گزارشی درباره وضعیت آق‌قلا؛ ٧٥ روز بعد از واقعه/ خانه‌ها بوی تعفن می‌دهد
نزدیک به ٧٥ روز از سیل گلستان می‌گذرد و اهالی همچنان درگیرند. آق‌قلا و گمیشان بیشترین آسیب را از سیل دیدند و خسارت‌های آق‌قلا و ١٠ روستای اطرافش از شهرهای دیگر این استان، پیشی گرفته. تابستان در راه است و اهالی هنوز در سوگ سیل بهار نشسته‌اند. مردم و امدادگران داوطلب می‌گویند که سیل، نزدیک به ٧٠٠ خانه در شهرستان آق‌قلا و ٧٠ خانه در روستاهای اطراف این شهرستان را تخریب کرد. مردم همان موقع در چادرها پناه داده شدند و چشم‌شان به دست امدادگران و خیّران دوخته شده بود که یک ماه بعد، سیل، بار دیگر، به سمت‌شان جاری شد. زندگی اهالی دوباره خیس شد؛ تعداد آنهایی که در چادرها پناه گرفته بودند، بیشتر شد و حالا پس از ٧٥ روز، خیلی‌ها هنوز چادرنشینند. خانه‌ها بوی فاضلاب گرفته، چاه‌های فاضلاب بر اثر سیل، سر باز کرده و راه، به سمت خانه‌ها گرفته‌اند
نزدیک به ٧٥ روز از سیل گلستان می‌گذرد و اهالی همچنان درگیرند. آق‌قلا و گمیشان بیشترین آسیب را از سیل دیدند و خسارت‌های آق‌قلا و ١٠ روستای اطرافش از شهرهای دیگر این استان، پیشی گرفته. تابستان در راه است و اهالی هنوز در سوگ سیل بهار نشسته‌اند. مردم و امدادگران داوطلب می‌گویند که سیل، نزدیک به ٧٠٠ خانه در شهرستان آق‌قلا و ٧٠ خانه در روستاهای اطراف این شهرستان را تخریب کرد. مردم همان موقع در چادرها پناه داده شدند و چشم‌شان به دست امدادگران و خیّران دوخته شده بود که یک ماه بعد، سیل، بار دیگر، به سمت‌شان جاری شد. زندگی اهالی دوباره خیس شد؛ تعداد آنهایی که در چادرها پناه گرفته بودند، بیشتر شد و حالا پس از ٧٥ روز، خیلی‌ها هنوز چادرنشینند. خانه‌ها بوی فاضلاب گرفته، چاه‌های فاضلاب بر اثر سیل، سر باز کرده و راه، به سمت خانه‌ها گرفته‌اند. بوی نم همه جا را گرفته؛ گودال‌ها هنوز پرآب است و پشه‌ها امان اهالی را بریده. مهتاب سرجامی، یکی از داوطلبانی است که از نخستین روز حادثه، به کمک آمده و حالا می‌گوید تنها اتفاقی که رخ داده، فروکش کردن آب است. تصاویر منتشرشده از آق‌قلا، هنوز شرایط بحران را نشان می‌دهد. مردم چشم به راه کمک نشسته‌اند، هنوز رُفت و روب می‌کنند و گِل، تمامی ندارد. آنها که سن و سالی ازشان گذشته، چشم به بازوان جوان‌تر‌ها دوخته‌اند.
وقت سیل دوم آمد
قربان‌محمد کمالی، از اهالی روستای سقریلقی شهرستان آق‌قلاست؛ روستایی که تنها پنج کیلومتر از آق‌قلا دور است. او کارگر مخابرات روستایی است و سیل، دو هکتار از زمین‌های کشاورزی‌‌اش را ویران کرده. او می‌گوید با گذشت نزدیک به دوماه و نیم از سیل گلستان، خیلی از خانواده‌ها همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برند: «خیلی از روستاها درگیر سیل شده‌اند. یک ماه بعد، سیل دوم که آمد، روستاهای بیشتری درگیر سیل شدند، مثل تازه‌آباد و حکیم‌آباد. اینها جزو محلات آق‌قلا حساب می‌شوند.» اهالی آق‌قلا می‌گویند سال‌ها قبل هم سیل در این منطقه آمده، اما هیچ‌وقت به این شدت نبوده است: «یادم می‌آید سال، ٧١، ٧٢، سیلی آمد که خرابی زیاد داشت، اما سیل اسفند ٩٧، از آن هم شدیدتر بود.»
درست زمانی که همه تصور می‌کردند، سیل درحال فروکش کردن است و به‌زودی از شهرهای سیل‌زده گلستان خارج می‌شود، سیل‌بند روستای یلمه خندان آق‌قلا شکست و موج جدید سیلاب، شهر را در خود گرفت.
خانه‌ها بوی تعفن می‌دهد
بارندگی همیشه خبر خوبی برای شمال‌نشینان است، این‌بار اما خوبیِ چندانی برایشان نداشت. هر چند که اهالی باز هم می‌گویند که اوضاع نابسامان را از سر گذرانده‌اند، گِل و لای خانه‌ها جمع شده و مردم، آنها که خانه‌هایشان آسیب چندانی ندیده، سر خانه و زندگی‌شان برگشته‌اند: «خانه‌ها نیاز به تعمیر دارند، برخی هم باید تخریب شوند، اینها را بنیاد مسکن باید انجام دهد. الان خانه ما از سیل، ترک خورده، خانه مادرم کاملا ویران شده و او به خانه ما آمده. تعدادی از خانواده ما هم از روی ناچاری به دلیل بالا رفتن جمعیت، در چادر زندگی می‌کنند.» تصویری که کمالی از آق‌قلا دارد، تصویر شهری همچنان گرفتار سیل است. تعدادی از محله‌ها، هنوز درگیر گل و لای‌اند: «آب زیاد دیده نمی‌شود، اما اثر آن وجود دارد. خانواده‌هایی هستند که همچنان در چادر زندگی می‌کنند. خانه‌ها بوی بد می‌دهد، بوی تعفن. آب فاضلاب بیرون آمده و وارد خانه‌ها شده. همین هم شده تا بعضی‌ها نخواهند داخل خانه‌هایشان بروند.» آنها پیش از سیل، به هشدارها توجه کرده بودند، گاو و گوسفندها را به منطقه دیگری بردند و خودشان هم جای دیگری اسکان پیدا کردند، همین هم شد تا به گفته کمالی، خسارت سیل بیشتر از اینها نشود: «الان مشکلی که داریم علوفه دام‌هاست. خودم نزدیک به یک‌میلیون تومان خسارت علوفه دیدم، دو هکتار از زمین‌های کشاورزی‌ام خراب شد.»
سیل فروکش کرد اما...
گروه‌های داوطلب مستقر در آق‌قلا می‌گویند که سطح گِل و لای در این شهرستان، از ٥ سانتی‌متر شروع شد و به ٢٠ سانتی‌متر هم رسید. همان روزهای اول، نیروهای جهادی آمدند و خانه‌ها و کوچه‌ها را تمیز کردند، سیل اسباب و اثاثیه بسیاری از خانواده‌ها را از بین برد، زمین‌های کشاورزی را خراب و کارگاه‌ها را تعطیل کرد. مهتاب سرجامی از داوطلبان مستقر در آق‌قلا می‌گوید که خیلی از کارگران این منطقه روزمزدند، روی زمین‌های کشاورزی کار می‌کردند و با از بین رفتن زمین‌ها، خیلی‌هایشان بیکار مانده‌اند. از سوی دیگر، در این منطقه کارگاه‌های زیادی فعال بود؛ کارگاه‌های قالیبافی و ام‌دی‌اف و .... سیل که آمد، بسیاری از دستگاه‌ها را خراب کرد.
بر اساس اعلام امانگلدی ضمیر، فرماندار آق‌قلا در این منطقه ٥٥٠٠ واحد مسکونی و روستایی و شهری آسیب دیده‌اند که از این تعداد ٣هزار واحد مسکونی در سطح روستاها و ٢٥٠٠ واحد در سطح شهرها هستند. به گفته او ٣٠درصد از واحدها نیاز به بازسازی دارند و قرار است برای بازسازی واحدها، ١٠میلیون تومان کمک بلاعوض و ٤٠میلیون تومان تسهیلات قرض‌الحسنه با بازپرداخت ١٥سال در روستاها و ١٢میلیون تومان کمک بلاعوض و ٥٠میلیون تومان تسهیلات قرض‌الحسنه با بازپرداخت ١٥سال در شهرها پرداخت شود. برای تعمیر واحدهای مسکونی در سطح شهرها و روستاها ٢میلیون تومان کمک بلاعوض و ١٥میلیون تومان تسهیلات قرض‌الحسنه با بازپرداخت پنج سال در نظر گرفته شده است.
پشه‌ها حمله کرده‌اند
مشکل اهالی گلستان گرفتن وام است. سرجامی می‌گوید ترکمن‌ها وام نمی‌گیرند، چون سود بانکی را قبول ندارند، یعنی وامی که بهره‌ای داشته باشد را نمی‌پذیرند، به همین دلیل هم حالا برای گرفتن وام مشکل دارند، اگر قرار باشد به آنها وامی داده شود، باید بدون بهره باشد، یعنی به صورت یک قرض به آنها داده شود: «هنوز سطح آب در آق‌قلا بالاست، شاید به چشم دیده نشود، اما کمی که زمین را حفر کنند، به آب می‌رسند. هنوز در خیلی از مناطق، چاله آب وجود دارد.» اهالی آق‌قلا و روستاهای اطرافش، مشکل دیگری هم دارند، آب فاضلاب وارد خانه‌هایشان شده: «مسئولان شهری در کوچه‌ها آهک‌پاشی می‌کنند، اما خیلی جوابگوی مشکلی که برای منطقه ایجادشده نیست، از سوی دیگر پشه‌ها هم بعد از سیل بشدت زیاد شده‌اند، خیلی از مناطق لجن‌زار است و همین هم به تعداد پشه‌ها اضافه کرده.» سرجامی می‌گوید که تیم‌های داوطلب در توزیع اقلام و پاکسازی خانه‌ها نقش زیادی داشتند و حالا پس از پایان آن بخش به مردم برای تکمیل پرونده‌هایشان و همچنین پیگیری شرایط تعمیر خانه و ... کمک می‌کنند.
مردم کمک کنند
ماجرا اما به این‌جا ختم نمی‌شود، پس از جاری‌شدن سیل در گلستان، دو استان لرستان و خوزستان هم درگیر سیل شدند، آن‌جا اما در کنار خسارت‌های مالی، سیل قربانیانی هم داشت و با توجه به گستردگی اتفاق افتاده، شرایط بحرانی‌تر از گلستان شد. همین هم شد تا کمک‌های مردمی بلافاصله در گلستان کمتر شد و به سمت دو استان دیگر رفت. سرجامی می‌گوید مردم آق‌قلا به‌ویژه در روستاها بشدت به کمک‌های مردمی نیاز دارند، چراکه سیل معیشت آنها را مختل کرد و آمار بیکاری را بشدت بالا برد. به گفته او همین مسأله برای اهالی بحران روانی ایجاد کرده است: «آنها زود ناراحت و عصبانی می‌شوند و به سرعت در میانشان درگیری ایجاد می‌شود.» او می‌گوید که کمک‌ها جوابگوی نیاز مردم سیل‌زده نیست. مردم باید به کمک بیایند.
کمالی از اهالی روستای سقریلقی هم از انتظار مردم برای رسیدن کمک‌ها می‌گوید: «دولت به تنهایی نمی‌تواند کار کند. همه باید کمک‌کنند. مردم از مسئولان می‌خواهند تا زودتر به دادشان برسند، تشکیل پرونده و تسهیلات بدهند.»
کارگران بیکار مانده‌اند
قربان‌قلی صقر، عضو شورای روستا و رئیس شورای بخش آق‌قلاست. او به «شهروند» می‌گوید نزدیک به ٥٠ روز اهالی این منطقه درگیر سیل و تا ٢٠ اردیبهشت مردم آق‌قلا در محاصره سیل بودند: «٩٠درصد روستای سقریلقی در آب بود، این روستا، روستای کارگری است و مردم از طریق کشاورزی زندگی می‌کنند، حالا اما از نظر معیشتی بشدت دچار مشکل شده‌اند.» او می‌گوید که مردم هنوز سیل زده‌اند، اما یک ماه بیشتر است که دیگر خبری از نیروهای مردمی برای کمک به مردم نیست: «خانه‌ها از گل‌ولای خالی شده و مردم در تلاش‌اند تا زودتر به خانه‌هایشان برگردند.»
دانش‌آموزان در کانکس درس می‌خواندند
اهالی می‌گویند حدود هفت مدرسه در شهرستان آق‌قلا از سیل آسیب دیدند، همین هم شد تا مدرسه‌ها دو شیفت شوند و تعدادی از دانش‌آموزان هم روانه کانکس‌ها شدند. در یک‌سری از مناطق هم مدرسه‌ها تعطیل شدند و پایان سال تحصیلی اعلام شد. خیلی از بچه‌ها تنها یک هفته پس از تعطیلات نوروز به مدرسه رفتند.
مسئولان صحبت از خسارت‌ها می‌کنند، در روزهای نخست پس از سیل، امانگلدی ضمیر، فرماندار آق‌قلا اعلام کرده بود که حدود ٢٥درصد از محلات شمالی شهر دچار آبگرفتگی شده‌اند و سطح آب در آنها به ٤٠ تا ٩٠ سانتی‌متر رسیده، روستاهای سقر یلقی، سلاق یلقی و میرزاعلی یلقی بخش مرکزی آق‌قلا هم دچار آبگرفتگی شده‌اند. همین مسئول پس از سیل دوم درباره شرایط فعلی این منطقه توضیح داد که با استفاده از پمپ‌های آب، همه محلات و مناطق شهری و روستایی آق‌قلا از گل‌ولای و سیلاب تخلیه شد./ شهروند
