مرگ یک دلفین و دو شیر دریایی / ماجرای تعطیلی دلفیناریوم برج میلاد چه بود؟

به گزارش سایت خبری و تحلیلی دیده بان ایران ؛ بسیاری از فعالان حقوق حیوانات، یکی از مصادیق حیوان آزاری را سوء استفاده از آن‌ها در مکانی با عنوان سیرک می‌دانند. جایی که مردم می‌نشینند و منتظر می‌مانند که حیوانی برای آن‌ها حرکات آکرباتیک انجام دهد. پشت پرده این حرکات آکرباتیک اما چیست؟ آیا فک‌ها به اختیار خود، توپ را روی پوزه خود می‌چرخانند یا دیگر حیوانات از داخل حلقه آتش می‌پرند؟ داستان دلفین‌های برج میلاد هم از همین جا شروع شد. این که نگهداری آنان در  یک مکان بسته و شکنجه‌شان برای یادگیری حرکاتی که موجبات لذت مردم را فراهم کند، تا چه اندازه باعث مرگ و میر این حیوان می‌شود، مورد سوال قرار گرفت و بسیاری از فعالان محیط زیست در مقابل این شکنجه‌گاه گارد گرفتند و  وجود آن را خلاف حقوق حیوان‌ها دانستند؛ دلفیناریوم برج میلاد هم از این قاعده مستثنی نیست. دلفین‌ها، فک‌ها و شیر دریایی‌ها را مجبور به انجام حرکات نمایشی یا نقاشی کشیدن می‌کنند و در قبال آن از مردم تماشاچی درآمدزایی می‌کنند.

 

 دلفیناریوم برج میلاد تهران مرتفع‌ترین دلفیناریوم خاورمیانه است که در آن فناوری شبیه‌سازی آب اقیانوس و سازگاری با ارتفاع رعایت شده است و فرایند نوین تربیت پستانداران دریایی و اجرای نمایش براساس دانش و فرهنگ بومی انجام می‌گیرد.

ظرفیت این مکان ۷۰۰ نفر و ابعاد زمین آن ۴۰ در ۶۰ متر و دارای جدول‌کشی و زه‌کشی است. میزان مصرف آب استخر آن ۳۰۰۰ مترمکعب در ماه و در تمام طول سال در آن جریان دارد.

 

پارک دلفین‌ها محل نمایش انواع پستانداران دریایی است. تقریبا در تمام دنیا، دلفیناریوم‌ها در کنار ساحل قرار دارند و مستقیما از آب دریا استفاده می‌کنند. در دلفیناریوم غیرساحلی، نیاز به تکنولوژی شبیه‌سازی آب اقیانوس است، چرا که عدم رعایت فرمولاسیون دقیق آب منجر به بروز بیماری‌های پوست، چشم و نهایتا مرگ حیوانات می شود اما حالا چند روزی است که دلفیناریوم برج میلاد بر سر زبان‌ها افتاده؛ ماجرایی که منجر به تعطیلی این مجموعه شد. دیروز روزنامه شهروند از ماجرای مرگ یک دلفین و دو شیر دریایی در دلفیناریوم برج میلاد تهران نوشت. در این گزارش آمده است: «آلفا»، دلفین ماده دلفیناریوم برج میلاد مرده و «کاسیا»، دلفین نر در استخر کوچک‌شان تنها مانده است. مدتی است که مربی دلفین‌ها فقط تصویر یکی از آن‌ها را منتشر می‌کند؛ دلفینی که لکه‌ای سفید روی یکی از باله‌ها دارد و هر شب ناچار است به تنهایی تماشاچیان را سرگرم کند. صاحبان این مجموعه که در تبلیغات‌شان این مرکز را مرتفع‌ترین دلفیناریوم جهان می‌خوانند، مرگ این دلفین را پنهان کرده‌اند، همان‌طور که تا امروز درباره مرگ دو شیر دریایی هیچ نگفته بودند و بنا داشتند حیوانات‌شان را به ترکیه صادر کنند.

 

با پیگیری‌ها گروهی از کارشناسان اداره محیط‌زیست استان تهران و سازمان حفاظت محیط‌زیست راهی برج معروف تهران شدند، بعد از یک ساعت معطلی لاشه آلفا را در استخر دیدند و گردانندگان دلفیناریوم دست‌نوشته‌ای به آن‌ها تحویل دادند که می‌گفت: دلفین هفته پیش به دلیل بیماری مرده است. اما مسئولان اداره و سازمان می‌گویند این پنهان‌کاری برای مجموعه‌ای که حتی دامپزشک هم ندارد، تخلف است، بنابراین همه فعالیت‌های آن معلق خواهد شد.

 

 

«دلفین دوم کجاست؟» پیگیری‌ها از اینجا شروع شد و کیومرث کلانتری، معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست چنین جوابی داد: «نظارت این مراکز از سوی اداره استان‌ها انجام می‌شود و تا این لحظه گزارشی درباره مرگ دلفین برج میلاد به ما واصل نشده است. اگر استان تهران هم چیزی دراین‌باره نداند، خبر صددرصد درست است.»

 

سعید محمودی، رئیس اداره محیط‌زیست استان تهران هم از ماجرا خبر نداشت. صبح چهارشنبه تیمی از محیط‌زیست استان تهران و سازمان محیط‌زیست راهی برج میلاد شدند و قرار شد نتیجه بازدیدشان را روز بعد گزارش کنند.

 

پس از بازدید دلفیناریوم مهرداد کتال محسنی، معاون محیط طبیعی اداره محیط‌زیست استان تهران از نتیجه بازدید اکیپ اداره و سازمان می‌گوید: «همکاران ما را یک ساعت دم در معطل کردند و آن‌ها را راه نداده بودند و وقتی داخل رفتند، با لاشه دلفین مواجه شدند. لاشه را گذاشته بودند در همان محلی که نگهداری شده بود. براساس اظهارات آن‌ها این حیوان بعد از چند روز بیماری ساعت ٧ و ٢٠ دقیقه صبح بیست‌ و نهم آذر تلف شده است، اما ما برای بررسی صحت و سقم این مطلب، خون‌گیری اولیه، کالبدشکافی و نمونه‌برداری از لاشه را انجام دادیم تا آزمایشگاه علت مرگ را تشخیص دهد.»

 

به گفته او «بعد از قطعیت درباره تخلف این مجموعه» تمامی فعالیت‌های دلفیناریوم برج میلاد تا تعیین علت تلف‌شدن این حیوان و معرفی یک دامپزشک دارای صلاحیت به‌عنوان مسئول فنی و حضور خود مالک اصلی این مجموعه معلق می‌شود. 

 

بر اساس گزارشی که به کارشناسان داده شده، این مرکز در چندسال فعالیت خود، با مجوزهای سابق سازمان محیط‌زیست تعدادی فوک خزدار، شیر دریایی و دلفین به این مجموعه وارد، خارج و صادر کرده است. البته آن‌ها تعداد دقیق حیوانات را اعلام‌نکرده و تنها به گفتن این موارد بسنده کرده‌اند: «این مرکز طبق مجوزی که سال ٩٤ از سازمان محیط‌زیست دریافت کرده، دو دلفین از اوکراین وارد کرده است. یکی از شیرهای دریایی هم در سال ٩٦ به علت کهولت سن تلف شده و سازمان مرکزی محیط‌زیست مجوز تاکسیدرمی آن را صادر کرده است.»

 

معاون محیط طبیعی اداره محیط ‌زیست استان تهران می‌گوید: «اطلاع‌رسانی به موقع درباره تلف‌شدن دلفین انجام نشده است. علاوه بر این، آن‌ها روز چهارشنبه بعد از اینکه همکاران محیط‌زیست به آنجا رفتند، نامه‌ای را به صورت دستی و به تاریخ وصول روز سه‌شنبه تحویل داده‌اند. این کارها همه انحراف از ضوابط و مقررات است.»

 

اداره محیط ‌زیست استان تهران دهم اردیبهشت ٩٧ در نامه‌ای خطاب به مدیرعامل برج میلاد هشدار داده بود که آن‌ها حق ندارند بهره‌بردار را تغییر دهند، حق ندارند بدون هماهنگی گونه‌ها را به شخصی بدون مجوز واگذار کنند و نگهداری از حیوانات، ورود یا خروج هر یک از آن‌ها باید در چارچوب ضوابط محیط‌زیست باشد، اما محسنی می‌گوید، چنین نشده است: «هیچ یک از این موارد به صورت دقیق انجام نشده است. تلفات را گزارش نکرده‌اند و گزارش نوزاد جدید را هم نداده‌اند.»

 

 

سید مجتبی عبادی نماینده تامین کننده گونه‌های پستانداران دریایی دلفیناریوم برج میلاد در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد جزئیات این حادثه گفت:  مجموعه ما تخصص در حوزه نگهداری، نمایش و در برخی مواقع تولید مثل پستانداران دریایی را دارد و باید بگویم که با توجه به شرایط موجود، مجموعه ما جزو رده‌های اول در کشور است و میزان تلفات حیوانات ما وضعیت معمولی و متعارفی دارد.

 

وی با بیان این که مجموعه دلفیناریوم برج میلاد از سال ۹۱ فعالیت خود را با دو قلاده شیر دریایی آغاز کرد گفت: بعد از آغاز به کار در مجموعه دلفیناریوم برج میلاد، تلاش خود را برای کسب مجوزهای لازم برای خرید گونه‌های دیگر آغاز کردیم که در نهایت سه قلاده شیر دریایی دیگر و دو گونه دلفین آموزش دیده به نام‌های "آلفا" و "کاسیا" به مجموعه اضافه شدند.

 

نماینده تامین کننده گونه‌های پستانداران دریایی دلفیناریوم برج میلاد با رد ادعای نداشتن دامپزشک در این مجموعه توضیح داد: ماهیانه۳ هزار دلار به دامپزشک متخصص دستمزد می‌دهیم تا در مجموعه حضور دائمی داشته باشد و به صورت روزانه دلفین و شیر دریایی را چک کند. دامپزشک ما فرد بسیار معروفی در این حوزه است که حداقل در ۶ کشور دنیا که دلفیناریوم‌های بزرگی داشته سابقه فعالیت دارد.

 

وی با بیان این که بعد از مرگ آلفا علیرغم بحران روحی همکاران ما، بلافاصله نمونه خون از این دلفین اخذ و نمونه آن به همراه پاتولوژی به آزمایشگاه مرجع ارسال شده، ادامه داد:  براساس بررسی نمونه آزمایشات خون و پاتولوژی، مرگ آلفا به علت نارسایی قلبی بوده است.

 

عبادی با بیان این که دلفین سکته نکرده اما تجمع لخته خون در قلب او دیده شده بود، تصریح کرد:هر روز علایم فیزیکی حیوان همچون نمونه ادرار، مدفوع و حتی نحوه غذاخوردن دلفین‌ کنترل می‌شد و هیچ نشانه‌ای از بد بودن شرایط جسمانی این دلفین وجود نداشت. مربیان ما آموزش دیده‌اند که با مشاهده کوچکترین تغییر در رفتار حیوان، در هر لحظه سریعاً آن را به ما گزارش کنند.

 

وی گفت: متاسفانه چند موضوع غیر واقعی و غیر کارشناسی در گزارشهای خبری عنوان شد از جمله اینکه ما لاشه حیوان را در استخر نگهداری می‌کردیم و یا دامپزشک در محل حضور نداشت که تمامی این موارد دور از واقعیت‌های موجود است.

 

نماینده تامین کننده گونه‌های پستانداران دریایی دلفیناریوم برج میلاد در پاسخ به این سوال که چرا برای اعلام گزارش مرگ آلفا تعلل کردید؟ اظهار کرد: از آن جا که ما به عنوان بهره بردار و مالک به عوامل غیر طبیعی در علت مرگ آلفا مشکوک بودیم، در جستجوی عوامل ثانویه این اتفاق بودیم و هدف، رسیدن به سرنخهایی در خصوص علت واقعی مرگ آلفا بود.

 

در ادامه علی اکبر شادمان بهره بردار مجموعه دلفیناریوم نیز در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: بابت نشر اخبار غیر واقعی در خصوص مرگ آلفا حق شکایت را برای خودمان قائل هستیم.

 

وی در مورد توقف فعالیت مجموعه دلفیناریوم بعد از این اتفاق افزود: به عنوان بهره بردار تاکنون از سازمان محیط زیست نامه‌ای در این خصوص دریافت نکرده‌ام.

 

شادمان در پاسخ به چرایی تاخیر در اعلام مرگ آلفا اظهار کرد:  ما مرجع ذی‌صلاح برای کالبد شکافی حیوانات نداریم و با توجه به سنگینی خسارتی که به پارک دلفینها وارد شده، شناسایی علت مرگ برای ما مهم بود تا بتوانیم شرایط را کنترل کنیم. در ضمن رعایت حال تامین کننده حیوانات جلوگیری از به خطر افتادن جان ایشان و کسب زمان برای اطلاع رسانی برای وی در شرایط بحرانی این چنینی نیز مزید بر علت شد.

 

شینا انصاری، مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران هم دراین خصوص به فارس گفت: بررسی این موضوع از نظر قوانین مقررات ملی در اختیار و از وظایف سازمان محیط زیست است.

 

مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران درخصوص اینکه آیا در شهرداری تهران هم اقداماتی برای بررسی موضوع انجام شده است یا خیر گفت:‌ ما هم در اداره کل محیط زیست و مشخصا در اداره پایش هم راستا با محیط زیست بررسی هایی را آغاز کرده ایم.

 

 

 

 

کسری مدیر، روابط عمومی برج میلاد درباره این مرگ عجیب اظهار داشت: مجموعه دلفیناریوم توسط برج میلاد به پیمانکار اجاره داده شده ولی مجوز فعالیت آنها را سازمان محیط‌زیست صادر کرده است.

 

مدیر روابط عمومی برج میلاد اعلام کرد: به پیمانکار مجموعه دلفیناریوم اعلام کرده‌ایم که برگزاری مراسم در این مجموعه را کنسل کنند و فعالیت این مجموعه تا اطلاع ثانوی تعطیل خواهد بود.

 

 

زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون محیط زیست و سلامت شورای شهر تهران در این باره گفت: از اداره محیط زیست شهرداری درخواست کرده‌ایم گزارشی در این زمینه ارائه دهند و پیگیر جزئیات این موضوع هستیم.

 

آرش میلانی عضو دیگر شورای شهر تهران نیز در حاشیه صحن امروز درباره این موضوع به فارس گفت: قرار است شورای شهر تیمی ویژه در این زمینه در نظر بگیرد تا بررسی‌های لازم انجام شود و گزارش دقیق به اطلاع شهروندان برسد.

 

 

همچنین ولی‌الله واعظی سرپرست اداره کل دامپزشکی استان تهران درخصوص کسب مجوز دلفیناریوم برج میلاد از این سازمان برای نگهداری پستاندارن دریایی گفت: این مجموعه از ما مجوز کسب نکرده است.

 

وی با اشاره به اینکه براساس قانون متولی بهداشت طیور و دام سازمان دامپزشکی شناخته می‌شود، اظهار داشت: برای دریافت مجوز اجازه به کار چنین مجموعه‌ای نیاز به کسب مجوز رسمی از این سازمان است.

 

سرپرست اداره کل دامپزشکی استان تهران  با اظهار بی‌اطلاعی از  مرگ یک دلفین در دلفیناریوم برج میلاد خاطرنشان کرد: کارشناسان این سازمان در حال بررسی علت مرگ این دلفین هستند.