ایران ماهانه ۹۰ میلیون دلار برای فروش نفت به چین تخفیف می‌دهد

به گزارش سایت دیده‌بان ایران، روزنامه اصلاح‌طلب تعادل امروز (یکشنبه) در گزارشی تحلیلی نوشت: «چندی پیش رویترز در گزارشی اعلام کرده که چین در سه ماهه اخیر، روزانه به‌طور متوسط بیش از نیم میلیون بشکه نفت از ایران خریده است؛ یعنی حدود ۱۵ میلیون بشکه نفت در ماه. نکته مهم این است که ایران مجبور است برای فروش نفت خود به چین تخفیف بدهد. معامله‌گران چینی به رویترز گفته‌اند نفت ایران حدود ۶ یا ۷ دلار ارزان‌تر از نفت خاورمیانه است و به جز این، ایران حدود ۵ یا ۶ دلار تخفیفِ نفتی به مشتریانش می‌دهد. این یعنی ایران ماهانه ۹۰ میلیون دلار به چین تخفیف می‌دهد تا این کشور نفت ایران را بخرد. محمود نبویان، نایب‌رییس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در زمانی که قرارداد ۲۵ساله با چین امضا شده بود، گفته بود چین در مقابل امتیازاتی که در این قرارداد از ایران گرفته، «تضمین داده است که تا ۲۵ سال از ما نفت خریداری کند.

برخی تحلیلگران نفتی می‌گویند ایران مجبور است به مشتریانش تخفیف نفتی بدهد. به نظر می‌رسد تحریم‌های امریکا چنان سفت و سخت است که کشورها حاضر نیستند ریسک تجارت با ایران را به جان بخرند. با توجه به وجود تحریم‌ها، ایران مجبور است تخفیف‌هایی اعمال کند تا خرید نفت از ایران برای مشتریان جذاب بماند و خریداران هم حاضر شوند ریسک تحریم‌ها را بپذیرند. اما نکته جالب‌تر اینکه به گزارش رویترز، نفت ایران به اسم نفت عمان، امارات متحده عربی و مالزی به چین صادر می‌شود. به عبارتی ایران به خاطر دور زدن تحریم و فروش بیشتر نفت، به ازای هر بشکه، حدود ۵ تا ۶ دلار تخفیف می‌دهد. اما آیا ایران تنها به چین تخفیف نفتی می‌دهد؟

در همین زمینه محسن صادقی، کارشناس حوزه انرژی، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل»، اظهار کرد: با شدت گرفتن تحریم‌های امریکا علیه ایران و محدود شدن دسترسی به بازارهای جهانی، فروش نفت ایران با چالش‌های قابل‌توجهی مواجه شده است. این شرایط ایران را ناگزیر کرده تا برای حفظ جریان صادرات و جلوگیری از افت شدید درآمدها، تخفیف‌های قابل‌توجهی را به مشتریان اصلی، به‌ویژه چین، ارایه دهد. 

وی تصریح کرد: ایران به دلیل تحریم‌های گسترده، بازارهای محدودی برای صادرات نفت دراختیار دارد. براساس گزارش‌ها، تحریم‌های شدید باعث شده‌اند کشورهای متعددی از ریسک تجارت با ایران دوری کنند. در چنین شرایطی، چین به عنوان یکی از خریداران اصلی نفت ایران، نقش حیاتی در تامین درآمدهای نفتی ایفا می‌کند. برای حفظ این رابطه تجاری و افزایش جذابیت خرید نفت، ایران مجبور به ارایه تخفیف‌های ویژه است. 

وی با اشاره به اینکه اعمال این تخفیف‌ها تنها به کاهش درآمدهای نفتی محدود نمی‌شود، گفت: فروش نفت با تخفیف به چین و سایر خریداران نه‌تنها هزینه‌هایی را بر اقتصاد کشور تحمیل می‌کند، بلکه بار سنگینی نیز بر سیاست‌های مالی و بودجه‌ای می‌گذارد. از یک‌سو، کاهش درآمدهای نفتی منجر به کاهش توانایی دولت در تامین بودجه برنامه‌های توسعه‌ای و خدمات عمومی می‌شود؛ از سوی دیگر، برخی کارشناسان معتقدند که هزینه‌های جانبی ناشی از این تخفیف‌ها، همچون دور زدن تحریم‌ها و انتقال غیرقانونی پول، هزینه اضافی به اقتصاد تحمیل می‌کند. 

وی با بیان اینکه ایران تنها کشوری نیست که به ارایه تخفیف برای جذب مشتریان دست می‌زند، گفت: کشورهایی مانند ونزوئلا، نیجریه و لیبی نیز در رقابت برای جذب خریداران، نفت خود را با تخفیف به فروش می‌رسانند. این موضوع نشان می‌دهد که رقابت در بازار نفت به حدی شدید است که کشورها مجبورند حتی با قیمت‌های پایین‌تر از میانگین بازار جهانی، خریداران خود را حفظ کنند. اما در مورد ایران، این تخفیف‌ها با فشار مضاعف تحریم‌ها همراه بوده و وضعیت ویژه‌ای را ایجاد کرده است. 

صادقی عنوان کرد: اگرچه تخفیف‌های نفتی برای حفظ مشتریان فعلی ضروری به نظر می‌رسد، اما سیاست‌های فروش با تخفیف پایدار نیست و می‌تواند پیامدهای منفی برای آینده اقتصادی ایران داشته باشد. از جمله این پیامدها می‌توان به افزایش فشارهای مالی، کاهش ذخایر ارزی و تضعیف قدرت اقتصادی اشاره کرد. این شرایط نیازمند بازنگری در سیاست‌های اقتصادی و دیپلماتیک کشور است تا وابستگی به تخفیف‌های گسترده کاهش یافته و راهکارهای جدیدی برای افزایش درآمدهای ارزی بدون ارایه امتیازات سنگین پیدا شود. 

وی اظهار داشت: اگرچه تخفیف‌های نفتی ایران به چین در شرایط کنونی برای حفظ صادرات و جریان‌های مالی ضروری است، اما ادامه این روند در بلندمدت می‌تواند آسیب‌های جدی به اقتصاد کشور وارد کند. از این رو، ایجاد راهکارهای جایگزین برای افزایش درآمدهای نفتی و کاهش وابستگی به تخفیف‌های گسترده ضروری به نظر می‌رسد.»