مسجد سنگی فارس، وصله پینه شد نه مرمت!

دیده بان ایران: مسجد سنگی داراب یکی از بناهای ملی فارس است که طی یک سال اخیر اتفاقات عجیب و غریبی را پشت سر گذاشته است به طوری که در این مدت به رغم آسیب های جدی که داشته پرونده مرمتی آن گشوده نشد و جزو اولویتهای پروژه های مرمتی استان قرار نگرفت و حتی شهریور ماه امسال نیز به همت اهالی شهرستان با آب فشار قوی شسته شد حال بگذریم ازیادگار نویسی هایی که در گوشه و کنار این اثر به وضوح دیده میشود. البته ناگفته نماند که ستو ن های سنگی مسجد نیز در معرض خطر هستند و به شدت لاغر شده اند و به گفته عضو هیات امنای انجمن دوستداران میراث فرهنگی شهرستان داراب در حال حاضر وضعیت یکی از این ستون های سنگی به شدت نگران کننده است و باید استحکام بخشی شود.

محمد باقر مهاجر در گفت و گو با ما با بیان اینکه مسجد سنگی دارای چهار ستون اصلی است که از سنگ ساخته شده اند، گفت: مهمترین خاصیت معماری این بنا وجود دیوارها و سقف آن است که از سنگ یکپارچه کوه تراشیده شده است. بنا یک تکه از سنگ و پشت بام آن با خورده سنگ و گچ مسطح شده است.

وی بابیان اینکه جنس سنگ های دیوارها آهکی و در حال حاضر نیز آسیبهای فراوانی دیده است ،افزود : دوسال قبل این مسجد مورد مرمت قرار گرفت اما متاسفانه ستون های لاغر بنا که نیاز به استحکام بخشی داشت در آستانه ریزش مرمت نشد و شواهد موجود نشان داد که اصلا استحکامبخشی ستون های سنگی بنا در دستور کار نبوده است . 

وی با تاکید بر اینکه مسجد سنگی داراب وصله پینه شد نه مرمت، افزود: جا دارد این بنای ملی که یکی از 

منحصر به فردترین بناهای تاریخی کشور و حتی دنیا محسوب می شود و عناوینی چون تنها مسجد سنگی را یدک میکشد مورد مرمت اصولی تر قرار گیرد و به درستی حفاظت شود. 

مهاجر با بیان اینکه ستون های این مسجد در معرض خطر جدی است، افزود: می طلبد هرچه سریعتر پرونده مرمت این اثر گشوده شود و در مرحله نخست نیز استحکام بخشی بنا صورت گیرد.

این استاد دانشگاه در ادامه اضافه کرد: متاسفانه به دلیل شست و شوهای مداومی که در بنا صورت گرفته قسمت های آهکی بنا تخریب شده است و امکان فرو ریختگی سقف و همچنین ستون ها وجود دارد، به طوری که هم اکنون در هنگام بارندگی سقف بنا چکه می کند و گاها دیده شده که کف مسجد مملو از آب باران شده است.

این استاد دانشگاه بر لزوم حفاظت اصولی از این بنای تاریخی تاکید کرد و افزود: متاسفانه به رغم انتقادها و هشدارهایی که همه ساله درخصوص نحوه مراقبت از این بنای تاریخی به مسئولین داده شده ، اما از حفاظت و مراقبت اصولی از مسجد سنگی داراب خبر ی نیست.

گفتنی است مسجد سنگی داراب یا آتشکده آذرخش، در جنوب کوه پهنا و در 6 کیلومتری شهرستان داراب واقع شده و به صورت کامل در دل صخره کوه، کنده شده است.ساختمان اصلی این اثر که منسوب به عصر ساسانی و در نوع خود بی نظیر است در دل کوه ساخته شده و ستون های آن تماما سنگی می باشد. دردوره ساسانیان این محل که معبدی با کاربری مذهبی داشته به آتشکده تبدیل می گردد و سپس در عصر اتابکان فارس به فرمان اتابک ابوبکربن سعد بن زنگی به سال 652 هجری قمری با ساختن محرابی در ضلع جنوبی آن به مسجد تبدیل و از آن زمان به مسجد سنگی مشهور می گردد. این مسجد در دو قسمت کتیبه دارد، یکی کتیبه محراب و دیگری کتیبهای است که در قسمت بالای ورودی داخلی جلوخان و ابتدای ایوان شرقی در بالای درگاه و جرزهای طرفین آن قرار دارند.

مسجد سنگی داراب با شماره 229 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. 

به گزارش خبرنگار ما شهریور ماه امسال مسجد سنگی داراب با آب فشار قوی، مورد شست و شو قرار گرفت که اعتراض کارشناسان و فعالین حوزه میراث فرهنگی و گردشگری فارس را در پی داشت چرا که دیوارهای مسجد از جنس سنگ آهکی است و چنین رفتارهایی به تخریب اثر دامن می زند.