از سیر تا پیاز اختلاف کیهان و جوان با عادل فردوسی پور/ روزنامه جوان: باید جلوی عادل ایستاد
ماجرای کیهان و رسانه های اصولگرا با عادل فردوسی پور شاید جدید نباشد، اما این روز‌ها با توجه تغییرات در سطح مدیریتی شبکه سه، به نظر می‌رسد که مسئولان کیهان نسبت به گذشته امیدوارتر هستند که با ایجاد جو روانی و متشنج علیه عادل فردوسی پور، او را از رسانه ملی خارج کنند
به گزارش دیده بان ایران؛ با وجود اینکه جام جهانی و برنامه ۲۰۱۸ به پایان رسیده است، اما گویا روزنامه کیهان دست بردار ماجرا نیست و سعی دارد فضا را به سمتی هدایت کند که مدیران شبکه سه که از همفکرانشان هستند، مانع از حضور عادل فردوسی پور در رسانه ملی شود. تلاشی که بالاخره به ثمر نشست و شب گذشته برای دومین هفته متوالی رییس جوان شبکه سه مانع پخش برنامه نود شد.
مدتی است که عادل فردوسی‌پور در مرکز توجهات روزنامه کیهان قرار گرفته است و در چند وقت اخیر این روزنامه با ادبیات خارج از اصول روزنامه نگاری تلاش کرده است شرایط را به گونه‌ای مدیریت کند که این مجری با سابقه و محبوب رسانه ملی را محدود یا به نوعی از حضور در صدا و سیما محروم کند.
ماجرا از برنامه ۲۰۱۸ آغاز شد که فردوسی پور علاوه بر اجرا، تهیه کنندگی آن را نیز بر عهده داشت. طبق روال برنامه پیش از بیازی هر تیم، گزارش از کشور هر دو تیم پخش می‌شد. تا اینجای کار مشکلی نبود. مشکل آنجایی آغاز شد که نوبت به بازی انگلستان رسید. فیلم آماده شده به دور از جهت گیری سیاسی پخش شد و این به مذاق کیهان نشینان خوش نیامد و موجب شد که فردای آن روز یادداشتی در این روزنامه منتشر شود و فردوسی پور و برنامه ۲۰۱۸ را به باد انتقاد بگیرد.
نویسنده یادداشت معتقد بود که باید در فیلم منتشر شده به استعمار گری و سیاست‌های بحث برانگیز انگلستان هم اشاره می‌شد. مشابه این انتقاد در خصوص فرانسه هم توسط این روزنامه مطرح شد و طی یادداشتی عنوان کردند که این فیلم‌ها را البته فیفا تهیه کرده، اما انگار سفارش سفارتخانه هاست.
نویسنده این یادداشت عنوان کرده بود که «نکته قابل تأمل، سانسور و تحریف بسیاری از واقعیت‌های مهم تاریخی درباره این کشورهاست و گویی برنامه «۲۰۱۸» درحال تبلیغ این کشورهاست. به‌طور مثال فردوسی‌پور در معرفی کشور‌های انگلیس و فرانسه، هیچ اشاره‌ای به مهم‌ترین بخش‌های تاریخ معاصر این کشورها، یعنی استعمار و برده‌داری و جنایات گسترده آن‌ها در کشور‌های تحت سلطه‌شان نکرد. این درحالی است که این برنامه فرصت بسیار مناسبی برای بیان بسیاری از واقعیت‌ها به مخاطب انبوه این برنامه است. همچنین حجم بسیار زیاد دعوت از بینندگان این برنامه برای شرکت در مسابقه و قرعه‌کشی با دادن وعده جوایز چندین میلیونی در این برنامه، برخلاف رسالت صداوسیما در جهت ترویج اقتصاد مقاومتی و دوری از اشرافی‌گری است. طوری که گاهی فضای برنامه به مراسم بلیت بخت‌آزمایی شباهت می‌یابد.» نویسنده کیهان انتظار داشت در خصوص کره جنوبی هم به مسائل دیگری اشاره شود که گویا مدنظر فردوسی پور نبوده است. مسائلی مانند فحشا و خودکشی و....
اما ماجرا به همین مورد خلاصه نشد. زیرا در زمان پخش این برنامه یکی از حواشی که بسیار مورد توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های رسمی کشور قرار گرفت، جلوگیری از حضور کارلوس پویول بود کاپیتانن سابق تیم ملی اسپانیا بود. اتفاقی که بنا بر گفته برخی منابع موجب شد که عادل فردوسی پور به نشانه اعتراض در جلوی دوربین شبکه سه حاضر نشد و این برنامه فوتبالی تا دقایقی بدون حضور او اجرا شد.
اما بعد از حضور دوباره در برابر دوربین‌ها کاملا مشخص بود که از اتفاقات رخ داده به شدت ناراحت است و در اینباره بدون ذکر جزئیات گفت: قرار بود پویول به برنامه ما بیاید و الان هم در هتل است. باوجود تلاش‌های زیاد امکان حضورش در برنامه ما فراهم نشد. فقط می‌توانم بگویم متاسفم و از این بابت عذرخواهی می‌کنم. فردوسی پور تاکید کرد: تیم ملی ما امشب بازی دارد. بازی حساسی با اسپانیا داریم. بیایید از این مسابقه لذت ببریم. امیدواریم تیم ملی بازی خوبی در کازان انجام بدهد.
در مجموع این ماجرا موجب شد که حتی کار به داخل مجلس بکشد و برخی نمایندگان نسبت به اقدام صدا و سیما موضع انتقادی بگیرند. در این میان، اما یک جریان خاص، بدون در نظر گرفتن خواست عمومی، دیددگاه متفاوتی داشتند. روزنامه کیهان نیز در این گروه قرار داشت و بعد از اتفاقات آن شب این روزنامه در گزارشی عنوان کرد: «رفتار عادل فردوسی‌پور در برنامه ۲۰۱۸، قهر و متلک‌پرانی وی در اعتراض به ندادن مجوز حضور به پویول، شایعات مختلفی را علیه رسانه ملی به وجود آورد و دامن زد. رفتار‌هایی از این دست ثابت می‌کند که برخی عوامل صداوسیما که به وسیله خود صداوسیما نام یافته‌اند، حالا خود را فوق رسانه ملی می‌بینند و برای به کرسی نشاندن حرف خود، از هیچ عملی ولو به قیمت بدنام شدن رسانه ملی خودداری نمی‌کنند!»
با اینحال ماجرا آرام پیش رفت تا زمان برگزاری مراسم قهرمانی که در اغوش کشیدن بازیکنان کرواسی توسط رئس جمهور زن این کشور، کاسه صبر کیهان را لبریز کرد و بار دیگر عادل فردوسی پور را مورد حمله قرار داد و معتقد بود که همه این قبیل اتفاقات زیر سر او است. اما اوج قانون‌گریزی و ابتذال‌گرایی مجری در برنامه آخر مجموعه ۲۰۱۸ عیان شد؛ آن هنگام که پس از پخش تصاویر چندش مبتذل و غیراخلاقی از رئیس‌جمهور کروواسی در ورزشگاه – که با انتقاد رسانه‌های کروواسی و صربستان- روبرو شد؛ مجری برنامه، با تشکر از مجوز پخش تصاویر مبتذل، شادی خود را با گفتن اینکه با پخش این تصاویر هیچ اتفاق بدی روی نداد، به اوج رساند!
در ادامه آمده بود که ۲۰۱۸ نشان داد که متاسفانه برخی افراد بی‌صلاحیت از نظر برخی مسئولین سیما و به خصوص معاون سیما به حدی بزرگ هستند که جرات مخالفت با نظر این مجریان را ندارند. مجریانی که ثابت کرده‌اند نه تنها عرق ملی و انقلابی ندارند بلکه هر جا بتوانند نیش زهرآگین خود را به انقلاب و رسانه ملی می‌زنند. حالا باید دید با مجری یا همان گزارشگری که به رغم نداشتن بایستگی‌های اجرا، مجری خوانده می‌شود، چه برخورد قانونی صورت می‌گیرد. باید دید از نظر متولیان رسانه ملی، پیشگیری از تبلیغ کشور‌های استعماری و دروغ‌زنی به رسانه ملی و ... اهمیت دارد یا رضایت گزارشگر سطحی و مرعوبی که پخش تصاویر مبتذل را به عنوان دستاوردی بزرگ به نام خود زده است. کیهان البته اطمینان دارد که در این میان؛ مدیر انقلابی شبکه سوم نقشی در فضاحت برنامه ۲۰۱۸ نداشته است.
اما نکته جالب توجه این است که ماجرا کیهان و عادل فردوسی پور یک داستان جدید نیست و اگر به چند سال گذشته برگردیم و آرشیو این روزنامه را مورد بررسی قرار دهیم با مواردی از این دست مواجه خواهیم شد. آغاز ماجرا به سال ۹۵ برمی‌گردد. در آن دوره کیهان از اکران فیلم فروشنده به شدت عصبانی بود و این ماجرا بهانه‌ای برای حمله به عادل فردوسی پور شد. در مطلب مورد نظر، آمده بود که «متاسفانه برخی از مدیران سیما تا اندازه‌ای مرعوب و منفعل در برابر برخی چهره‌ها هستند که مثلا؛ مجری ۹۰ به خود اجازه می‌دهد عوامانه به حوزه‌های مختلف بپردازد و رایگان آنتن رسانه ملی را در اختیار تبلیغ فیلمی گذارد که توسط شرکتی قطری و وابسته به خاندان حامی تکفیری‌های تروریست، تهیه شده است!».
اما این کافی نبود و کیهان به دنبال ضربه‌های شدیدتری به این مجری با سابقه ورزشی بود و به همین دلیل تنها چند ماه بعد در واکنش به یکی از برنامه‌های نود که در گیرودار ماجرای پلاسکو پخش می‌شد و فردوسی پور دقایقی به انتقاد از مسئولان پرداخته بود، نوشت: «برنامه ۹۰ باز هم با نیتی مغرضانه به موضوعات غیرتخصصی پرداخت! هر چند عادل فردوسی‌پور مقصر اصلی نیست؛ مقصر، مدیرانی هستند که به خاطر برخی مصلحت‌ها، به افراد سوءاستفاده‌گر، فرصت سودجویی می‌دهند. این بار هم این به اصطلاح گزارشگر فوتبال، بدون رعایت اصل تخصص در برنامه‌های گفتگو محور به موضوع ساختمان پلاسکو ورود کرد و ۴۵ دقیقه از وقت این برنامه را صرف تکرار مکررات و حرف‌هایی که در سایر برنامه‌ها نیز بیان می‌شود اختصاص داد!
حمله بعدی کیهان به ماجرای نظر سنجی برنامه نود برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها باز می‌گردد که موجب عصبانیت مسئولان روزنامه کیهان شد و آن‌ها در واکنش به این نظر سنجی طی مطلبی عنوان کردند که «برنامه به اصطلاح فوتبالی ۹۰ شبکه سوم سیما، با سکوت در برابر عمل زشت، ضد ملی و ضد انسانی دو بازیکن فوتبال داخلی، از این دو بازیکن به نوعی حمایت کرد.»
کیهان همچنین معتقد بود که عادل فردوسی‌پور با فیلمسازان ارزشی خصومت دارد: «مجری این برنامه که بدون تخصص، خود را در مسائل شهری و شهرداری، حرفه آتش‌نشانی و سینما و سیاست خارجی و ... آگاه و فهیم می‌داند و عملا خصومت خود را با فیلمسازان ارزشی و سینمای دفاع مقدس نشان داده است، در برنامه دوشنبه شب، هیچ اشاره‌ای به عمل زشت دو بازیکن داخلی نکرد تا ثابت کند این مسائل برای او بی‌اهمیت است!»
این روزنامه در ادامه برنامه «نود» را به لجام گسیختگی متهم و عنوان کرد «۹۰ از معدود برنامه‌های سیماست که به دلیل اعتماد بی‌دلیل و مرعوبیت برخی مدیران سیما، لجام‌گسیخته تهیه و پخش می‌شود. امید است کسی در دستگاه عریض و طویل سیما پیدا شود و به نامجری این برنامه توضیح دهد که به عنوان کارشناس توپ و توپ بازی، حق ورود به مسائل اساسی را ندارد و حق هم ندارد که تمایلات خود را بر سیاست‌های کلان سیما ارجح بدارد!»
با تمام این تفاسیر ماجرای کیهان و عادل فردوسی پور شاید جدید نباشد، اما این روز‌ها با توجه تغییرات در سطح مدیریتی شبکه سه، به نظر می‌رسد که مسئولان کیهان نسبت به گذشته امیدوارتر هستند که با ایجاد جو روانی و متشنج علیه عادل فردوسی پور، او را از رسانه ملی خارج کنند. البته به نظر می‌رسد که مسئولان صدا و سیما هم بی تمایل در این رابطه نیستند، اما به هرحال در شرایطی که تعداد بینندگان رسانه ملی تا حد بسیار زیادی دچار ریزش شده است و برنامه نود از جمله مواردی است که نه تنها مخاطبان را به پای تلویزیون بی‌روح این سال‌ها می‌کشاند بلکه درآمد قابل توجهی هم برای صدا و سیما دارد؛ لذا به نظر می‌رسد مدیران شبکه سه سیما بر سر دوراهی قرار دارند که یک سمت مخاطبان و درآمد قابل توجه است و طرف دیگر جلب رضایت جریان‌ها همفکر. اما نکته جاب توجه این است که فردوسی پور تا امروز هیچ توجهی به اظهارات روزنامه کیهان نداشته است و سعی داشته آن‌ها را نادیده بگیرد.
روزنامه جوان هم مرداد ماه گذشته در مخالفت با این مجری پرطرفدار برنامه های ورزشی صدا وسیما نوشت:
جالب است که عادل فردوسی پور در مقاطعی تلویحا و تصریحا ژست حمایت از ورود بانوان به ورزشگاه‌ها می‌گیرد، اما هیچ گاه از خود این سؤال را نمی‌کند که برنامه متمول او چقدر برای سالم‌سازی سکو‌ها کار کرده است. جو فرهنگی حاکم روی سکو‌ها چه اندازه برای حضور بانوان مهیاست. این را همه می‌دانند که برنامه نود صرفاً به واسطه اتکا بر حواشی مستطیل سبز تولید می‌شود و سؤال جدی این است که آیا این کافی است؟
برنامه نود طی نزدیک به دو دهه سابقه هرگز دغدغه ارتقای فرهنگ تماشاگران را جزو شرح وظایف خود تعیین نکرده است و برای همین این مسئله حتی جزو اولویت‌های دست‌چندم برنامه هم تعریف نشده است.
به نظر می‌رسد با بروز رخداد‌های تلخ اخیر روی سکو‌های ورزشگاه‌های فوتبال ضروری است برنامه نود پس از نزدیک به دو دهه از فعالیت رسانه‌ای خود تجدید نظر جدی در قالب و شکل برنامه به نفع فرهنگ تماشاگران ایجاد نماید. هر چند ضعف این برنامه در فرهنگ‌سازی فقط به تماشاگران فوتبال خلاصه نمی‌شود و در زمینه فرهنگ حاکم بر فضای فوتبال نیز نمی‌توان کارنامه موفقی مشاهده کرد.
زمان آن فرارسیده تا کارشناسان رسانه درباره یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های رسانه ملی و نقش فرهنگی آن جرئت به خرج داده و زمینه ارتقای کیفی آن را رقم بزنند.
