علی رغم وعده های رئیس بنیاد مستضعفان ساخت و ساز در منطقه ١٢ با ممنوعیت میراث فرهنگی روبرو است!/ اما و اگرهای پلاسکوی جدید
این سه‌شنبه که بیاید حادثه پلاسکو وارد چهلمین روز انفجار و تخریب می‌شود؛ اتفاقی که ساختمان ١٧ طبقه تهران را به مخروبه‌ای تبدیل کرد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران؛ شهروند نوشت- تکلیف ساختمان جایگزین پلاسکو هنوز روشن نیست؛ ساختمانی که درمنطقه تاریخی تهران قرار دارد و به گفته نایب‌رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران طبق طرح تفصیلی شهر تهران هر گونه ساخت‌وساز در آن تابع ضوابط و مقررات سازمان میراث فرهنگی است.
این سه‌شنبه که بیاید حادثه پلاسکو وارد چهلمین روز انفجار و تخریب می‌شود؛ اتفاقی که ساختمان ١٧ طبقه تهران را به مخروبه‌ای تبدیل کرد. ٣روز بعد از حادثه، سعیدی‌کیا، رئیس بنیاد مستضعفان اعلام کرد که ساختمان جایگزین پلاسکو را دو ساله خواهند ساخت اما حالا این ساخت‌وساز با اما و اگرهایی روبه‌رو است، آن هم درشرایطی که حدود ٥٦٠واحد تجاری دراین ساختمان فعال بوده است. ساختمان پلاسکو در سال ٤١ افتتاح شد، درحالی که همه قوانین اخذ پروانه درطرح جامع و طرح تفصیلی در سال‌های ٥٥ به بعد تثبیت شده است؛ بنابراین مالک اگر بخواهد دوباره این محل را بسازد، باید ضوابط جدیدی را رعایت کند چون این ساختمان در ابنیه تاریخی و درحریم درجه دو بنای تاریخی مدرسه و کلیسای ژاندارک و خانه مشیرالدوله قرار دارد. طبق ضوابط حریم درجه دو بناهای تاریخی، ارتفاع مجاز برای احداث بنا تنها ١٢متر از سطح معبر مجاور است. محمدمهدی تندگویان هم تقریبا همین حرف‌ها را دارد: «هرگونه ساخت‌وساز دراین محل باید منطبق با طرح تفصیلی و طرح جامع تهران باشد؛ با اینکه بهسازی، نوسازی و احداث بنا دراین محدوده، تنها پس از طرح‌های همسان با بافت تاریخی و تصویب آن ازسوی سازمان میراث فرهنگی قابل اجراست، چون ساخت‌وسازی که به عرصه اثر و بافت تاریخی با ارزش آن لطمه وارد کند، ممنوع است.»
براساس بند ٢-١٣ ضوابط طرح تفصیلی مصوب شهر تهران، ضوابط ساخت‌وساز درمحوطه‌های اطراف بناهای تاریخی و فرهنگی، تابع ضوابط و مقررات مصوب سازمان میراث فرهنگی است و بند ٥-١٣ طرح تفصیلی هم به تهیه طرح برای این محدوده اشاره دارد. این عضو شورای شهر به ایسنا گفته که ظاهرا همچنان هیچ طرحی برای این محدوده تهیه نشده است، بنابراین تصمیم‌گیری درباره چنین ابنیه‌ای درکمیته تخصصی بافت تاریخی صورت می‌گیرد: «با توجه به ثبتی‌بودن مدرسه ژاندارک و خانه مشیرالدوله درسازمان میراث فرهنگی و دارابودن، حریم مصوب دراین سازمان باید هرگونه ساخت‌وساز درمحل ساختمان پلاسکوی سابق، با رعایت ضوابط حریم ابنیه تاریخی باشد. محل ساختمان پلاسکو درمحدوده حصار ناصری قرار دارد و پهنه فعلی آن S١٢٣، یعنی ٦ طبقه است.»
مالک می‌تواند پرونده را به کمیسیون ماده ٥ ببرد
البته حقوق افرادی که دراین ساختمان سرقفلی داشتند، باید رعایت شود. بنابراین تندگویان به امکان بررسی پرونده ساختمان جدید در زمین فعلی درکمیسیون ماده ٥ طبق خواسته مالک اشاره می‌کند اما دراین زمینه یک مشکل بزرگ شهرسازی هم وجود دارد به نام تأمین پارکینگ: «ملک پلاسکوی سابق در یکی از پرترددترین خیابان‌های تهران است و باید پارکینگ تامین شود. برای تأمین پارکینگ و بهسازی منطقه، خرید زمین‌های غربی تا تقاطع جمهوری- فردوسی و تجمیع آن ضروری است، درغیر این‌صورت تأمین پارکینگ و احداث ساختمان جدید با دشواری مواجه است؛ چراکه پارکینگ خط قرمز مدیریت شهری است و باید ساختمان‌های جدید پارکینگ لازم را داشته باشند و مالک درصورتی که مشکلش را با سازمان میراث فرهنگی حل کرده و بتواند برای ساخت یک مجتمع تجاری بلندمرتبه مجوزهای لازم را بگیرد، باید مشکل پارکینگ را حل کند، در غیر این‌صورت مدیریت شهری مانع از فعالیت وی خواهد شد.» حالا طبق گفته‌های او، مالک درصورتی که خواهان ساخت مجتمع بلندمرتبه در زمین فعلی پلاسکوی سابق باشد، می‌تواند باگودبرداری اصولی یا با خرید پلاک‌های مجاور این مشکل را حل کند.
کمیته میراث فرهنگی شورا به موضوع ورودی نداشته است
ساختمان پلاسکو درمنطقه ١٢ تهران قرار دارد؛ منطقه‌ای که معروف به منطقه تاریخی است، اما درکمیته میراث فرهنگی شورای شهر هیچ بحثی دراین زمینه انجام نگرفته است. احمد حکیمی‌پور، رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر هم در گفت‌وگو با «شهروند» دراین‌باره می‌گوید: «باید حقوق مکتسبه ساختمان پلاسکو برای ساخت‌وساز رعایت شود، اما شورا هیچ مسئولیت اجرایی در این‌باره ندارد و مالک باید درباره آن تصمیم بگیرد.» او ادامه می‌دهد: «ساختمانی که احداث می‌شود، باید یادمانی از حادثه باشد. ساختمان طبق قوانین گذشته مجوز داشته است، اما حالا ضوابط جدید چیز دیگری می‌گوید.» پهنه این زمین تجاری است، بنابراین حالا که تخریب شده، احتمالا نگاه خیلی‌ها به این زمین اقتصادی و منفعت‌طلبانه است. موضوعی که حکیمی‌پور هم به آن اشاره دارد: «نگاه ما منفعت اقتصادی نیست اما حق حجره‌داران و کسبه که در آنجا حق کسب و پیشه دارند، حتما باید رعایت شود. البته بنا ارزش میراثی نداشت اما نمادی از بناهای اولیه کلانشهر تهران بود.»
اما نظر مهدی معمارزاده، کارشناس ارشد سازمان میراث فرهنگی این نیست. او ساخت مجدد ساختمان پلاسکو را خلاف ضوابط میراث فرهنگی دانسته است: «این ساختمان درحریم مجتمع بانک ملی است که درفهرست میراث قرار دارد و آن محوطه میدان مشق اولیه نیز محسوب می‌شود، علاوه بر این، درحریم مدرسه ژاندارک نیز است و به‌طور کل آن قسمت حصار قاجاری است.» به گزارش ایلنا، او یک پیشنهاد دیگر برای این ساختمان دارد: «جانباختن انسان‌های ایثارگر دراین ساختمان عواطف و احساسات همه مردم را تحت‌تأثیر قرار داده است، بنابراین بهترین فرصت برای انجام یک کارفرهنگی درفضای به جامانده از این ساختمان است، به‌طور مثال من پیشنهاد می‌دهم برای حفظ خاطره پلاسکو آن بخشی از ساختمان که آبنما داشت و هنوز پابرجاست را مرمت کنند و دوباره راه بیندازند.»
بازسازی مجدد با ساخت‌وساز در زمین خالی فرق می‌کند
بهروز مرباغی، عضو انجمن مفاخر معماری، کارشناس معماری و شهرسازی حرف‌های دیگری دراین‌باره دارد: «پلاسکو وجود داشته و جزو تاریخ معماری شهر تهران بوده است. داستان بازسازی مجدد دراین زمین با ساخت‌وساز در زمین خالی فرق می‌کند.» او معتقد است که توسعه شهرها از گذشته جزیی از تکامل تاریخی بوده است: «اگر درگذشته یک ساختمان ایلخانی می‌ریخت، به جای مرمت ساختمان تازه در زمین آن می‌ساختند، چون به معمارانی که داشتند، مطمئن بودند که بهتر از گذشته می‌سازند اما حالا به معماران اعتماد ندارند که ساختمانی بهتر از قبلی بسازند.» درحالی که خیلی از اعضای شورا معتقدند که این ساختمان برای مدرسه ژاندارک ایجاد مزاحمت می‌کند، اما این کارشناس معماری می‌گوید که ساختمان جایگزین پلاسکو مزاحمتی برای ژاندارک نخواهد داشت: «حالا مهم‌ترین مسأله این است که باید بنایی ساخته شود یا دو مجسمه به جای آن بگذاریم، اما باید متناسب با ضوابط کنونی ساخت‌وساز خاطره پلاسکو را زنده کنیم.» صبح آخرین روز دی‌ماه امسال ساختمان پلاسکو در آتش سوخت و حوالی ساعت ١١ و ٣٠ دقیقه درحالی‌که نیروهای آتش‌نشان و برخی کسبه هنوز آن را تخلیه نکرده بودند، فرو ریخت. عملیات آواربرداری این ساختمان بیش از ٩روز طول کشید و حالا کسبه آن به مجتمع نورتهران درتقاطع خیابان‌های ولی‌عصر(عج) و طالقانی منتقل شده‌اند تا زمانی که تکلیف ساختمان پلاسکو روشن شود.
