مسافرت عید چقدر تمام شد؟

«دنیای اقتصاد» در نظرسنجی خود ۱۰ پرسش را با خوانندگان خود مطرح کرد؛‌‌‌ که یکی از آنها به وضعیت خانوادگی آنها برمی‌‌‌گشت. بیش از ۷۰‌درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی متاهل و دارای محدوده سنی بین ۳۰ تا ۵۰ سال بوده و به شکل خانوادگی سفر کرده بودند. این نظرسنجی همچنین نشان می‌‌‌دهد که ۹۱‌درصد شرکت‌کنندگان شیوه سفرشان به شکل شخصی بوده و تنها ۹‌درصد تصمیم گرفته بودند به جای سفر با خانواده یا دوستان با تور سفر کنند. به این ترتیب فارغ از متاهل‌‌‌ها، ‌‌‌ جمع بیشتری از مجردها نیز سفرهای خانوادگی و دوستانه شخصی را به گزینه تور ترجیح داده‌‌‌اند.

یکی دیگر از نتایج جالب این نظرسنجی به محل اقامت و انگیزه این سفرها برمی‌‌‌‌‌‌گشت که بیشتر فراوانی به «خانه اقوام و آشنایان» با ۳۶.۵‌درصد مربوط بود. یکی از دلایل این انتخاب همچنان که «دنیای اقتصاد» به آن پرداخته‌‌‌، حذف هزینه‌‌‌های اقامت است. به این ترتیب گردشگران مقاصد سفرهای خود را محدود کرده و شهرهایی را در اولویت قرار می‌‌‌‌‌‌دهند که بتوانند هزینه‌‌‌های خود را با حذف مبلغ اقامت مدیریت کنند. به علاوه بر اساس این نظرسنجی سهم «بوم‌‌‌گردی‌‌‌ها» تنها ۶.۵‌درصد بود، ‌‌‌ در حالی که ۷‌درصد توریست‌‌‌ها سراغ گزینه چادر رفته بودند. به این ترتیب تورم باعث باخت بوم‌‌‌گردی‌‌‌ها نسبت به چادرخوابی در سفر شده و همین امر کیفیت سفر توریست‌‌‌ها را در نوروز ۱۴۰۳ کاهش داده است.

در تعطیلات نوروز امسال بارها از سوی برخی از ساکنان شمال یا جنوب عنوان شد که سواحل «جنوب» نسبت به شهرهای شمالی از اقبال بیشتری برخوردار بوده، با این حال 26‌درصد از شرکت‌کنندگان این نظرسنجی شمال را انتخاب کرده بودند در حالی که سهم استان‌‌‌های جنوبی 20‌درصد بود که هر چند به شهرهای شمالی نزدیک است، اما عددی بالاتر از آن نیست.

از دیگر نتایج مورد توجه در این نظرسنجی به تعداد سفرهای نوروزی برمی‌‌‌گردد. با وجود اینکه بخش بزرگی از توریست‌‌‌های نوروزی تا 17 فروردین به محل کار خود بازنگشتند و عملا 20 روز تعطیلات داشتند، ‌‌‌اما 70‌درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی اعلام کردند که تنها یک سفر در نوروز 1403 داشتند. داده‌‌‌های به دست آمده از پرسش بعدی درباره هزینه این سفرها کمک بیشتری می‌‌‌کند که تحلیلی از سفرهای نوروزی داشته باشیم. با اینکه نیمی از شرکت‌کنندگان عنوان کردند بیش از 5 روز سفر بوده‌‌‌اند اما هزینه انجام شده آنها با توجه به‌درصد بالای سفرهای خانوادگی، ‌‌‌ برای بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان یا کمتر از 5 میلیون تومان (با 25‌درصد فراوانی) و بین 5 تا 10 میلیون تومان (برای 28‌درصد فراوانی) بود. این موضوع نشان می‌‌‌دهد با توجه به‌درصد بالای سفرهای خانوادگی، ‌‌‌گروه بزرگی از توریست‌‌‌ها هزینه‌‌‌هایشان را در طول مدت سفر به انحای مختلف کاهش داده‌‌‌اند. این خانواده‌ها که بیش از 5 روز در سفر بوده‌‌‌اند نهایتا تا 10 میلیون تومان هزینه کرده‌‌‌اند که نسبت به هزینه‌‌‌های اقامت و... مبلغ بسیار پایینی است و توجیه عدد بالای گزینه خانه اقوام و آشنایان است.

داده قابل‌توجه دیگر به انتخاب وسیله نقلیه برمی‌‌‌گشت. دنیای اقتصاد بارها در گزارش‌‌‌های خود به چالش خرید بلیت قطار و اتوبوس اشاره کرده است، فرسوده بودن شبکه حمل‌ونقل ریلی و جاده‌‌‌ای و کمیاب بودن بلیت، ‌‌‌ بسیاری از گردشگران را این گزینه ناامید کرده و سهم این بخش را در توریسم ایران کاهش داده است، این موضوع در نتایج نظرسنجی انجام شده نیز خود را نشان داد. 74‌درصد از شرکت‌کنندگان نظرسنجی با وسیله نقلیه شخصی سفر کرده‌‌‌اند. در حالی که سهم اتوبوس و قطار با هم به 10‌درصد هم نمی‌‌‌رسد. سهم هواپیما از این دو گزینه بیشتر و اندکی بیش از 16‌درصد است.  در تعطیلات نوروز بسیاری تصمیم می‌‌‌گیرند که با توجه به روزهای بالای تعطیل سفر خارجی داشته باشند. با این حال امسال به واسطه تورم، ‌‌‌ بسیاری از گردشگران، کشورهای اطراف را در اولویت قرار دادند، این موضوع در نظرسنجی انجام شده توسط «دنیای اقتصاد» هم مشهود است.

ترکیه بیشترین فراوانی را با 37‌درصد دارد و پس از آن نوبت به امارات می‌رسد که 18.5‌درصد را شامل می‌شود، ‌‌‌ دو کشوری که نزدیک به ایران بوده و هزینه‌‌‌ها در آن نسبت به سایر گزینه‌‌‌ها پایین‌‌‌‌‌‌تر است. نگاهی به این آمار و ارقام نشان‌‌‌دهنده سه علامت «سفر فقیرانه» خانوارهاست. اولین علامت همچنان که در این گزارش هم به آن پرداخته شده سهم بالای خانه اقوام در سفرهای نوروزی است، دومین مورد به تعداد سفرها برمی‌‌‌گردد که برای 70‌درصد تنها به یک سفر محدود شده و آخرین عامل درباره میزان هزینه سفر است. با توجه به روزهای بالای سفر اغلب این سفرها زیر 10 میلیون تومان بوده که نشان می‌‌‌دهد تورم و شرایط اقتصادی خانوارها چطور کیفیت و کمیت سفرهای شهروندان را نشانه گرفته و باعث کاهش در هر دو زمینه شده است.