آیا دولت رئیسی جا پای کابینه احمدی‌نژاد گذاشته است؟/ بودجه و برنامه توسعه هنوز در هاله‌ای از ابهام
آبان و آذر یعنی دو موعد قانونی برای تصویب برنامه توسعه هفتم و بودجه سال آتی، گذشت و زمستان سخت با بلاتکلیفی در هر دو برنامه به نیمه‌های ماه اول نزدیک شده است. از برنامه توسعه خبری نیست؛ بودجه‌ای که گفته شده بود دومرحله‌ای و بدون جداول و جزئیات است به مجلس «ارسال» شد و تقدیم نشد؛ مجلس این لایحه را اعلام وصول نمی‌کند و حالا هم گفته شده برنامه هفتم، عملا نسخه‌ای از همان برنامه ششم خواهد بود.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ ماده 182 آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی درباره تصویب بودجه سالانه کل کشور توسط نمایندگان تصریح می‌کند: «دولت موظف است لایحه بودجه سالانه کل کشور را حداکثر تا 15 آذر هر سال به مجلس "تسلیم" کند»؛ این در حالی است که دولت تازه‌نفس ابراهیم رئیسی لایحه بودجه 1402 مجلس را چهارشنبه گذشته یعنی هفتم دی به بهارستان "ارسال" کرد.
ارسال دیرهنگام لایحه بودجه از یک سو انتقادات ساکنان ساختمان هرمی بهارستان را به همراه داشت و از سوی دیگر، برخی آن را تکرار اقدامات دولت احمدی‌نژاد خوانند. برخی رسانه‌ها هم از ارسال پنهانی لایحه بودجه به مجلس گلایه کردند؛ از جمله، روزنامه شرق در بخشی از گزارش خود نوشت: «مهرداد گودرزوند چگینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این سؤال که چرا آیین تقدیم لایحه به مجلس نادیده گرفته شده؟ گفت: من خبر ندارم. تا دوشنبه که ما مجلس بودیم، هیچ بودجه‌ای ارسال نشد. اگر هم آمده باشد تا زمانی که رسما به صحن نیاید و اعلام وصول نشود، فرقی با نیامدن ندارد. طبق قانون شخص آقای رئیس‌جمهور باید بیایند و لایحه را تقدیم رئیس مجلس کنند. ظاهرا همه جزئیات درباره این خبر را فقط آقای میرتاج‌الدینی دارند و حرفش را به میان آورده‌اند. الان نزدیک یک ماه است که دولت در تحویل لایحه تأخیر داشته است. تا زمانی که اعلام وصول نشده، اخباری که از ارسال لایحه به بودجه می‌شنویم، چندان موثق نیست.»
شوک مجلس به دولت بر سر لایحه بودجه
در چند روز گذشته، بارها شاهد اختلاف‌نظر میان دولتمردان رئیسی و خانه‌ملتی‌ها بر سر برنامه توسعه هفتم و لایحه بودجه بوده‌ایم؛ بودجه‌ای که باید بر اساس برنامه توسعه هفتم نوشته می‌شد و برنامه توسعه‌ای که هیچ خبری از آن نیست.
دولت بارها از ارائه برنامه‌ای متفاوت در قالب برنامه توسعه هفتم خبر داده است. مثلا افشین برمکی، رئیس امور اقتصاد مقاومتی و شورای اقتصاد با اشاره به اینکه برنامه‌ریزی هفتم توسعه متفاوت از دوره‌های قبل است، گفته بود: «نظام برنامه‌ریزی که برای تدوین برنامه هفتم اتخاذ شده نظام مسأله‌محور است. یعنی برای نمونه اگر در کشور 100 حوزه داریم کلیدی‌ترین موضوعات شناسایی شده و آن موارد در اولویت قرار خواهد گرفت.»
با وجود ادعاهای آنچنانیِ دولتی‌ها درمورد «برنامه جدید و مسأله‌محور و کاربردی توسعه هفتم»، حالا از برنامه‌ای که پس از یک سال تاخیر، باید نهایتا تا قبل از 15 آبان تصویب می‌شد خبری نیست و همین موضوع نمایندگان مجلس را عصبانی کرده است؛ تا جایی که سیدنظام الدین موسوی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس به خبرگزاری مهر گفته بود: «بر اساس آنچه قبلاً رئیس مجلس شورای اسلامی گفته است، مجلس تا زمانی که تکلیف برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه مشخص نشود، لایحه بودجه سال آینده را اعلام وصول و بررسی نمی‌کند. هر زمانی که تکلیف برنامه هفتم توسعه مشخص شد، آن موقع مجلس شورای اسلامی لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ را اعلام وصول می‌کند و وارد بررسی آن می‌شود.»
معین‌الدین سعیدی، نماینده چابهار هم به خبرگزاری ایلنا گفته «مجلس لایحه بودجه را از این جهت اعلام وصول نمی‌کند که قانوناً دولت باید ابتدا برنامه توسعه هفتم را می‌آورد زیرا جهت‌گیری‌های بودجه باید بر مبنای برنامه پنج‌ساله باشد.»
اگرچه در روزهای گذشته برخی خبرها و تحلیل‌ها حکایت از تمدید شش‌ماهه برنامه توسعه ششم داشت و برخی از بهارستان پالس‌های مثبتی در جهت تمدید برنامه ششم به پاستور فرستاده بودند اما برخی نمایندگان از بی‌توجهی دولت به این امر خبر داد‌ه‌اند؛ مانند کاظم دلخوش، نماینده مردم صومعه‌سرا، که ضمن متفاوت دانستنِ دیرکردِ امسالِ بودجه با سال‌های گذشته، گفته بود: «متأسفانه دولت هیچ اقدامی برای اجرای وظایفش در دستور کار قرار نمی‌دهد. از یک سو می‌بینیم که تکلیف برنامه هفتم روشن نیست و از سوی دیگر دولت به درخواست نمایندگان برای تمدید برنامه ششم نیز توجهی نکرده است؛ در‌حالی‌که تمدید برنامه ششم وقت زیادی از دولت و مجلس نخواهد گرفت.»
در این میان، پس از خبرهای ضد و نقیض بر سر برنامه توسعه هفتم، دیروز محمدرضا میرتاج‌الدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، از مذاکرات محمدباقر قالیباف و ابراهیم رئیسی خبر داد و به خبرگزاری تسنیم گفت: «آقای قالیباف و آقای رئیسی به صورت مستقیم درباره لوایح بودجه و برنامه توسعه هفتم با هم مذاکره کرده‌اند و احتمالا دولت هرچه زودتر برنامه توسعه هفتم را به مجلس بفرستد.»
او در لابلای صحبت‌هایش خبر مهمی را بیان کرده که از دید رسانه‌ها دور مانده است. میرتاج‌الدینی گفته «دولت قرار است برنامه ششم را طبق شرایط و زمان حال حاضر مورد بازنگری قرار بدهد و در قالب برنامه توسعه هفتم به مجلس ارسال کند». این خبر یعنی برنامه توسعه هفتمی که دولت مدعی بود قرار است جدید و به‌روز و کارشناسی‌شده و مسأله‌محور باشد، قرار است صرفا با بازنگری برنامه ششم تهیه شود. آنها می‌گویند بازنگری و تهیه، و احتمالا کارشناسان می‌خوانند «سرهم‌بندی» کردن برنامه توسعه!
دولت هنوز واکنشی به خبر میرتاج‌الدینی نداشته و حرفی در رد یا تأیید آن نزده است. باید منتظر ماند و دید بالاخره دولت برنامه توسعه هفتم را ارائه می‌دهد یا با توجه به زمان محدودی که دارد، بودجه «چنددوازدهم» ارائه و تصویب خواهد شد. هرچند پیش از این نمایندگان با ارائه لایحه بودجه چند دوازدهم مخالفت کرده بودند و آن را نشانه خوبی ندانسته‌اند، اما مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، در خبرگزاری آنا گفته بود که «به طور قطع پیش‌بینی برای لایحه چند دوازدهم بودجه شده است؛ قاعدتا اگر روند بررسی‌ها طولانی شود، باید لایحه چند دوازدهم بودجه سال آینده را ارائه دهیم و این آمادگی در دولت وجود دارد، اما نظر تخصصی ما و کمیسیون برنامه و بودجه این است که لایحه بودجه ۱۴۰۲ مقدم بر لایحه برنامه هفتم توسعه تقدیم مجلس شود.»
در حالی که بودجه سال آینده و برنامه توسعه پنج سال آینده کشور قاعدتا باید اصلی‌ترین دغدغه دو قوه مجریه و مققنه باشد، به نظر می‌رسد دولت همچنان در سردرگمی و بدون ارائه زمان‌بندی مشخصی دارد به کار خود ادامه می‌دهد و مجلس هم جز ابراز نظر و نطق و مصاحبه، تصمیم ندارد از ابزار دست‌بالاتری برای تحت فشار قرار دادن دولت استفاده کند. فعلا باید منتظر جلسات مجلس در روزهای آینده ماند و دید که جدال بهارستان و پاستور بر سر برنامه توسعه هفتم و لایحه بودجه 1402 به کجا خواهد رسید و زور کدامیک از قوا به دیگری خواهد چربید.
منبع: اکو ایران
