براثر تحریم‌ها، هند جای ایران در بازار فرش را گرفت

 فرحناز رافع در نشست خبری درباره موانع صادرات فرش دستباف اظهار کرد: مهم‌ترین مانع صادرات فرش در حال حاضر تحریم است. همچنین از سال ۱۳۹۷ تعهد ارزی مطرح شد که مشکلات بسیاری برای صادرات فرش ایجاد کرده است. تعلیق کارت‌های بازرگانی که به خاطر قوانین دست و پاگیر رخ داده هم عامل دیگری است که باعث خروج صادرکنندگان خوشنام از بازار شده است.

این مقام مسئول با بیان اینکه پیش از تحریم‌ها، فرش دستباف اولین کالای صادراتی غیرنفتی و دومین کالای صادراتی ایران بعد از نفت بود، گفت: سال گذشته در مجموع ۵۰ میلیون دلار به صورت رسمی صادرات فرش انجام شد. اما با توجه به مشکلات مربوط به تحریم، بخشی از صادرات فرش دستباف به صورت غیر رسمی انجام می‌شود.

رئیس مرکز ملی فرش دستباف ایران ادامه داد: دلایل مختلفی برای کاهش آمار رسمی صادرات فرش دستباف وجود دارد که یکی از این دلایل وضع قانون رفع تعهد ارزی از سال ۱۳۹۷ است. البته بازگشت ارز حاصل از صادرات فرش یک ساله است، اما بازهم این زمان برای رفع تعهد ارزی کافی نیست.‌ بنابراین تلاش‌ شد مسئله صادرات حل شود و به همین دلیل در بودجه ۱۴۰۲ مقرر شد صادرات فرش به جز مواد اولیه، معاف از پرداخت تعهد ارزی شوند. هر چند این موضوع نیاز به جدول و دستورالعمل داشت که تهیه شده و به زودی خبرهای خوبی در این رابطه اعلام خواهد شد.

رئیس مرکز ملی فرش در ادامه با بیان اینکه از سال ۱۳۹۹ برای حمایت از تولیدکننده و صادرکننده مجبور شدیم قیمت پایه صادراتی فرش را کاهش دهیم، تصریح کرد: چرا که با این کار صادرکنندگان می‌توانستند راحت‌تر و با مبلغ کمتری تعهد ارزی را ایفا کنند. بنابراین در سال ۱۳۹۹ معدل پایه صادراتی را ۲.۵ برابر قیمت پایه صادراتی کاهش دادیم که این موضوع نیز بر کاهش آمار رسمی صادرات تاثیرگذار بوده است. بنابراین در قیمت‌های کنونی فرش صادراتی نه تنها تورم لحاظ نشده بلکه قیمت کمتر از سال ۱۳۹۹ محاسبه می‌شود.

به گفته وی رشد هفت درصدی تولید در سال گذشته، واردات ۲۵۰ هزار تن ابریشم و ۲۵۰ هزار تن تولید ابریشم که ۹۰ درصد آن در بخش فرش مصرف می‌شود نشان می‌دهد صادرات کاهش نیافته است.

این مقام مسئول با بیان اینکه متراژ مجاز حمل فرش همراه مسافر از ۸ متر به ۲۴ متر رسیده، بنابراین بخشی از فرش کشور از این طریق خارج می‌شود، اظهار کرد: فرش به صورت قاچاق هم خارج می‌شود. بنابراین اقتصاد فرش پنهان و غیرپنهان است. در مجموع اقتصاد فرش دستباف ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار است. در دهه هفتاد در مقاطعی یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار و یک بار نیز حدود دو میلیارد دلار فرش صادر شد که این ارقام واقعی نبوده و دلیل وجود مشوق‌های صادراتی، بیش اظهاری صورت گرفته بود.

به گفته وی در سال ۱۳۹۵ صادرات فرش دستباف ایران ۳۶۰ میلیون دلار و در سال ۱۳۹۶ معادل ۴۲۶ میلیون دلار بوده است، اما در سال ۱۳۹۷ بیشترین میزان صادرات ثبت شد که حدود ۷۰۰ میلیون دلار بود.