استاد دانشگاه خوارزمی: حذف ارز ترجیحی بدون به نتیجه رسیدن برجام تورم ایجاد می‌کند

به گزارش دیده بان ایران؛ وحید شقاقی شهری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی و اقتصاددان در گفت‌وگو با رسالت درخصوص افزایش قیمت بازارهای مختلف طی سال گذشته باوجود ارز ترجیحی و پیش‌بینی وضعیت آتی اقتصاد بعد از حذف ارز ترجیحی عنوان کرد: ارز 4200 تومانی زمانی که در سال 97 آغاز شد ساختارها و الزامات یک نظام چند نرخی ارزی رعایت نشد. ماحصل آن نیز این بود که این ارز به جامعه هدف اثبات نکرد و رانت بزرگی نصیب یک اقلیت شد که پرونده‌هایی در قوه قضائیه تشکیل‌شده است.
وی افزود: اما مسئله اصلی این بود که این ارز به نتیجه‌ای که باید نرسید و نتوانست جلوی افزایش قیمت کالاها را بگیرد. لذا به دلیل عدم رعایت ساختارهای نظام چند نرخی این مسئله ایجاد شد و به‌تدریج دولت نیز به این مسئله پی برد و شروع کرد به حذف کالاهایی که با ارز ترجیحی وارد کشور می‌شدند.
 طرح جایگزین حذف ارز دولتی برای نان نمی‌تواند برای دارو مورداستفاده قرار گیرد
شقاقی شهری گفت: از 25 قلم کالا به‌تدریج به 7 قلم کالا رسیدیم. این 7 قلم کالا جزء کالاهای راهبردی و ضروری هستند که در سبد مصرفی مردم نقش مهمی دارند. مانند ذرت، دانه‌های روغنی، کنجاله، دارو، گندم و ... جزء 7 قلمی هستند که تأثیر زیادی را در معیشت و سفره مردم‌دارند.
این اقتصاددان تأکید می‌کند: درنتیجه بحث حذف ارز 4200 تومانی برای این کالاها و جایگزینی آن با طرح دیگری از 3 ماه پیش آغازشده است و مجلس و دولت به این نتیجه رسیدند که باید این ارز حذف شود و درسال جاری صورت گیرد و مدیریتش نیز به دولت واگذار شد.
او ادامه داد: اما اکنون هنوز دولت برنامه و طرح جایگزینی را برای این 7 قلم کالا اعلام نکرده است و هرکدام از این اقلام کالایی نیز طرح جایگزینشان متفاوت است. یعنی طرح جایگزین حذف ارز دولتی برای نان نمی‌تواند برای دارو یا روغن مایع و گوشت مرغ و تخم‌مرغ یکی باشد. هرکدام از این 7 قلم نیازمند یک طرح جایگزین متفاوت و متناسب با شرایط اقتصادی و وضعیت معیشت مردم است.
شقاقی شهری گفت: اما این اتفاق نیفتاده است و اکنون ما در بلاتکلیفی به سر می‌بریم و حرف‌های متناقض زده می‌شود. یعنی من به‌عنوان یک اقتصاددان که مدام با رسانه‌ها نیز در ارتباط هستم هنوز از سرانجام ارز 4200 تومانی مطلع نیستم که دولت می‌خواهد چه تصمیمی بگیرد.
 حذف ارز ترجیحی درشرایط ملتهب اقتصادی و بدون به نتیجه رسیدن برجام انتظارات تورمی ایجاد می‌کند/ میانگین تورم 4 ساله اقتصاد ایران حدود 40 درصد
  عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی تصریح کرد: درشرایط ملتهب اقتصادی و بدون به نتیجه رسیدن برجام انتظارات تورمی در اقتصاد حاکم است و درهفته‌های اخیر قیمت دلار روند صعودی    پیدا کرد. دراین شرایط اگر بخواهیم ارز 4200 تومانی را برای 7 قلم کالای اساسی حذف کنیم و طرح جایگزین نداشته باشیم می‌تواند مبنای تکانه تورمی دیگری در اقتصاد باشد.
وی خاطرنشان کرد: به‌ویژه که در سال گذشته میانگین تورم 4 ساله اقتصاد ایران حدود 40 درصد بود. یعنی پشت سر هم تورم بالا را داشته‌ایم که بی‌سابقه نیز بوده و در هیچ دوره تاریخ اقتصادی 4 الی 5 سال پشت‌هم تورم‌های بالا را تجربه نکرده بودیم.
شقاقی شهری ادامه داد: امسال نیز با این اتفاقاتی که می‌افتد در یک سناریو ممکن است تورم بالای 30 درصد باشد و اگر هم مدیریت درستی نباشد  بازهم تکانه تورمی دیگری به اقتصاد تحمیل خواهد شد. نمی‌دانم چرا دولت طرح‌های جایگزین خود را اعلام نمی‌کند و نمی‌گوید ارز 4200 تومانی برای 7 قلم کالا به چه سرنوشتی دچار خواهد شد. هرروز بحثی مطرح شود اما هیچ‌کدامشان هنوز سندیت ندارد و حرف‌ها نیز متناقض است و این سرگردانی خودش مایه اضطراب در جامعه است.
این اقتصاددان بیان می‌کند: یک روز می‌گویند ارز دولتی برای دارو حفظ می‌شود و روز بعد می‌گویند معادلش به بیمه داده می‌شود و فردایش می‌گویند یک میلیاردر دلار برای دارو اختصاص داده شد. این مسئله نشان می‌دهد دولت برنامه مشخص ندارد و به اجماع نرسیده که بسیار خطرناک است .
عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی ابرازکرد: هشدار من به دولت این است که باتوجه به اینکه هنوز مسئله برجام به نتیجه نرسیده و درکنارش آبان 1401 یعنی 6 ماه آینده انتخابات کنگره و سنای آمریکا راداریم که می‌تواند تکانه تورمی در کشور ایجاد کند و ازطرف دیگر خود افزایش 57 درصدی حقوق کارگران می‌تواند هزینه‌های تولید را در اقتصاد افزایش دهد و کسری بودجه نیز ممکن است یکی از علل تورم در سال جاری باشد و افزایش قیمت‌های جهانی نیز تورم‌زاست، ارز دولتی را بدون برنامه حذف نکند.
 درصورت حذف ارز ترجیحی باید منتظر تورم بالای 30 درصد باشیم
او می‌گوید: تمام این‌ها کنار هم یعنی اگر دولت حذف ارز دولتی را بدون برنامه انجام دهد خودش به تورم عوامل دیگر دامن بزند و پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه در حال ازبین رفتن است و امسال نیز باید بازهم منتظر تورم بالای 30 درصد باشیم و این یعنی کمر دهک‌های میانی و پایین شکانده می‌شود. دولت نیز نتوانسته حمایت‌های لازم را انجام دهد. زیرا فقر در خانواده‌ها از 11 درصد سال 97 تاکنون به بالای 30 درصد رسیده است و سهم خانوارهای درگیر فقر افزایش‌یافته است.
شقاقی شهری عنوان کرد: طبق گزارشی که اخیرا اعلام شد حدود 10 میلیون نفر درگیر زندگی با فقر هستند. سال 1401 نیز دوباره تورم بالایی خواهیم داشت که می‌تواند وضعیت بد را تشدید کند و باز توزیع ثروت مانند نظام بانکی و مالیاتی و یارانه‌ای نیز هیچ‌کدام کارآمد نیستند و همگی به نفع ثروتمندان هستند و شکاف طبقاتی درحال افزایش است. لذا توصیه این است دولت یا با مجلس برای تداوم ارز ترجیحی 7  قلم کالا به تفاهم برسد یا برنامه‌ای برای حذف داشته باشد تا بتوان درمورد آن نظر دارد.