود دارد و این کشور هم تا حد زیادی به درآمد ناشی از فروش سوخت‌های فسیلی وابسته است. در حال حاضر هر دو کشور ایران و روسیه تحت تحریم‌های شدید بین‌المللی قرار دارند، ولی روس‌ها توانسته‌اند ارزش پول ملی خود را حفظ کنند، ولی ما نتوانسته‌ایم این کار را انجام دهیم.
وی در ادامه تاکید کرد: علت موفقیت روسیه در کنترل بازار ارز و حفظ ارزش پول ملی خود بعد از اعمال تحریم‌ها، اجرای سیاست‌های صحیح برای حکمرانی بازار ارز توسط دولتمردان این کشور است، ولی در ایران متاسفانه دولت‌ها نخواسته‌اند که به این سیاست‌ها توجه کنند. ایران کشور فقیری نیست که تحریم‌ها به‌تنهایی بتواند به اقتصاد آن چنین ضربه‌هایی وارد کند، ولی به نظر می‌رسد نوع نگاه برخی دولتمردان به اقتصاد لیبرالی و الگو قرار دادن اقتصاد آمریکا که خودش بدهی‌های سنگینی به کشورهای دیگر دارد، باعث شده است که قیمت ارز را صرفا به مسائل مربوط به تحریم‌ها گره بزنند؛ این در حالی است که اگر حکمرانی صحیح بر بازار ارز را در پیش می‌گرفتیم، قطعا اقتصاد ما تا این حد شرطی و آسیب‌پذیر نمی‌شد.
امروز دشمن با سلاح ارز به جنگ اقتصاد ایران آمده است
نایب‌رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با یادآوری این نکته که دولت همچنان برای کنترل بازار ارز فرصت دارد، به دیده بان ایران گفت: هنوز هم دیر نشده است و می‌توان حکمرانی صحیح را بر بازار ارز اعمال کرد، فقط کافی است بدانیم که روش‌های غربی در اقتصاد ایران جواب نمی‌دهد و باید نگاه صحیح بومی و مبتنی بر خصوصیات کشور خودمان به مساله اقتصاد داشته باشیم و اگر چنین نگاهی را در پیش بگیریم، می‌توانیم که از این نوسانات ارزی بکاهیم؛ همان‌طور که در سیاست‌های کلی نظام نیز بر لزوم داشتن نگاهی بومی به مسائل اقتصادی تاکید شده است.
حاجی دلیگانی به اظهارات اخیر رئیس بانک مرکزی مبنی بر این که نرخ دلار در بازار آزاد ایران توسط یک کانال تلگرامی آمریکایی تعیین می‌شود، اشاره کرد و گفت: آنچه این روزها در بازار ارز کشورمان اتفاق می‌افتد، در حقیقت یک جنگ ارزی است که بر ما تحمیل شده است، البته از گذشته هم این جنگ وجود داشته و مقالات متعددی نوشته شده است که دشمنان ملت ایران که قصد تضعیف کشورمان را دارند، امروزه به‌جای بمب و موشک و سلاح‌های پیشرفته، به استفاده از سلاح ارز به جنگ اقتصاد ایران آمده‌اند.
وی در پایان تصریح کرد: امروز دشمن با سلاح ارز به جنگ ما آمده است و اگر مسئولان دولتی ما این مساله را به‌درستی درک کنند، می‌توانند راهکارهای مقابله‌ای را در این جنگ در پیش بگیرند، ولی اگر مدیران ما این باور را نداشته باشند و تصور کنند که امروزه اقتصاد جهانی در یک فضای برابر و عادلانه پیش می‌رود، طبیعتا نمی‌توانند برای خنثی‌سازی فشارهایی که از بیرون بر اقتصاد ما وارد می‌شود، چاره‌اندیشی کنند.
منبع: دیده‌بان ایران
