تولید بنزین و گازوئیل پاشنه آشیل دولت

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ مهندس اصغر رمضانی، کارشناس انرژی در یادداشتی نوشت: همانطور که مستحضر هستید، کشور عزیزمان ایران علی رغم دارا بودن سابقه ای 120 ساله در صنعت نفت و پالایش، همواره با عدم توازن در تولید و مصرف گازوئیل و بنزین روبرو بوده است تا جایی که متاسفانه علی رغم منابع و ظرفیت های بسیار داخلی، همواره ناچار به واردات این دو فرآورده آن هم به دشواری فراوان با قیمت های بسیار زیاد و کیفیت پایین شده است. این چالش زمانی جدی تر میشود که بدانیم با توجه به رشد جمعیت و نیاز کشور، هر ساله نیاز به حاملهای انرژی نیز بیشتر میشود.

در کنار عوامل متعدد موثر در ناترازی مصرف سوخت از قبیل سو مدیریت، سو مصرف، فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی و کیفیت پایین خودروهای تولید داخل، یکی از عوامل ریشه ای که شاید تا کنون مغفول مانده و کمتر مورد توجه بوده است، افزایش ظرفیت تولید داخل از طریق ساخت پالایشگاه های جدید است؛ علی رغم سرمایه گذاری های عظیم کشورهای منطقه و جهان در احداث پالایشگاه ها و به ویژه پتروپالایش گاها و سود سرشار سرمایه گذاری در این حوزه، متاسفانه کشور ایران از چند دهه عقب ماندگی ریشه ای در این حوزه بزرگ صنعتی رنج میبرد. ریشه این عقب ماندگی صنعتی که به تنهایی زمینه ساز بسیاری از بحران های ملی است را باید در قانونگذاری های اشتباه صورت گرفته در کشور به خصوص در حوزه خصوصی سازی جستجو کرد؛ آنجایی که دولت از ساخت پالایشگاه منع شده است و این مقوله مهم و ملی بدون پشتوانه و حمایت کافی به بخش خصوصی واگذار شده است. علی رغم امیدها و انتظارات فراوان از این بخش، واگذاری صنایع بزرگ و ملی به این بخش که نوعا در مواردی به صورت اشتباه یا بد واگذار شده اند و همچنین تلاش هایی که در سالهای اخیر برای حمایت از بخش خصوصی به عنوان پیشران صنعت صورت گرفته است، واگذاری پالایشگاه ها به بخش خصوصی خروجی مطلوبی به خصوص در افزایش تولید بنزین و گازوئیل نداشته اند و بخش خصوصی در اکثر موارد نتوانسته است یک واحد پالایشگاهی را به فاز تولید برساند یا نوعا با حداقل توان خود در حال فعالیت هستند که در نهایت نتوانسته اند نقشی موثر در کاهش وابستگی کشور به واردات این دو فرآورده مهم نفتی و کاهش ارزبری کشور ایفا کنند و این ناتوانی، هزینه های سنگینی را برای کشور به همراه داشته است. 

از این رو به نظر میرسد برای جلوگیری از ضرر بیشتر کشور در این حوزه و همچنین جبران عقب ماندگی کشورمان در سطح منطقه و جهان در حوزه پتروپالایش، ورود دولت به صورت مستقیم و غیرمستقیم در سرمایه گذاری، جذب مشارکت خارجی و ساخت و راه اندازی پالایشگاه-به ویژه پتروپالایشگاه های با خوراک نفت فوق سنگین که ارزش افزوده فراوان در تولید بنزین و گازوئیل به همراه دارند-و سپس واگذاری آن به بخش خصوصی ضروری باشد.

در کنار این نقش آفرینی موثر دولت در راه اندازی پالایشگاه ها، عارضه یابی و تحقیق و تفحص در خصوص عدم موفقت در ساخت پالایشگاه ها توسط بخش خصوصی به خصوص مواردی همچون پالایشگاه های: آناهیتا، هرمز، خوزستان، کاسپین، پارس پتروفیلد و شهریار که بیش از 15 سال از واگذاری آنها میگذرد، می تواند از تکرار اشتباهات گذشته جلوگیری کند.

این مهم نیز محقق نخواهد شد جز با عزم و اداره ملی و همراهی و همکاری تمامی ارکان نظام، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی به ویژه کمیسیون انرژی و مهمتر از همه مدیران و مسئولان وزارت نفت به خصوص شخص محترم وزیر.