حذف صنایع دستی از سبد خرید مردم

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ درآمدشان این روزها دیگر مثل گذشته نیست و می گویند که دخل و خرجشان با هم جور نیست و فروششان کفاف تامین هزینه های زندگیشان را نمی دهد. تا پیش از کرونا شرایط کمی بهتر بود و بازارشان کمی رونق داشت. اما چراغ بازار صنایع دستی بعد از کرونا کم فروغ‌تر شد و تولیدات اندک فعالانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند، حالا دیگر سفارشی است. حالا هم که کرونا رفته دیگر کاهش قدرت خرید مردم اجازه خرید صنایع دستی را نمی دهد. مهران صمدی ۱۰ سالی می شود که در رشته چلنگری مشغول به کار است اما می گوید هیچ گاه اوضاع به این اندازه سخت نبوده است.

او می گوید: «با توجه به تورم موجود مردم این روزها بیشتر ترجیح می دهند که همان اندک پولی را (بعد از دادن هزینه های اجاره خانه) که برایشان باقی مانده را خوراکی ها و مواد غذایی بخرند.»

مهران صمدی با تاکید بر اینکه عدم‌حمایت از صنایع دستی می‌تواند زنگ‌خطری جدی برای محصولات تولیدی و صنایع دستی باشد، تاکید می‌کند: «ما هیچ حمایتی از سوی هیچ ارگانی نداریم. به همین دلیل بیشتر هم‌صنف‌های ما با مشکل سرمایه روبه‌رو هستند و عدم‌فروش محصولات نیز سبب می‌شود همان سرمایه اولیه از بین برود و تولیدکننده با مشکل روبه‌رو شود.»

او با اشاره به افزایش قیمت آهن به عنوان ماده اصلی این هنر صنعت، ادامه داد: کارهای ما خاص بوده و قیمت تمام شده تولید آن به دلیل گران شدن آهن حسابی بالا رفته و مردم دیگر حاضر به خرید نیستند.

این هنرمند با بیان اینکه محصولات چلنگری در طبقه آخر اولویت مردم قرار می گیرد، گفت: کارگاه‌های چلنگری به ویژه در دو سال اخیر به دلیل مشکلات و مسائل اقتصادی یکی پس از دیگری تعطیل شدند. دولت که همواره در سخنان خود بر حمایت از هنرمندان صنایع دستی تاکید دارد تنها نظاره‌گر این تعطیل شدن‌ها بود.

به گفته او، در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور هنرمندان توان پرداخت هزینه‌های جاری کارگاه تولیدی خود را ندارند و از طرفی هم به دلیل کاهش قدرت خرید مردم امکان اضافه کردن این هزینه ها را به قیمت تمام شده تولیدات خود ندارند.

همه از دیدن کارهای ما ذوق می کنند اما خبری از خرید نیست

آمارها می‌گویند بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر هنرمند در بخش صنایع دستی به طور مستقیم مشغول به فعالیت هستند. حدود دو برابر این آمار هم به طور غیرمستقیم در رشته‌های مختلف هنرهای سنتی مشغول به کار هستند.

از طرفی به‌طور تقریبی ۷۰ درصد این شاغلان فعالین صنایع دستی را زنان تشکیل می دهند. زنانی که برای تامین هزینه های زندگی در رشته‌های مختلف این هنر صنعت فعالیت و کسب درآمد می‌کنند. برخی قالی می بافند و برخی دیگر سوزن دوزی و خیاطی، جاجیم بافی می کنند.

پناهی: هر کسی که هنر ما را می بیند کلی ذوق می کند اما مشکل اینجاست که دیگر نیازهای خانواده اجازه اینکه مردم به سراغ خرید صنایع دستی بروند را نمی دهد

خانم پناهی اما میناکاری را برگزیده است. او که از آهالی آذربایجان است، می گوید که هنر اصفهان را به شهر میانه آورده و به دنبال گسترش این هنر صنعت در آذربایجان شرقی است.

به گفته او، هر کسی که هنر ما را می بیند کلی ذوق می کند اما مشکل اینجاست که دیگر نیازهای خانواده اجازه اینکه مردم به سراغ خرید صنایع دستی بروند را نمی دهد.

این بانوی هنرمند آذری در ادامه می گوید: با وجود اینکه به دلیل کاهش سطح بارندگی ها و بحران خشکسالی که کشور را تهدید می کند باید به دنبال توسعه هنرهای دستی باشیم و دولت از این صنعت حمایت کند. اما متاسفانه این اقدام صورت نمی گیرد.

سهمی از تسهیلات بانکی به صنایع دستی نرسید

در حالی که صنایع دستی در ایران پتانسیل بالایی چه در سطح تولید و چه در سطح حضور در بازارهای بین‌المللی دارد اما به نظر می‌رسد مشکلات ناشی از تامین نقدینگی مانع توسعه تولیدات و گسترش کسب و کار فعالین این هنر صنعت شده است. آنها مدعی اند که صنایع دستی معمولا سهم اندکی از تسهیلات بانکی به خود اختصاص داده و برای رسیدن به همان مقدار اندک هم باید از هفت خوان رستم گذر کنند.

صمدی: مسئولین از حمایت و لزوم پرداخت تسهیلات به هنرمندان سخن می گویند اما وقتی برای گرفتن وام مراجعه می کنیم از من هنرمند ۴ تا ۵ ضامن طلب می کنند. این تعداد ضامن را من چطور باید فراهم کنم؟

صمدی از فعالین هنر چلنگری در اینباره می گوید: مسئولین از حمایت و لزوم پرداخت تسهیلات به هنرمندان سخن می گویند اما وقتی برای گرفتن وام مراجعه می کنیم از من هنرمند ۴ تا ۵ ضامن طلب می کنم. این تعداد ضامن را من چطور باید فراهم کنم.

او ادامه داد: همچنین بانک می گویند که برای گرفتن وام باید پیش فاکتور به آنها بدهیم. این در حالی است که آهن فروشان به دلیل نگرانی های مالیاتی که دارند هیچ گاه تن به خواسته ما نمی دهند. ضمن اینکه معمولا ما مواد اولیه خود را از چند تامین کرده و از چند جا خرید می کنیم. این در حالی است که طبق قوانین در نهایت بانک چک خرید مواد را در وجه یک فروشنده می تواند صادر کند. اینها تنها بخشی از مشکلات ماست که بارها و بارها به مسئولین اعلام کردیم اما گوش کسی به این حرف ها بدهکار نیست.

پناهی هم که معتقد است توسعه صنایع دستی بدون حمایت بانک ها شدنی نیست، در اینباره می گوید: زیرساخت های لازم برای مینا کاری بسیار گران بوده و کوره های مورد نیاز این صنعت به سختی تامین می شود. یک صنعتگر نمی تواند به تنهایی از پس تامین همه این هزینه ها بربیاید. کافی است که دولت تسهیلات لازم را تامین کند مابقی را خود هنرمند آن را انجام دهند.

این هنرمند آذربایجانی می گوید: اما متاسفانه از یک طرف نظام بانکی از ما حمایتی نمی کند و از طرف دیگر مردم دست و دلشان به خرید نمی‌رود. چرا که قدرت خرید مردم در طول سال های گذشته به شدت کاهش یافته است.

اینها بخشی از مشکلات هنرمندان صنایع دستی است. بسیاری از صنعت‌گران به دلیل درآمد پایین حاصل از فروش صنایع‌دستی به حرفه دیگری روی می‌آورند، در واقع تولید صنایع‌دستی به‌صورت شغلی دائمی و اصلی نیست. این قشر فعال که می‌توانند بخشی از اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار دهند، سال‌هاست که در سیاست‌گذاری‌های کلان کشور نادیده گرفته شده اند و همین مساله هنرمندان این صنعت را در شرایط سختی قرار داده است.