ایران چه تعهداتی را باید انجام دهد تا عضو پیمان شانگهای شود؟

به گزارش سایت دیده بان ایران؛روند عضویت کامل ایران در سازمان شانگهای از ۲۶ شهریور سال ۱۴۰۰ در جریان نشست سران این سازمان در تاجیکستان آغاز شد.

پیش از این ایران از سال ۲۰۰۵ عضو ناظر بود و بعد از آن نیز از سال ۲۰۰۸ درخواست عضویت کامل خود را مطرح کرد اما به دلیل تحریم‌های سازمان ملل امکان عضویت ایران وجود نداشت. تا اینکه در سال ۲۰۱۵ در پی توافق هسته‌‌ای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران برداشته شد و موانع عضویت ایران تا حدود زیادی مرتفع شد. البته به جز اختلافات میان ایران و تاجیکستان، تحریم‌های آمریکا و شورای امنیت سازمان ملل مانع جدی برای عضویت ایران در شانگهای بودند.

طبق مقررات سازمان شانگهای کشوری که تحت تحریم شورای امنیت سازمان ملل باشد نمی‌تواند به عضویت این سازمان درآید. هر کشوری که عضو این سازمان می‌شود باید تمام اسناد قبلی را بررسی کرده و در فاصله زمانی چند ماهه به آنها ملحق شود. این اسناد قابل تغییر یا شرط گذاشتن نیستند.

در حال حاضر نیز ۴۹ سند در این سازمان تصویب شده که بخش مهمی از آن درباره همکاری‌های نظامی و امنیتی است. برای همین منظور با حدود ۳۰ وزارتخانه، نهاد یا سازمان این اسناد مورد بررسی قرار گرفته‌اند، در دولت تصویب شده و باید سپس جهت بررسی و تصویب به مجلس رفته و نهایتا مورد تایید شورای نگهبان قرار گیرد.

همچنین ایران فرصت دارد تا دسامبر به پنج سند ملحق شود. در واقع ایران متعهد می‌شود از تاریخ دریافت اطلاعیه دبیرخانه سازمان همکاری شانگهای، حداکثر تا ۱ دسامبر ۲۰۲۲ به منشور، کنوانسیون مبارزه با تروریسم، جدایی‌طلبی و افراط‌گرایی شانگهای مورخ ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ و پروتکل‌های آن ملحق شود.

اجلاس وزیر امور خارجه ایران سندی را با عنوان سند ترتیبات اجرایی الحاق امضا خواهد کرد، با سندی هم که وزیر خارجه امضا می‌کند، وضعیت ایران در این سازمان تغییری نمی‌کند و فقط آغاز روند عضویت دائم ایران در این سازمان رسمیت پیدا می‌کند. همچنین با این سند ایران همچنان عضو دائم نیست و این موضوع فرآیند زمانبر نزدیک به دو سال دارد. برای مثال درباره هند و پاکستان دو سال طول کشید تا پروسه رسمی شدن سپری شود.