آیا بدی آب‌وهوا در حادثه امروز هواپیمای آسمان تأثیر داشت؟
در حالت کلی، هواپیماهای مسافربری نباید درون توده‌های ابری که میدان‌دید مناسبی ندارند، پرواز کنند. آیا شرایط جوی نامساعد امروز می‌توانسته نقشی در ناتمام ماندن پرواز تهران-یاسوج داشته باشد؟
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران؛ محمدحسین جهان‌پناه در خبرآنلاین نوشت: حادثه هواپیمای «ATR-72» شرکت هواپیمایی آسمان در حوالی سمیرم هنوز با اماواگرهای فراوانی روبه‌رو است؛ اما آیا ممکن است ابری بودن منطقه موجب برخورد هواپیما با کوه شده باشد؟
این‌که دقیقا چه بلایی بر سر هواپیما آمده است را طبیعتا تا زمان بررسی جعبه سیاه هواپیما نمی‌توان فهمید. علل فراوانی، از نقص فنی گرفته تا خطای انسانی و حتی ترکیب همه آن‌ها می‌توانند در بروز این حادثه مؤثر باشند؛ اما آیا ابری بودن منطقه و وضعیت جغرافیایی نامساعد فرودگاه یاسوج می‌توانسته در وقوع حادثه نقش داشته باشد؟ به بیان دیگر، آیا هواپیما به تجهیزات مناسب برای پرواز در ابر مجهز بوده است؟
به گزارش خبرآنلاین، در شرایط عادی، هواپیماهای مسافربری و تجاری وقتی در ارتفاع پایینی از سطح زمین پرواز می‌کنند؛ باید از ورود به توده‌های فشرده‌ی ابر که میدان دید آن‌ها را مختل می‌کند، اجتناب کنند. تعریف مشخصی برای میدان دید مجاز خلبان وجود دارد و در شرایطی که حداقل‌های مشخص‌شده برای این میدان‌دید برآورده نشود، هواپیما نباید پرواز کند یا خود را در آن شرایط قرار دهد. به همین دلیل است که مثلا در روزهایی که منطقه فرودگاه مبدأ یا مقصد در مه فرو رفته یا گردوخاک به آسمان بلند شده است، پروازها تا بهتر شدن وضعیت و افزایش میدان دید به تأخیر می‌افتند. این موضوع خصوصا در مناطق کوهستانی که عوارض زمینی خطر بالقوه‌ای برای هواپیماها ایجاد می‌کنند، اهمیتی دوچندان دارد.
برخلاف هواپیماهای نظامی تهاجمی و بمب‌افکن‌ها، هواپیماهای مسافربری به رادارهای نقشه‌برداری عوارض زمینی مجهز نیستند و رادار هواشناسی آن‌ها وقتی هواپیما درون توده‌های ابر پرواز می‌کند، به شناسایی موانعی مثل کوه کمکی نمی‌کند. از این‌رو، هر هواپیمایی طبق قوانین باید به سیستم GPWS یا «سیستم اخطار در مجاورت زمین» مجهز باشد.
این سیستم همان‌گونه که از نامش پیداست، به خلبان کمک می‌کند تا از عوارض زمینی دوری کند. به‌عنوان‌مثال در صورتی‌که ارتفاع‌سنج رادیویی، ارتفاع پرواز هواپیما را نسبت به سطح زمین کمتر از ۲۵۰۰ پا (حدود ۸۰۰ متر) نشان دهد، این هشدار فعال می‌شود. سیستم پایه GPWS هفت حالت مختلف دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاهش شدید ارتفاع در لحظه‌ای کوتاه، پرواز به سمت کوه یا زمین و نزدیکی بیش‌ازحد به عوارض زمینی اشاره کرد. گونه پیشرفته‌تر این سیستم که EGPWS نام دارد، حالت‌های بیشتری دارد.
با این حال سیستم GPWS هم محدودیت‌های خودش را دارد؛ به همین خاطر خلبان باید همیشه میدان‌دید کافی برای اطلاع از موقعیت عوارض زمینی داشته باشد، خصوصا وقتی در ارتفاعی پایین‌تر از سطح قله‌ی کوه‌ها پرواز می‌کند.
بنابراین، خلبان بدون داشتن میدان‌دید کافی از فاصله‌ی دور و خارج از ابر نمی‌تواند وجود عوارض زمینی را وقتی درون توده ابر پرواز می‌کند، تشخیص دهد و سیستم اخطار عوارض زمینی نیز فقط از فاصله‌ی مشخصی می‌تواند او را آگاه کند. وقتی به هر دلیلی هواپیما وارد توده‌ی ابر یا مه شود (مثلا در اثر اشتباه ناوبری یا خطای انسانی به هنگام فرود در فرودگاهی کوهستانی؛ یا نقص‌فنی مثل وقتی‌که یک یا هر دو موتور آن از کار افتاده و هواپیما در حال از دست دادن ارتفاع استاندارد پرواز خود باشد) حتی در صورت فعال‌شدن اخطارهای وجود عوارض زمینی، این احتمال وجود دارد که فرصت کافی برای فرار از خطر در دست نباشد و کار از کار بگذرد.
