مدیرعامل مترو مدعی شد: واگن ملی را وارد خط مترو می‌کنیم

واگن‌سازی داخلی به کجا رسید؟
در مورد قرارداد واگن داخلی که به عنوان واگن ملی معروف است، کارگروهی در سنوات گذشته تشکیل می‌شود که شامل پنج شرکت واگن‌سازی تهران، مپنا، جهاد دانشگاهی، تیوان ترمز و صدرا فن است. این‌ها و با محوریت مترو تهران تحت عنوان کارگروه قطار ملی با همدیگر همراه می‌شوند و یک طرح مفهومی به عنوان قطار ملی طراحی می‌کنند که یک قطار هفت واگنه است و امروز که دارم خدمت شما گزارش می‌دهم، تقریباً نزدیک ۹۶ الی ۹۷ درصد تست‌های انجام این کار پیشرفت داشته‌است؛ یعنی واگن ساخته‌شده و در مراحل تست‌های داینامیکی، استاتیکی، حرکتی و ایمنی است. یک شرکت مشاور اروپایی از روسیه گرفته ایم که همراه ماست و داریم مراحل تست، اکسس و پایش نهایی این کار را انجام می‌دهیم. امیدواریم تا پایان سال تست‌های ما شامل تست‌های ترمز و اینتراکشن تکمیل شود. این واگن برپایه تولید این پنج شرکتی است که نام بردم و هرکدام متولی یک جزئی از این واگن هستند و در این واگن بیش از ۸۵ درصد از تکنولوژی و صنعت داخلی استفاده کرده‌ایم. بر همین مبنا یک قراردادی به عنوان قرارداد ۱۰۵ به علاوه ۸ داریم که برخی آن را قرارداد ۱۰۵ دستگاه واگن و برخی دیگر ۱۱۳ دستگاه واگن می‌نامند. ما یک قطار هشت واگنی به ۱۰۵ واگن قبلی اضافه کردیم که به عنوان استارت اولیه پروژه قطار ملی است و دارد مراحل ترک تشریفات خود را می‌گذراند.
ما در مترو تهران این قرارداد را با واگن ساز امضا و برای دوستان وزارت کشور ارسال کردیم که براساس جلسه‌ای که دو هفته پیش داشتیم، ان شاءالله آقای وزیر مجوز ترک تشریفات را به مترو و شهرداری تهران می‌دهند و قرارداد آن ابلاغ می‌شود. در کنار این موضوع یک مصوبه ۷۷ میلیون یورویی هم برای تأمین منابع مالی این ۱۰۵ دستگاه واگن داریم که البته بیشتر از ۷۷ میلیون یورو نیاز می‌شود، ولی دولت محترم و آقای مخبر یک مصوبه ۷۷ میلیون یورویی جهت استفاده منابع حاصل از فروش نفت داشتند، ردیفی را دیده‌اند و قرارداد کارگزاری آن در هفته گذشته بین مترو تهران و بانک شهر منعقد شده‌است.
فکر می‌کنم ان شاءالله با ابلاغ ترک تشریفات بحث واگن ملی پایدار شود و ما تا ماه آینده بتوانیم پیش پرداخت قرارداد آن‌ها بر پایه دانش داخلی را داشته‌باشیم و کار آن را آغاز کنیم.

با روند فعلی از آن قرارداد ۶۳۰ واگنی قرار است چه زمانی و چه تعداد واگن تحویل شود؟
پروسه این واگن‌ها یک پروسه تقریباً دو ساله است و بین یکسال و نیم تا دو سال اولین واگن آن تولید می‌شود، چون یک طراحی جزئیات دارد و از زمانی که ما قرار ۶۳۰ تا را ببندیم بین ۱۵ تا ۱۸ ماه طول می‌کشد تا واگن اول آن به دست ما برسد، بعد از آن هر ماه تعداد تولید واگن‌ها افزایش پیدا می‌کند، ولی باید اول یک واگن ماکاپ ساخته شود.
روند در کل اینگونه است که بعد از پرداخت پیش پرداخت برخی از طراحی‌ها انجام خواهد شد و بعد یک واگن ماکاپ ساخته می‌شود و بعد پروسه تولید شروع می‌شود، به همین دلیل تا واگن اول بخواهد بیاید بین ۱۵ تا ۱۸ ماه معمولاً قرارداد‌های واگن طول می‌کشد و قرارداد ۶۳۰ دستگاه هم که با واگن‌سازی چینی و شریک ایرانی آن بسته شده از این قاعده مستثنی نیست.

چه زمانی کل آن ۶۳۰ واگن تحویل می‌شود؟
در یک پروسه سه ساله فکر کنم همه‌اش تحویل شود، واقعیت امر این است که اگر پیش‌پرداخت را در دولت گذشته انجام داده بودند تا الان همه واگن‌ها به مترو تهران رسیده‌بود، ولی تغییراتی حادث شد و الان نزدیک شش سال است که درگیر آن هستیم. ما پیگیریم همزمان با پرداخت پیش‌پرداخت با سازنده توافقاتی داشته‌باشیم تا زودتر از موعد گفته‌شده نیز بتوانیم واگن‌ها را تحویل بگیریم، این منوط براین است که پیش‌پرداخت را بدهیم و بعد وارد فاز مذاکرات شویم، تا ان‌شاءالله بتوانیم بعد از واگن اول به سرعت بقیه واگن‌ها را تحویل بگیریم و زمان پروژه را کاهش دهیم به همین دلیل هم هست که من نمی‌توانم عدد دقیقی بگویم، چون در حال رایزنی هستیم تا زمان انتهایی پروژه را کم کنیم.

قرار است تمام هزینه این واگن‌ها از طریق نفت پرداخت شود؟
نه. پیش پرداخت اولیه آن از طریق نفت است و مابقی آن ان‌شاءالله از خط اعتباری که بین دولت ایران و چین هست کارسازی خواهد شد.

پس یعنی قرار است خود چینی‌ها هم در آن سرمایه‌گذاری کنند.
بله فاینانس است.

واگن ملی چه زمانی به نتیجه خواهد رسید؟
ظرف ۱۵ ماه ان‌شاءالله واگن اول را تولید خواهیم کرد و حتی سعی کنیم ۱۲ ماهه واگن اول را به محض پیش پرداخت تولید و به تناوب تا ۲۴ ماه مابقی واگن‌ها را هم تولید و وارد خط کنیم.

از سال ۹۵ که این قرارداد با چینی‌ها را داشتیم همیشه بحث مالی آن مطرح بوده، در روندی که شما دارید جلو می‌روید، می‌توان این اطمینان را داشت که مسائل مالی روی ریل باشد و دوباره اتفاقات قبلی تکرار نشود؟
ان شاءالله، تا الان دولت و وزیر واقعاً پای کار بوده‌اند، شهرداری تهران هم همین‌طور، ما هفته گذشته یک جلسه سه جانبه بین وزارت کشور، شهرداری تهران و معاونت علمی ریاست جمهوری داشتیم و تقریباً همت همه ذینفع‌ها این است که ما معطل بحث مالی نباشیم و دوم اینکه به جز قرارداد ۱۰۵ دستگاه واگن ملی که الان بسته ایم، دو یا سه قرارداد مشابه این قرارداد ۱۰۵ دستگاهی دیگر هم می‌خواهیم برای مترو تهران و سایر کلانشهر‌ها ببندیم. ان شاءالله وزارت کشور متولی شود تا همین مدل قرارداد‌های ۱۰۵ تایی را برای جا‌های دیگر داشته باشیم.

کیفیت واگن‌هایی که قرار است به کار گرفته‌شود هم چینی‌ها و هم داخلی‌ها، چگونه خواهد بود؟
کیفیت چینی‌ها که مشابه قرارداد‌های سری ۳۰۰ یا سری آلومینیومی است که در مترو تهران الان کار می‌کنند. منتها در واگن‌های تولید داخل از تکنولوژی روز استفاده شده‌است. جهاد دانشگاهی در بحث تراکنش و شرکت مپنا در بحث بوژی واقعاً سعی و تلاش زیادی کرده‌اند و تکنولوژی خوبی را آورده‌اند. ما داریم با سختگیرانه‌ترین روش و با نظارت مشاور بین المللی تست‌ها را انجام می‌دهیم و کار را پایش می‌کنیم. نظارت سختگیرانه داریم تا ان‌شاءالله بعداً دچار مشکل نشویم و از نظر کیفیت و تست‌ها تا الان مشکلی نبوده‌است.

چه مواردی در واگن‌های داخلی نسبت به واگن‌های قبلی بهبود پیدا کرده‌است؟
سیستم تراکشن کلاً تغییر پیدا کرده، سیستم بوژی نیز تغییر پیدا کرده، سیستم ترمز اصلاً در یک شرکت دانش‌بنیان در شیراز تولید می‌شود. ما همیشه سیستم ترمز را از کنار می‌گرفتیم، ولی الان توسط شرکت کی وی اس که یک شرکت ایرانی در شیراز است، سیستمش عوضش شده و کار آن‌ها اکنون قابل رقابت با شرکت کنو است. در بحث طراحی ترکشن و سیستم تعلیق نیز می‌توانم بگویم دوستان جهاد در لبه‌های علمی حرکت کرده‌اند.

ظرفیت واگن‌ها هم تغییری کرده‌است؟
خیر. ظرفیت‌ها همان ظرفیت قبلی است.

در مورد اورهال واگن‌ها چه کار‌هایی در حال انجام است؟
بهره برداری جزئی از هلدینگ مترو است و برای اورهال ما قرارداد جاری با مترو تهران داریم. اکنون هم اورهال قطار‌های DC نسل قدیم را انجام می‌دهیم و هم به شکل جاری و به مرور اورهال قطار‌های سری ۳۰۰ و آلومینیومی را انجام می‌دهیم.

قبلاً که با اعضای شورای شهر صحبت می‌کردیم، تأکید داشتند که وضعیت اورهال هم خیلی لب مرزی است و اگر این اورهال نباشد شرایط بحرانی می‌شود. وضعیت واقعاً اینگونه است؟
دقیقاً به همین شکل است، متأسفانه می‌توانم بگویم در سنوات گذشته نسبت به تأمین واگن و قطعه در شهرداری تهران هیچ حرکتی انجام نشده‌است. قراردادی در چهار، پنج سال گذشته منعقد شده که نمونه آن همین قرارداد ۶۳۰ واگن است و پیش پرداختی هم نشده‌اند. از طرف دیگر انبار‌های مترو تهران نیز و شرکت واگن‌سازی تهران امروز خالی از قطعه هستند. در این خصوص هم بحث نقدینگی مطرح بود و هم در جا‌هایی متأسفانه شاید سوءمدیریت موجب شد تا امروز شاهد باشیم که ما در بحث واگن دچار یک شرایط بحرانی و اضطراری باشیم.

وضعیت تهران با توجه به شرایطی که تصویرسازی کردید، قرار است در سال‌های آینده به چه شکل باشد؟
در یکسال آینده که قطعاً واگن جدید و نویی وارد ناوگان نمی‌شود.

حتی واگن‌های اجاره ای؟
اجاره‌ای‌ها مسیر جدایی دارد که حتی اگر آن‌ها بیایند هم واگن نو نیستند و البته خیلی دور از ذهن است که محقق شود.
در مجموع واگن نو بین ۱۲ تا ۱۵ ماه زمان می‌برد که وارد خط شود. خدمت آقای شهردار هم گزارش دادم که ما همه توان خود را گذاشته ایم که بتوانیم واگن‌های موجود را ارتقا دهیم و اولین هدف ما نیز این است که ۴۲ قطار DC که الان تقریباً ۲۰ درصد آن داخل خط ما فعال است و حدود ۸۰ درصد آن از خط خارج شده را بهینه و اورهال کنیم و حداقل در مرز ۶۰ درصد آن را در داخل خط بیاوریم که یک بخشی از عقب ماندگی ما را تا یک سال آینده جبران کند.

برای بعد از آن چه؟
برای بعد از آن ان شاءالله واگن تأمین می‌کنیم.

این قرارداد‌هایی که شما الان دارید نیاز شهر تهران را تا چه زمانی برطرف خواهد کرد؟
شهر تهران برای تکمیل خطوط آینده و همین خطوط موجود برای رسیدن به این نقطه که به سرفاصله مطلوب ما یعنی ۳ دقیقه برسد به هزارو ۵۰۰ دستگاه واگن نیاز دارد.

تعداد واگن‌هایی که امروز داریم کلاً چه مقدار است؟
تعداد قطار‌های هفت واگنه ۱۶۷ رام است که هزارو۱۶۹ واگن می‌شود. تعداد قطار‌های سه واگنه چهار رام است که ۱۲ واگن می‌شود. تعداد قطار‌های AC ۱۲۹ رام و قطار‌های DC نیز ۴۲ رام است. لوکوموتیو خط ۵ هم ۶۶ دستگاه است و واگن‌های دو طبقه نیز ۲۶۰ عدد است.

پس فعلاً بخشی از نیاز به واگن‌ها را با اورهال قبلی‌ها و چیزی که داریم تا ۱۵ ماه آینده تأمین می‌کنید و بعد از این زمان می‌توان پیش بینی کرد که اوضاع قطار و مترو تهران بهتر از قبل شود.
ان شاءالله همینطور است.