میراث فرهنگی: دیوار سرپلذهاب یک کشف جدید باستانشناسی نیست / از این دیوار در منابع مختلف تاریخی یاد شده
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه با اعلام اینکه دیوار سرپلذهاب یک کشف جدید باستانشناسی نیست و از این دیوار تاریخی در منابع مختلف تاریخی یاد شده است، گفت: مقالات مختلفی نیز در این خصوص چاپ شده که در آرشیو میراث فرهنگی و دانشگاه تهران موجود است.
به گزارش دیده بان ایران؛ امید قادری با اشاره به اینکه ۱۰ سال پیش این دیوار تاریخی شناسایی و مورد بررسی باستانشناسان قرار گرفته است، افزود: یک باستانشناس به نام "علی بیگی" در سال ۹۴ با مجوز رسمی پژوهشکده باستانشناسی کشور در قالب یک قرارداد، بر روی ۲۵ هزار هکتار از اراضی سرپلذهاب و قصرشیرین در قالب طرح گرمسیری، پژوهشهای باستان شناسانه انجام داده است.
او با بیان اینکه نتایج اقدامات این باستانشناس در سال ۹۵ در گردهمایی سالانه باستانشناسی مطرح شد، تصریح کرد: در آن گزارش به وجود این دیوار طولانی اشاره شد و حتی تصویر روی مقاله ارائه شده در آن گردهمایی امتداد این دیوار را نشان میدهد.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه همچنین با بیان اینکه در کتابهایی که با موضوع ارتباط ایران و عثمانی به تحریر درآمدهاند نقشههایی از وجود این دیوار به چاپ رسیده است.
قادری اضافه کرد: همچنین در سال ۱۸۵۰ مسیو "چریکُف" در سفرنامه خود به ایران به وجود این دیوار در بین شهرستانهای سرپلذهاب و قصرشیرین اشاره کرده و بر خلاف ادعای برخی از رسانهها این کشف جدیدی نبوده است.
این مسئول با بیان اینکه در بین باستانشناسان ارائه گزارشات و مقالات به صورت تدریجی یک امر کاملا مرسوم به حساب میآید، تصریح کرد: به عنوان مثال حدود ۲۰ سال پیش باستانشناسان بر روی غار "وزمه" اسلامآبادغرب پژوهش کردهاند ولی امروز نتایج برخی از پژوهشها و تحقیقات علمی خود را در مجلات مرتبط منتشر میکنند و این در بین باستانشناسان رایج است.
او گفت: اینکه نتایج تحقیقات باستانشناسی "علی بیگی" بر روی این دیوار تاریخی به تازگی در آخرین شماره مجله تخصصی journal Antiquity منتشر شده دلیلی بر کشف جدید باستانشناسی به حساب نمیآید و حتی خود این مجله تخصصی اعلام کرده که نتایج گزارشات علی بیگی در سال ۲۰۱۶ را چاپ کرده است.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه اظهار داشت: "علی بیگی" در مقاله خود به موضوعات مختلفی از جمله اینکه این دیوار با کدام سازهباستانی در ارتباط بوده، وجود این دیوار در این منطقه چه معنایی میتواند داشته باشد و تاریخ و کارکرد آن چی بوده نیز اشاره کرده است.
باستانشناسان مطمئن نیستند که این سازه را چه کسانی ساختهاند و از آن برای چه هدفی استفاده میشد. به دلیل آسیبهای فراوانی که در طول تاریخ چند هزارساله این اثر ارزشمند به آن واردشده، پژوهشگران حتی قادر به اعلام دقیق ابعاد عرض و ارتفاع این دیوار نیز نیستند.
مطالعات انجامشده نشان میدهد که این دیوار احتمالاً چهار متر عرض و حدود سه متر ارتفاع داشته است.
"علی بیگی" باستانشناس؛ با اشاره به این موضوع که ممکن است دیوار باستانی سرپلذهاب یک مرز گذاری برای یک امپراتوری باستانی باشد، گفت: مشخص نیست که این دیوار کاربری دفاعی داشته یا تنها یک اثر نمادین به شمار میرود. این احتمال نیز وجود دارد که این دیوار در دوره اشکانیان و یا ساسانیان ساخته شده باشد زیرا هر دوی این حکومتها در غرب ایران استحکامات و قلعههای متعددی ساختهاند و شواهد باستانشناسی اثبات میکند، در دوران این امپراتوریها شهرها و سیستمهای آبیاری بزرگی در غرب ایران ساختهشده است. بنابراین احتمالاً هردوی این حکومتها منابع لازم برای ساخت دیوار گاوری را داشتند.
گفتنی است این دیوار تنها دیوار بلند باستانی در ایران نیست. باستانشناسان پیش از این ساختارهای مشابهی را در مناطق شمالی و شمال شرقی ایران یافتهاند که از آن میان میتوان به دیوار باستانی گرگان اشاره کرد. این دیوارها ممکن است هدف دفاعی داشته باشند.