زیست‌شبانه واقعیت انکارناپذیر در جهان شهریست نه پدیده‌ای غربی/ امروز بزرگترین منکر در جامعه ما ناامیدی، افسردگی، بی نشاطی است
رئیس کمیسیون شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر لزوم ساماندهی و برنامه‌ریزی برای زیست شبانه در شهر تهران گفت: کسانی که امروز با منطق به خطر افتادن دین با زیست شبانه مخالفت می‌کنند همانند همان افرادی فکر می‌کنند که در اوایل انقلاب با سینما و تلویزیون مخالف بودند و فکر می‌کردند اینها موجب به فساد کشاندن مردم و جوانان می‌شود .
به گزارش دیده بان ایران، محمد سالاری در یکصد و پنجاه و یکمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در نطق پیش از دستور خود درباره شبهات و حواشی ایجاد شده در خصوص زیست شبانه گفت: موضوع زیست شبانه برای اعضای شورای شهر کاملاً آشناست و ما احکامی را در این خصوص در برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر گنجانده‌ایم اما برای روشن شدن ذهن شهروندان و برخی از منتقدین این طرح لازم است که برخی مسائل را تشریح کنیم.
وی افزود: زیست شبانه یک واقعیت انکار ناپذیر در جهان شهری امروز قلمداد می‌شود. در سرتاسر جهان از شرق تا غرب و کشورهای توسعه یافته یا کشورهای در حال توسعه، کشورهای مسلمان یا مسیحی و هر جا که زندگی شهری به خصوص در ابعاد کلان آن وجود دارد زیست شبانه نیز وجود دارد. ظهور این پدیده در دنیای معاصر به علت تغییرات بنیادینی است که در مناسبت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع رخ داده و گسترش آن را ناگزیر ساخته است.
وی ادامه داد: تغییر در ضرب آهنگ و نظم زمانی کار و فراغت در جوامع شهری معاصر موجب شده شهر شب بر خلاف گذشته که تا حدودی خالی و آرام و بعضاً در انحصار برخی گروه‌های اجتماعی خاص بود به فضا و زمان اصلی برای گذراندن اوقات فراغت اقشار زیادی تبدیل شود. همین حضور مردم در فضاهای شهر شب موجب شکل گیری اقتصاد شبانه و فرهنگ شبانه در شهرهای جهان شده است.
وی تاکید کرد: زیست شبانه شهرها بستری از فرصت‌ها را فراهم می‌کند. تجربیات تاریخی جهان نیز نشان می‌دهد تا زمانی که زیست شبانه به صورت خودجوش و برنامه ریزی نشده گسترش می‌یافت تهدیدهایی به وجود آمد اما وقتی مدیران شهری تصمیم گرفتند زیست شبانه را به رسمیت بشناسند و برای ساماندهی آن برنامه ریزی کنند تهدیدات نیز کاهش پیدا کرد و فرصت‌ها فضای شکوفایی بیشتری پیدا کردند. این فرصت‌ها طیف وسیعی از موقعیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را در بر دارد.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه کسی مدعی نیست زیست شبانه به طور مطلق و در هر شکل آن پدیده‌ای مفید و مثبت است افزود: زیست شبانه یک بستر شکل گرفته بر اثر اقتضائات جامعه است که میزان مثبت یا منفی بودن آن را نحوه برنامه ریزی و مدیریت آن مشخص می‌کند. امروز رونق زیست شبانه که بر اثر برنامه ریزی و نظارت هوشمندانه به وجود آمده باشد از مؤلفه‌های زیست پذیری شهرها و از عوامل برندینگ شهری محسوب می‌شود.
وی با تاکید بر ضرورت ساماندهی زیست شبانه ادامه داد: اینکه نظر به همین ضرورت ساماندهی زیست شبانه باید محقق شود امری بدیهی است. شورای شهر تهران نیز با گنجاندن این مأموریت در برنامه پنج ساله و تصویب طرحی برای شهرداری جهت ملزم کردن این نهاد نسبت به برنامه ریزی و سپس انجام اقدامات لازم برای بسترسازی تحول زیست شبانه در چشم انداز تهران ۱۴۰۲ گنجانده شده است. بی تردید این اقدام شورا حاصل مطالعات کارشناسی متعددی است که هم در شورا و هم در شهرداری و هم در مراکز پژوهشی و حتی انتظامی و امنیتی در خصوص زیست شبانه از سال‌ها پیش انجام شده است.
وی تاکید کرد: علاوه بر مطالعات جلسات زیادی نیز با حضور همه نهادهای ذیربط از جمله نیروی انتظامی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و نخبگان دانشگاهی و سایر ذینفعان در این خصوص برگزار شد که در این جلسات همه حاضران بر سر لزوم ساماندهی زیست شبانه در تهران توافق داشتند.
سالاری تاکید کرد: اخیراً عده‌ای که تنها خود را دلسوز دین و انقلاب می‌دانند در سخنانی سطحی و غیر علمی و بدون توجه به مفاد طرحی که در شورای شهر در خصوص زیست شبانه مطرح است این طرح را مخالف تعالیم اسلام و موجب ور افتادن بنیان خانواده معرفی کرده‌اند. یک نماینده مجلس افراد پیگیری کننده زیست شبانه را بیمار خطاب کرده و عوامل نفوذ دشمن و نماینده دیگر هم عنوان کرده که زیست شبانه چیزی جز ایجاد بستر فعل حرام نیست.
وی افزود: اولاً این طرز تلقی از ملت ایران اسلامی که اگر کوچک‌ترین بستری فراهم شود از آن به بدترین شکل بهره‌برداری می‌کنند توهین آشکاری است به تمدن و فرهنگ غنی و باورهای دینی مردم این سرزمین. اگر دوستان منتقد فکر می‌کنند جامعه ما چنین جامعه‌ای است پس باید فکر اساسی‌تری به حال این جامعه بکنند. وضع چنین جامعه‌ای که آنها روایت می‌کنند با وجود طرح زیست شبانه نه بهتر می‌شود و نه بدتر.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه واقعیت این است که امروز بزرگترین منکر در جامعه ما ناامیدی، افسردگی، بی نشاطی، دور شدن مردم از هم و غرق شدن در روزمرگی است افزود: این چیزی است که شایسته و زیبنده جامعه اسلامی نیست. زیست شبانه از دو جهت با این منکر مقابله می‌کند. اول اینکه با رونق بخشی به اقتصاد شهر و ایجاد فرصت‌های شغلی بخشی از علت این افسردگی، خستگی و اضطراب اجتماعی را از بین می‌برد. دوم اینکه با فراهم کردن فرصت تفریحات و سرگرمی‌های حلال و البته برنامه ریزی شده موجب نشاط جامعه می‌شود.
وی ادامه داد: تجربیات متعدد جهانی و ادبیات کارشناسی در این حوزه نشان می‌دهد وجود حیات شبانه به رسمیت شناخته شده و فعال و برنامه ریزی شده دارای منافع زیادی برای شهر و شهروندان است. اقتصاد شهر را رونق می‌دهد. موجب بالا رفتن بهره وری زیرساخت‌های شهری می‌شود. کالبد و منظر شهر را زنده، شاداب و امن می‌کند. با گسترده کردن ساعات انواع خدمات رضایت شهروندان افزایش می‌یابد. موجب جذب گردشگر می‌شود. فعالیت‌های فرهنگی هنری رونق پیدا می‌کند. آرامش و نشاط جامعه را زیاد می‌کند و در عین حال قرار هم نیست آرامش سکونتگاه‌ها و مناطق مسکونی را بر هم بزند.
وی تاکید کرد: کسانی که امروز با منطق به خطر افتادن دین با زیست شبانه مخالفت می‌کنند همانند همان افرادی فکر می‌کنند که در اوایل انقلاب با سینما و تلویزیون مخالف بودند و فکر می‌کردند اینها موجب به فساد کشاندن مردم و جوانان می‌شود و البته فکر می‌کردند با رویکرد سلبی می‌توان مردم را مجبور به عدم تماشای سینما و تلویزیون کرد در حالیکه امام راحل که دین شناس‌تر از همه اینها بود و البته دلسوزتر، فرمود که ما با سینما مخالف نیستیم ما با فحشاء و منکرات مخالف هستیم. همین موضع راهبردی امام بود که منجر به شکل گیری سینمای انقلابی، فاخر و هنری ایران در سال‌های پس از انقلاب شد.
سالاری در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه زیست شبانه یک پدیده صرفاً غربی نیست، افزود: امروز در سراسر جهان از جمله شهرهای کشورهای مسلمان این پدیده وجود دارد. زیست شبانه منحصر در شکل شهرهای غربی نیست و نمی‌توان برای آن راه ثابت و لایتغیری تصور کرد، بلکه هر شهر و کشوری بنابر فرهنگ، آداب و ارزش‌های خود آن را بومی کرده به طوریکه با ارزش‌های بنیادین خود تضادی نداشته باشد و مسلم است که ما نیز باید مبتنی بر عقاید، باورها و فرهنگ و مذهب شهروندان و جامعه آن را بومی کنیم.
وی افزود: شب نشینی‌های خانوادگی، مراسم و آئین‌های ایرانی و اسلامی مانند شب‌های احیا، شب‌های محرم، شب یلدا و … بیانگر سابقه این موضوع است. اکنون هم مردم در ماه مبارک رمضان شب‌ها از خانه بیرون می‌آیند و در کمال آرامش و صفا در کنار یکدیگر به معاشرت و تعامل اجتماعی و مذهبی می‌پردازند. آیا حسنه‌ای بهتر از انسجام اجتماعی، محبت و حسن معاشرت در جامعه امروز ما وجود دارد؟.
وی تاکید کرد: یقیناً زمان برخوردهای قهری و حذفی در مدیریت جامعه به سر آمده است. امروز تمام تصمیم گیری‌ها باید مبتنی بر همراهی ذینفعان باشد و نهایتاً طرح زیست شبانه به دنبال آوردن اوقات فراغت از حوزه غیر رسمی و زیرزمینی به عرصه عمومی است که نظارت همگانی و اجتماعی وجود دارد تا به صورت طبیعی تاکتیک‌ها کم شود، لذا انتظار ما این است که کسانی که مدعی دلسوزی برای دین و خانواده هستند به جای ساده‌ترین کار که پاک کردن صورت مسئله و روی آوردن به شعار است طرح‌های ایجابی ارائه دهند که چگونه محتوای حیات شبانه را هر چه بیشتر در جهت تحکیم بنیان‌های اخلاقی و دینی جامعه سامان دادیم. قطعاً شورای شهر تهران از چنین رویکردهای ایجابی استقبال خواهد کرد.
وی تصریح کرد: حیات شبانه چیزی نیست که مدیریت شهری بخواهد آن را ایجاد کند. جامعه پیش از این خود حیات شبانه را ایجاد کرده و قطعاً ایجاد خواهد کرد. دغدغه ما در شورای شهر ساماندهی و برنامه ریزی در این حوزه است به طوریکه هم به نفع اقتصاد و فضای شهر باشد و هم به نفع روح و روان جامعه و هم رعایت هنجارهای اجتماعی، فرهنگی و مذهبی شود.
این عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه وقتی جامعه را از استفاده از امور مباح منع می‌کنیم در واقع آن را به سمت حرام سوق می‌دهیم گفت: جامعه شهری امروز با توجه به تغییرات در بافت جمعیتی، فرهنگی و اقتصادی در طول روز به شدت درگیر مسئله معیشت است لذا اندک فرصتی که برای بازسازی از نظر فکری و فرهنگی و روحی دارد ساعات شب است. طرح حیات شبانه می‌خواهد بستری برای پاسخگویی به این نیاز فراهم کند. این نیاز در فضایی که در آن تنوع، آرامش، در کنار هم قرار گرفتن شهروندان به صورت برابر و با حفظ کرامت انسانی، عرضه خوراک فرهنگی سالم و نشاط بخش و امنیت وجود داشته باشد پاسخ داده خواهد شد.
وی تاکید کرد: از همه دوستان و منتقدین عزیز دعوت می‌کنیم به مجموعه مدیریت شهری و دستگاه‌های ذیربط کمک کنند که حیات شبانه شهر هر چه بیشتر غنی، سالم و نشاط بخش باشد.
شورای شهر نیز این آمادگی را دارد که طرح‌ها و ایده‌های ایجابی همه دغدغه مندان را پس از بحث و بررسی کارشناسی در برنامه‌های حیات شبانه لحاظ کند.
