حسین راغفر: بودجه ۱۴۰۱ نه تنها اصلاً انقباضی نیست بلکه بسیار تورم زاست/ آستان قدس باید بخشی از کسری بودجه کشور را تامین می‌کرد نه اینکه بودجه‌اش افزایش یابد!/ دولت باید بودجه نهادهای حاکمیتی را کاهش می داد نه افزایش
عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا درباره لایحه بودجه ۱۴۰۱ به دیده بان ایران گفت: اگر حاکمیت قصد کاهش و کنترل هزینه ها را داشت، باید بودجه نهادهای حکومتی را کم می‌کرد تا شرایط اقتصادی کشور قدری قابل تحمل‌تر شود و از سویی دیگر بخش قابل توجهی از این کسری بودجه دولت هم جبران شود. باید نهادهایی مثل بنیاد مستضعفین و ستاداجرایی فرمان امام بخشی از این کسی بودجه را بر عهده می‌گرفتند و یا نهادهای دیگری مثل آستان قدس درآمدهای خود را صرف فعالیت های فرهنگی می‌کردند تا این اندازه بودجه این نهادها افزایش داده نشود اما متاسفانه نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه به شدت بودجه این نهادها افزایش پیدا کرده است.
دیده‌بان ایران- شاید بتواند گفت بودجه 1401 یکی از پرحاشیه و واکنش برانگیزترین بودجه در طول تاریخ چهل ساله جمهوری اسلامی بوده است. از زمان ازائه سند بودجه 1401 توسط ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم به مجلس انقلابی، واکنش‌های گسترده‌ای در فضای مجازی و رسانه‌ها که البته بیشتر انتقادی بوده است، در رابطه با این بودجه مطرح شده است.
از سویی دیگر؛ اظهارات جنجالی ابراهیم رئیسی هم دیوار این حاشیه‌ها را بلندتر کرده است. وی در زمان ارائه بودجه 1401 به مجلس شورای اسلامی ادعا کرده است که بودجه سال آینده «انقباضی» و خط قرمز دولت خودش را بستن بودجه با «کسری» است. این اظهارات و ادعا در حالی مطرح شده است که با توجه به اطلاعات خود سند ارائه شده دولت، بودجه سال آینده 300 هزار میلیارد تومان و بودجه سال 1400 407 هزار میلیارد تومان بوده است!
در همین رابطه با حسین راغفر، اقتصاددان در گفت‌وگو با سایت دیده بان ایران را در ادامه می‌خوانید:
*آقای راغفر! ابراهیم رئیسی ادعا کرده است که بودجه ارائه شده انقباضی است نظر شما در خصوص این ادعا و به طور کلی در خصوص بودجه 1401 چیست؟ این انقباض برای دولت است یا مردم؟
به اعتقاد بنده این بودجه قطعاً انقباضی نیست. این بودجه بسیار بودجه تورم‌زایی است که اصلی ترین قربانیان این تورم طبقات محروم و متوسط جامعه است. بنابراین این بودجه بسیار بودجه تورمی خواهد بود ضمن اینکه دولت بخش عظیمی از این بودجه را بر روی گرفتن مالیات از مردم حساب باز کرده است و اینکه مالیات قرار است با توجه به شرایط تورمی وحشتناک کشور قرار است از چه کسانی اخذ شود. نکته دیگری که وجود دارد فروش ارز است یعنی دولت درصدد است که ارز را با قیمت های بین 25 تا 30 به فروش برساند و مطمئنا بخش قابل توجهی از این فروش ارز هم تورمی است. ما انتظار داشتیم که بودجه انقباضی و محدودکننده مخارج دولت در خیلی از حوزه ها باشد اما متاسفانه اینطور نیست. باتوجه به شرایط بحرانی کشور و اینکه سازمان صداوسیما درآمد کسب آگهی را هم دارد، بودجه این سازمان افزایشی 56 درصدی داشته است! البته موارد مشابه افزایش بودجه صداوسیما در ردیف های بودجه کم نیستند! بیشترین توجه دولت به همین حذف ارز 4200 تومانی و فروش ارز با قیمت های آزاد است که این عملکرد بسیار به ضرر افراد جامعه تمام می‌شود. پیامدهای حذف ارز 4200 تومانی افزایش نابرابری‌ها، گسترش فقر، فساد، مهاجرت از کشور و انواع آسیب‌های اجتماعی دیگر است. بنابراین این بودجه بسیار بودجه مخاطره برانگیزی است و آثار آن نه تنها به حل بحران کنونی کمکی نمی کند بلکه به بدتر شدن شرایط منجر خواهد شد.
اگر حاکمیت قصد کاهش و کنترل هزینه ها را داشت، باید بودجه نهادهای حکومتی را کم می‌کرد که این اتفاق نیفتاد / عمده‌ترین عامل ایجاد تورم در کشور را دولت است
*براساس بودجه 1401، دولت 300 هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد. از سویی دیگر؛ کسری بودجه دولت در 1400 چیزی حدود 407 هزار میلیارد تومان بوده است؛ با توجه به شرایط کنونی بیشتر نهادهای فرهنگی و مذهبی افزایش قابل توجهی داشته است. از سمتی دیگر ابراهیم رئیسی در اظهاراتی تاکید کرده است که خط قرمز ما بستن بودجه با کسری است اما شواهد خلاف گپفته های او را نشان می‌دهد. نظر شما درباره کسری بودجه و افزایش سرسام‌آورد بودجه نهادهای مذهبی و فرهنگی آن هم در شرایط بحرانی کشور چیست؟
اگر حاکمیت قصد کاهش و کنترل هزینه ها را داشت، باید بودجه نهادهای حکومتی را کم می‌کرد تا شرایط اقتصادی کشور قدری قابل تحمل‌تر شود و از سویی دیگر بخش قابل توجهی از این کسری بودجه دولت هم جبران شود. باید نهادهایی مثل بنیاد مستضعفین و ستاداجرایی فرمان امام بخشی از این کسی بودجه را بر عهده می‌گرفتند و یا نهادهای دیگری مثل آستان قدس درآمدهای خود را صرف فعالیت های فرهنگی می‌کردند تا این اندازه بودجه این نهادها افزایش داده نشود اما متاسفانه نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه به شدت بودجه این نهادها افزایش پیدا کرده است. که صد البته این روند مشکلات موجود در کشور را تشدید می کند. مسئله کسری بودجه دولت با توجه به پیش بینی های خوشبینانه ای که می‌کنند نه تنها این پیش بینی ها تحقق پیدا نخواهد کرد بلکه نرخ های تورم به شدت افزایش پیدا خواهد کرد. سال آینده به دلیل اینکه شاهد افزایش قیمت هایی جدیدی هستیم، مخارج دولت به شدت افزایش پیدا کرده و باتوجه به تجربه سال های گذشته؛ درآمدهای دولت آنطور که پیش‌بینی شده است، اتفاق نخواهد افتاد و در نهایت این کسری بودجه روز به روز بزرگ‌تر و حجیم‌تر خواهد شد. دولت با حذف ارز 4200 تومانی باید بدین نکته توجه داشته باشد که پیامدهای این افزایش قیمت ارز بر روی بخش های دیگر اقتصاد کشور نظیر بازار آزاد تاثیر جبران ناپذیری را خواهد گذاشت که همین امر باعث افزایش سرسام‌آور اقلام خوراکی در سراسر کشور خواهد شد. عمده‌ترین عامل ایجاد تورم در کشور را دولت است. در اقتصاد ما سیاست‌های دولت باعث ایجاد تورم در کشور می‌شود. امروزه در بودجه 1401 همان سیاست‌هایی 40 سال گذشته دنبال شده و این نشان از این قضیه دارد که سیاست های کشور به آمد و رفت دولت ها بستگی ندارد بلکه اراده‌ای بالاتر از دولت، سیاست نرخ ارز و تورم‌زا را رقم خواهند زد.
سال‌هاست با فرار سرمایه‌ها از کشور روبه‌رو هستیم / باتوجه به شرایط کنوین شاهد افزایش هر چه بیشتر نخبه‌ها خواهیم بود
*آقای راغفر! دولت گذشته حدود 8 میلیارد دلار را برای تهیه برخی اقلام اساسی و دارویی با استفاده از ارز 4200 اختصاص داده بود که دولت ابراهیم رئیسی این بودجه را به برخی اقلام دارویی اختصاص نداد که همین امر هم باعث کمیاب شدن 200 قلم دارو در بازار شد در حالی که این پول هم تمام شده است! شما در گفت‌وگویی که با هم در خصوص ملاقاتی که چند وقت پیش ابراهیم رئیسی با اقتصاددانان داشت، داشتیم در خصوص پیامدهای حذف ارز 4200 تومانی هشدار داده بودید؛ به نظر شما چرا با وجود هشدار اقتصادانان و آگاهی دولت به تبعات حذف ارز 4200 تومانی باز هم ابراهیم رئیسی دستور حذف این ارز را صادر کرد و اینکه تبعات مهم و گسترده این حذف چه می‌تواند باشد؟
این بحران اجتماعی و اقتصادی که کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کند عمدتاً ناشی از سیاست های خود دولت است که موجب افزایش قیمت ها و تورم شده است. نکته قابل توجه این است که افزایش قیمت ارز به معنای کاهش قدرت خرید پول ملی است یعنی در واقع اعتبار پول ملی به شدت زیر سوال می‌رود و این باعث می شود که مردم ترجیح بدهند که به‌جای اینکه پول ملی را نگه دارند، آن را تبدیل به اشکال دیگری از دارایی‌‌ها کنند. به همین دلیل فساد در بخش سکه و ملک به شدت افزایش می‌یابد. در مقابل آن افرادی که نه پس‌اندازی دارند و نه ملک و املاکی که بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را هم شامل می‌شوند، بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرند. بنابراین ما با یک شکاف به شدت عمیق و گسترده طبقاتی مواجهه خواهیم شد که البته این روند پیامدهای به شدت گسترده‌ای دارد که فقط یکی از این تبعات خروج و مهاجرت نخبه‌ها و بیشتر مردم کشور است. اقتصاد بی ثبات کشور قطعا باعث مهاجرت‌های گسترده مردم خواهد شد. البته بخشی از این پیامدها در کشور رخ داده اما با این شرایط شدت‌ها آن‌ها افزایش خواهد داشت. ما الان سال‌هاست که با فرار سرمایه از کشور روبه‌رو هستیم. متاسفانه مثل اینکه آقایان نسبت به پیامدهای حذف ارز 4200 حساسیتی ندارند.
منبع: سایت خبری دیده‌بان ایران- نازیلا معروفیان
