گزارش دیده بان ایران درباره مطرح شدن استعفای " کاوه مدنی " معاون سازمان محیط زیست :

"آنچنان رفتم که خود میخواستم" / جامعه شناسی نخبه کشی در ایران

کاوه مدنی (زاده مرداد ۱۳۶۰، تهران) دانشمند، پژوهشگر و فعال محیط زیستی؛ استاد مرکز سیاست محیط زیست کالج سلطنتی لندن (امپریال کالج لندن) است. و در جوامع علمی بین‌المللی به سبب «کمک بنیادی در تلفیق نظریه بازی‌ها و تحلیل تصمیم‌گیری با مدل‌های مدیریت منابع آب» مطرح است. مدنی در سال‌های اخیر نقش بسیار پر رنگ و تأثیرگذاری در افزایش آگاهی عمومی نسبت به بحران آب در ایران و محیط زیست ایران ایفا نمود. تا اینکه او ازتاریخ ٢٦ شهریور ٩٦ با حکم عیسی کلانتری، معاون محیط زیست شد و به گفته خودش محل کار و زندگی اش را از لندن به تهران آورد. مدنی از معدود افرادی است که در سال های اخیر با مدرک و سابقه کاری دانشگاهی قابل توجه در کشورهای غربی راهی ایران می شود و مسئولیت دولتی نسبتا مهمی را – معاون معاون رئیس جمهوری - به دست می گیرد. به همین دلیل نیز حضور او در این مسئولیت دولتی با نقد و نظرهای متفاوت و زیادی همراه شد. مدنی، متولد ٦٠ است و در سال ۱۳۸۸ مدرک دکترای تخصصی خود را در رشته مهندسی عمران و محیط زیست از دانشگاه کالیفرنیا، دیویس گرفت و پس از آن دوره پسادکترای خود را در رشته اقتصاد و سیاست محیط زیست در دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید گذراند. پیش از این مسئولیت محیط زیستی، نام مدنی با چند جایزه علمی مرتبط با حوزه تحصیل و دانشش در ایران شناخته شد. این اولین گفت وگوی بلند او درباره دلایل و فرایند پذیرفتن این مسئولیت و همچنین تبعاتی که این تصمیم تاکنون برایش داشته، است.

دیده بان ایران- یغما فشخامی: کاوه مدنی؛ معاونِ حالا دیگر اسبق؛ سازمان محیط زیست که در زمان انتشار عکس‌های جنجالی او از سوی جناح تندرو، در سفر خارج از ایران بود، رفت و دیگر به کشور برنگشت. برخی فعلان در فضای مجازی می گویند که کاوه مدنی پس از انتشار تصاویر و حمله‌های رسانه‌های تندرو به او، در حالی که در سفر کاری در خارج کشور بود، از همانجا استعفا داد و استعفای او پذیرفته شد.

محمود صادقی، نماینده‌ی مردم تهران که پیشتر نیز در پی بازداشت برخی از فعالین محیط زیست و پس از فوت کاووس سید امامی برای نخستین بار از بازداشت کاوه مدنی خبر داده بود هم؛ در این باره در توییترش نوشت: «‌امروز از یک منبع موثق شنیدم ‎کاوه مدنی معاون سازمان حفاظت محیط زیست، ایران را ترک کرده است. همسر او نیز که ممنوع الخروج شده بود با رفع ممنوع الخروجی کشور را ترک کرد. درس عبرتی برای نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور!»

مدنی در رابطه با دلایل بازگشتش به ایران در گفت و گو با روزنامه شرق که آذرماه سال گذشته منتشر شده، می گوید: فکر کنم سخت ترین تصمیم زندگی من (بازگشت به ایران)بود. قبل از آن احتمالا سخت ترین تصمیم، تصمیم ازدواج بود، ولی این از تصمیم مهاجرت و تصمیم ازدواج، سخت تر بود یا از شغل هایی که قبلا انتخاب کرده بودم، چون تقریبا تمام دوستان خارج از کشورم و همکاران ایرانی خارج از کشورم در کشورهای دیگر، مخالف بودند. پدر و مادرم که قاعدتا باید از بازگشت من به ایران خوشحال می شدند، هم مخالف بودند، اکثر آدم هایی که با آنها صحبت می کردم گفتند تو دیوانه ای که این کار را می کنی.

مدنی همچنین درباره دلیل اصلی همکاری با سازمان محیط زیست و بازگشت به ایران این را هم اضافه می کند که پس از پیشنهاد آقای کلانتری به خودم گفتم که بالاخره یک نفر به نسل ما بفرما زده و باید از این به عنوان نماینده نسلم استفاده کنم. دو دلیل دیگر آمدنم به ایران؛ این بود که با خودم گفتم که اگر آمدی و موفق شدی و توانستی در اینجا کاری کنی، شاید آنهایی که اینجا نشستند، بفهمند هرکس از ایران رفته، خارجی نیست. طرفدار گذشته و جاسوس استکبار نیست. این دیدگاه که هرکس از ایران رفت، غیرقابل اعتماد است، شاید برافتد که اتفاقا می توانیم از سرمایه ایرانیان خارج از کشورمان در دولت استفاده کنیم؛ چون الان دلیلی که بخش خصوصی در خیلی از موارد موفق است، این است که از این سرمایه استفاده می کند؛ اما دولت استفاده نکرده. با همین باور. هنوز هم حتی نقدهایی می بینم در فضای مجازی که چرا کارشناس از خارج آوردید. در حالی که من یک کارشناس خارجی نیستم. یک ایرانی هستم که زبان خودم را صحبت می کنم.

اما تنها چند روز پس از انتشار این گفت و گو و اظهارات کاوه مدنی؛ خبر بازداشت جمعی از فعالان محیط زیستی و به دنبال آن انتشار خبر خودکشی "کاووس سید امامی" باعث شد تا فضای جامعه برای نخستین بار متوجه فعالیت های گسترده و محیط زیستی این افراد شود. خبر 20:30 شبکه دوم صدا وسیما هم، مستندی را با نام "منطقه ممنوعه" پخش کرد که در آن تصاویری از سید امامی در حال رقصیدن در یک مهمانی را نشان میداد. تصاویری که چند ماه بعد؛ اینبار از کاوه مدنی در فضای مجازی و برخی سایت های خاص انتشار یافت.

مدنی در واکنش به انتشار اینگونه حواشی در توییترش نوشت: «‌فاجعه بسیار بزرگتر از آن چیزی است که ما می بینیم.

همچنان به ‎#بی_زباله شدن ‎#امید داریم در حالیکه عده ای به ‎#زباله پراکنی اصرار دارند. از خودمان شروع کنیم.

اما کمی بعد و در آغاز سال جدید این شایعه قوت یافت که کاوه مدنی از ایران خارج شده و دیگر به کشور بازنگشته است. نکته جالب در این بین این موضوع بود که گفته میشد مدنی در خارج از کشور استعفا کرده و استعفای او هم از سوی کلانتری پذیرفته شده است.

مدنی از همان روزهای اول مورد استقبال افراد و جریان های خاص داخل کشور قرار نگرفت. رسانه های مخالف بکارگیری مدنی از همان ابتدا با تیتر " وقتی یک 'غیرخودی' معاون سازمان محیط زیست ایران می‌شود" به مخالفت از این انتصاب برخواستند تا اینکه حواشی بوجود آمده باعث شد تاروز به روز کلاف پیچیده بازداشت فعالان محیط زیست سر در گم تر شود.

استاد کالج سلطنتی لندن که تا همین چند ماه پیش اعتقاد داشت که به بفرمای مسئولان جواب مثبت بدهد حالا در لندن است و گفته می شود دیگر قصد بازگشت به کشورش را ندارد. مدنی که میگوید به ایران آمد تا ثابت کند هر کسی که از ایران می رود جاسوس نیست؛ حالا خودش به جاسوسی متهم شده است از روز گذشته و پس از اینکه برخی کاربران در فضای مجازی با هشتگ سعید مرتضوی کجاست به دنبال متهم به دو سال حبس پرونده کهریزک می گردند. برخی منتقدان دولت روحانی هم با هشتگ مدنی کجاست از قوه قضاییه می خواهند تا مدنی را به کشور بازگرداند.

اما کاوه مدنی هم در پاسخ به این حواشی در تازه ترین توییت خودش اینگونه می نویسد: "آنچنان رفتم که خود می خواستم"