خداحافظی صادرات پسته با روزهای اوج
آمارهای رسمی گویای آن است که در سال ۲۰۱۶ میلادی از نظر ارزش صادرات، پسته آمریکا صادراتی به مراتب بیشتر از ایران داشته است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران؛ در سال ۲۰۱۶ میلادی آمریکا به عنوان بزرگترین صادرکننده پسته دنیا شناخته شده و پس از آن ایران در رتبه دوم قرار می‌گیرد بدین ترتیب آمریکا با صادراتی به ارزش یک میلیارد و ۷۸ میلیون دلار در مجموع ۳۹ درصد از صادرات پسته دنیا را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که صادرات ما از نظر ارزش رتبه دوم را به خود اختصاص می‌دهد.
ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی ۶۶۹ میلیون دلار صادرات پسته داشته و در مجموع ۲۴ درصد از صادرات جهانی این بخش را به خود اختصاص داده است. این آمارها در حالی است که در سال ۲۰۱۵ میلادی ارزش صادرات پسته ایران معادل ۸۹۰ میلیون دلار و محصول آمریکا ارزشی حدود ۷۵۵ میلیون دلار بوده و به ترتیب سهم ایران و آمریکا از بازارهای جهانی این بخش ۳۵ و ۳۰ درصد بوده است.
اما هنگ کنگ با صادرات ۳۹۳ میلیون دلاری و در اختیار داشتن ۱۴ درصد بازار جهانی رتبه سوم جدول صادرات پسته را به خود اختصاص داده و پس از آن آلمان با صادراتی معادل ۱۷۸ میلیون دلار (هفت درصد) کل صادرات، هلند با ۱۱۴ میلیون دلار (چهار درصد سهم صادراتی) و بلژیک با ۸۲ میلیون دلار صادرات و اختصاص دادن سه درصد از بازارهای صادرات پسته به خود دیگر کشورهای عمده صادرکننده پسته به شمار می‌روند. همچنین در سال ۲۰۱۶ میلادی در مجموع دو میلیارد و ۷۷۷ میلیون دلار پسته صادر شده است.
هنگ کنگ با اختصاص دادن ۲۸ درصد بازار واردات به خود، ویتنام با ۱۲ درصد، آلمان ۱۰ درصد، ایتالیا پنج درصد، چین ۴.۵ درصد و هند ۳.۷ درصد کل بازارهای وارداتی این محصول بزرگترین بازارهای صادرکنندگان این کالا به شمار می‌روند.
در سال ۱۳۹۵ هنگ‌کنگ بزرگترین بازار پسته ایرانی بوده و ۱۹ درصد از صادرات پسته به مقصد این کشور، ۱۳ درصد به مقصد ویتنام، ۱۰ درصد امارات متحده، ۹ درصد آلمان و هفت درصد هند صورت گرفته و همین چند کشور به تنهایی ۵۹ درصد از صادرات پسته ایران را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین از کشورهای اسپانیا، افغانستان، کویت، اردن، تایوان، یونان، روسیه، کانادا و قطر به عنوان بازارهای بالقوه صادرات پسته یاد می‌شود.
البته با تمام این اوصاف در صنعت خشکبار ایران نقاط قوت متعددی وجود دارد از جمله آنکه کیفیت پسته ایرانی از نظر طعم و مزه بهتر از سایر نمونه‌ها بوده و تنوع بیشتری در این محصول وجود دارد. همچنین پسته ایرانی قابل برشته شدن در دماهای بالاتری است و می‌توان بدون تغییر رنگ و طعم آن را در دمای بالاتری برشته کرد. درصد مغز پسته ایرانی نیز نسبت به پوست آن بیشتر از سایر انواع پسته به‌شمار می‌رود و براساس مجموع این شرایط ذائقه کشورها به سمت تولید ایران در این بخش بیشتر است.
در صنعت خشکبار ایران نقاط ضعفی نیز وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به عدم توانایی مالی صادرکنندگان به دلیل گران بودن قیمت محصول و عدم دسترسی به امکانات مالی با بهره پایین، عدم عقد قراردادهایی با حجم بالا و مدت زمانی طولانی، عدم تبلیغات و بازاریابی، عدم حمایت لازم در خصوص بهره‌مندی از یارانه حمل‌ونقل، ضعف سیستم حمل و نقل، نوسانات نرخ ارز، نبودن بانک یا موسسه مالی و اعتباری برای تسهیلات ارزی با بهره قابل قبول و همچنین بالابودن تعرفه صادرات پسته فرآوری شده در گمرکات خارجی کشور اشاره کرد.
طبق آمارهای ارائه شده در حال حاضر سطح کشت پسته در ایران بیش از ۳۶۰ هزار هکتار می‌شود که در این میان استان کرمان با در اختیار داشتن ۲۷۰ هزار هکتار باغ بارور ۷۷ درصد محصول کشور را تولید کرده و به عنوان مهم‌ترین منطقه پسته‌کاری ایران و دنیا محسوب می‌شود، اما با این وجود از سال ۲۰۱۱ با توجه به رقابت‌های خارجی، ایران رتبه اول تولید در این بخش را از دست داده و در جایگاه دوم تولید پسته قرار گرفته است
