سوخت عامل اصلی آلودگی هوای تهران

دیده بان ایران:  مسعود تجریشی در نشست خبری با هدف تشریح وظایف دستگاه ها در اجرای قانون هوای پاک افزود: سوخت موجب ایجاد ذرات معلق در هوا و در نتیجه آلودگی آن می شود.

وی با اشاره به تعطیلی مدارس در روزهای آلوده اظهار کرد: مواد معلق موجود در هوا به احتراق ناقص و کیفیت سوخت در کلان شهرها مربوط می شود که ارتقای آن باید مورد توجه مسئولان دستگاه های مربوطه قرار گیرد .

تجریشی به قدیمی بودن خودروها نیز اشاره کرد و گفت:از آنجاکه خودروها نیز قدیمی هستند اگر سوخت مناسبی هم وجود داشته باشد، قابلیت کاهش مواد معلق در هوا را ندارند از این رو همواره شاهد آلودگی هوا هستیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در چهار سال گذشته شاهد افزایش دو درصدی سوخت بطور مستمر بودیم ، از سوی دیگر در فصل سرد سال پدیده وارونگی دما داریم که این مسئله آلودگی را تشدید می کند.

وی با اشاره به افزایش حجم خودرو در تهران اظهار کرد: روزانه در شهر تهران شاهد 17 میلیون سفر هستیم که این خود بر میزان آلودگی هوا دامن می زند.

تجریشی با تاکید بر اینکه باید منبع آلودگی هوا مشخص شود، گفت: ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون آن ذراتی است که از طریق ریه وارد بدن و خون انسان می شود و عوارض زیادی به همراه دارد و ذرات معلق 10 میکرون گرد و خاکی است که از تردد خودروها ایجاد می شود که معمولا در 6 ماه اول سال دیده می شود.

وی افزود: ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون از طریق سوخت ایجاد می شود بنابراین این منبع باید در تهران و کلانشهرها کنترل شود.

تجریشی ادامه داد: استاندارد ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون 10 میکروگرم در هر متر مکعب است اما در تهران 32 میکرون یعنی سه برابر حد استاندارد است که اندازه گیری ها نشان می دهد این افزایش از 11 شب تا پنج صبح به علت تردد خودروهای فرسوده و سنگین رخ می دهد.

وی به علت تردد کامیون های فرسوده در شهر تهران اشاره کرد و گفت: وزارت راه و شهرسازی برای تردد کامیون ها و اتوبوس ها در جاده ها سن تعیین کرده است بنابراین خودروهایی که به سن تعیین شده می رسند وارد شهرها از جمله تهران می شوند از این رو شهر تهران با یک ناوگان فرسوده در شب مواجه است.

تجریشی به مطالعه ای که در سال 1395 انجام شد اشاره کرد و گفت: در این مطالعه مشخص شد سهم خودروهای شخصی، ون و تاکسی در آلودگی هوا سه درصد است به رغم اینکه 80 درصد سم تردد را به خود اختصاص داده اند، همچنین 12 درصد از تولیدات ذرات معلق مربوط به موتورسیکلت ها است و در این میان بیشترین سهم مربوط به اتوبوس ها و کامیون ها با 85 درصد است.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در سه هفته اخیر استانداری تهران تردد کامیون های فرسوده را در سطح شهر ممنوع کرد.

وی با تاکید بر داشتن ناوگان حمل و نقل نو گفت: 30 درصد ناوگان وسایل نقلیه سنگین در تهران بالا 20 سال و 60 درصد مینی بوس ها نیز بالای 20 سال عمر دارند.

تجریشی ادامه داد: سال 94 دولت مصوبه را گذراند مبنی بر اینکه اگر بخواهد استاندارد را به یورو 4 برساند باید از فیلتر استفاده شود و گوگرد در سوخت کاهش یابد، وزارت نفت نیز اعلام کرده توان تولید فقط 50 درصد گازوییل مورد نیاز با استاندارد یورو 4 دارد بنابراین اگر کامیون و یا اتوبوس نو هم داشته باشیم اگر فیلتر بر روی آنها نصب شود نمی تواند کارکرد مناسبی داشته باشد چون با یکبار سوختگیری گازوییل با گوگرد 50 PPM از بین می رود.

تجریشی با اشاره به اینکه وزارت نفت باید کریدورهای توزیع سوخت که به سمت شهرهای بزرگ هستند را شناسایی کند و در این مناطق سوخت استاندارد ارائه دهد، گفت: وزارت نفت اعلام می‌کند که در شرایط کنونی امکان شناسایی این کریدورها و رساندن سوخت استاندارد را به این مناطق ندارد بنابراین به لحاظ اجرایی به دلیل نبود زیرساخت‌ ها در زمینه تولید گازوییل استاندارد با مشکلاتی روبرو است.

وی ادامه داد: برای تغییر سامانه انتقال گازوئیل و ایجاد شبکه جدید احتیاج به منابع مالی داریم بنابراین وزارت نفت نمی‌تواند در کوتاه مدت نسبت به توزیع گازوئیل استاندارد در همه مناطق اقدام کند.

وی اظهار کرد: گزارش عملکرد دستگاه‌ های مختلف در زمینه عمل به مصوبات و تعهداتشان در زمینه آلودگی هوا را برای ارائه به رئیس جمهوری و ریاست سازمان حفاظت محیط زیست آماده کرده‌ایم، بر اساس تصمیمات جدید دبیرخانه کارگروه کاهش آلودگی هوا به سازمان حفاظت محیط زیست منتقل شده است تا بتوانیم اجرای مصوبات کاهش آلودگی هوا را با جدیت پیگیری کنیم، در این شرایط سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر نظارت بر اجرای مصوبات باید راهکار اجرای قوانین و مسیر رفع موانع را نیز مشخص کند همچنین با کنسرسیوم ۱۳ دانشگاه برتر هم توافقنامه‌ای امضاء کرده‌ایم تا این کار با پشتوانه علمی، فنی و سیاسی پیش رود.

وی به لزوم داشتن قانون هوای پاک اشاره کرد و گفت: اکنون کشور داری قانون هوا پاک است و در آن وظایف تمام دستگاه های مرتبط مشخص شد و وظایفی نیز برای سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان دستگاه ناظر تعیین شده است.

تجریشی تاکید کرد: یکی از تصورات این است که اگر هوا آلوده است بنابراین سازمان محیط زیست نقش دارد در حالیکه محیط زیست یک سازمان نظارتی است و قانون هوای پاک وظایف دستگاه های اجرایی را مشخص کرده است که باید برای اجرای آن آیین نامه هایی تهیه کنند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال قانون سازمان محیط زیست را موظف کرده هر سه ماه یکبار سوخت را اندازه گیری کند که از ماه ‌های آذر و دی پایش کیفیت سوخت در کلانشهرها به هفته ‌ای یکبار رسیده است.

تجریشی گفت: سال 90 ، 93 و آخرین بار سال 95 ، سه مصوبه هیات وزیران داشتیم که در تمام آنها وظیفه دستگاه های اجرایی و اینکه چه تعهداتی باید داشته باشند به صورت تکاملی مشخص شد، در مصوبه ۱۳۹۵ تقسیم بندی بین منابع متحرک و ثابت آلودگی هوا صورت گرفت و وظایف هر یک از دستگاه‌های اجرایی مشخص شد که سازمان حفاظت محیط زیست نیز وظیفه نظارت بر اجرای این مصوبه را بر عهده دارد.

حل مشکل گرد و غبار تا پنج سال آینده به شرط تامین منابع

وی به گرد و غبار به عنوان یک عامل دیگر آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: در 6 ماه اول سال بحث گرد و غبار است که بر این اساس دبیرخانه گرد و غبار در سازمان محیط زیست ایجاد شد و تاکنون 13 کانون گرد و غبار را شناسایی کرد و شناسایی این کانون ها در 17 استان در حال انجام است.

وی افزود: امسال برای مقابله با گرد و غبار 100 میلیون دلار و برای سال آینده 150 میلون دلار از صندوق ملی توسعه درخواست کرده ایم که امیدواریم با تامین آنها تا پنج سال آینده مشکل گرد و غبار را بر طرف شود.

آروماتیک سوخت در حد استاندارد است

وی با اشاره به برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران، گفت: با توجه به مصوبات دولت، شهرداری تهران در زمینه کاهش آلودگی هوا برای تهران برش اقدامات را تدوین و مشخص کردکه طی پنج سال آینده با تامین منابع مالی چه اقداماتی می‌تواند برای کاهش آلودگی هوا انجام دهد همچنین در این برنامه اثربخشی اقدامات نیز به طور کمی تعیین شده است.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به پایش سوخت توزیعی در کشور اظهار کرد: بر اساس اندازه‌گیری‌ها آروماتیک سوخت در حد استاندارد است، همچنین در صورت افتتاح کامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس امکان توزیع سوخت استاندارد برای همه شهرها ایجاد می ‌شود، در حال حاضر طبق توافقی که با وزارت نفت داشتیم در تمام کلانشهرها سوخت یورو۴ توزیع می ‌شود اما سوخت سایر شهرها یورو۲ است.

ضرورت خروج 12 هزار اتوبوس فرسوده از سامانه حمل و نقل عمومی

وی با اشاره به ضرورت نوسازی ناوگان فرسوده حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از مواد مصوبه سال ۹۵ قانون هوای پاک گفت: 12 هزار اتوبوس فرسوده داریم که باید از سامانه حمل و نقل عمومی خارج شوند، در حال حاضر بحث تامین اعتبار به شکل فایننس با سه کشور چین، ایتالیا و کره نهایی شده که باید تا دو هفته آینده به مرحله قرار داد برسد و بر این اساس طی یک ماه آینده بحث نوسازی اتوبوس‌ ها به طور دقیق مشخص خواهد شد.

تجریشی گفت: همچنین از 70 هزار تاکسی فرسوده 60 هزار تاکسی نوسازی شد که این کار با اولویت هشت کلانشهر انجام شده است.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به تولید،‌واردات موتور و خودروهای برقی به عنوان یکی از مواد مصوبه ۹۵ اظهار کرد: در این زمینه اقدام خاصی صورت نگرفته و این مصوبه اجرایی نشده است.

انتشار سیاهه آلودگی هوا

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: سیاهه آلودگی هوا در استان های تهران ، تبریز، ارومیه و اصفهان تهیه شده و با منابع مالی که برای این کار در نظر گرفته شد امسال شهرهای دیگر نیز سیاهه خود را منتشر خواهند کرد.

تعطیلی مدارس در زمستان اجتناب ناپذیر است

تجریشی گفت: با سرد شدن هوا میزان آلودگی هوا افزایش می یابد از این رو تعطیلی مدارس در زمستان در شهرهایی با توپوگرافی خاص در مدت کوتاه اجتناب ناپذیر است.

وی به طرح تعطیلی مدارس در زمستان در شهرهای سردسیری اشاره کرد و افزود: اگر دولت در این زمینه به اجماع برسد به مجلس خواهد رفت که باید ببینیم از لحاظ حقوقی چگونه از دولت بیرون می آید که آیا نیاز است به مجلس برود و یا اینکه در هیات وزیران به صورت مصوبه بگذرانند.

وی گفت: هفت هزار و 988 اتوبوس در تهران وجود دارد که با سن فرسودگی هشت سال 97 درصدآنها فرسوده اند، همچنین 29 هزار و 117 کامیون با سن 15 سال 34وجود دارد که 34 درصد آنها فرسوده هستند ، موتورسیکلت ها با سن پنج سال 80 درصد فرسوده اند و هشت هزار و 335 مینی بوس با سن فرسودگی هشت سال نیز 90 درصد فرسودگی دارند.

پرداخت عوارض برای ورود به محدودهای خاص

وی اظهار کرد: در بسیاری از کشورها این عزم وجود دارد برای کاهش آلودگی هوا محدوده هایی در نظر گرفته شود تا افراد برای ورود به آنها به میزان آلودگی که منتشر می کنند و زمانی که در آن محدوده هستند عوارض پرداخت کنند که شهرداری تهران قصد دارد این طرح را در پایتخت اجرا کند.

تجریشی گفت: البته هنوز به عنوان طرح داده نشده است و موضوعی که بسیاری از مخالفان به آن اشاره می کنند قیمت گذاری ورود به این مناطق است و بر این اساس مثلا باید تهران را با ساوه متفاوت دید و نباید یک قانون کلی با یک قیمت برای تمام کشور تعیین کرد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: این طرح در 20 کشور دنیا اجرا شد که از این میان در 14 کشور بسیار موفق بوده است.

دستور رییس جمهوری به سازمان محیط زیست

وی گفت: رییس جمهوری چندی پیش چهار وظیفه رفع آلودگی هوا در کلانشهرها تا چهار سال آینده، شناسایی و رفع گرد و غبار با منشا داخلی و مدیریت کانون های خارجی، رفع مشکل پسماندها در شمال کشور و کلانشهرها و هماهنگی با وزارت نیرو برای تامین نساز زیست محیطی تالاب ها را به سازمان محیط زیست واگذار کرده است.

تجریشی تاکید کرد: قانون و عزم برای کاهش آلودگی هوا در کشور وجود دارد اما این سوال پیش می آید که چرا هر سال باز این مشکلات تکرار می شود ، این مساله باید آسیب شناسی شود و شاید علت آن آرمان گرا بودن ما است یعنی می خواهیم تمام مشکلات را حل کنیم بدون اینکه به میزان منابع مالی و زیرساخت ها توجه کنیم.

هیچ مجوزی از سوی سازمان محیط زیست صادر نشده است

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: 240 پروژه ارزیابی زیست محیطی در سازمان محیط زیست وجود دارد که از برخی از آنها حدود 13 سال می گذرد کخ در حال تعیین تکلیف آنها هستیم.

وی تاکید کرد: تاکنون هیچ مجوزی در هیچ زمینه ای از سوی سازمان حفاظت محیط زیست صادر نشده است و قرار است امروز بعد از پایان این نشست اولین مجوز که آنهم مربوط به نیروگاه کلاس H در ساوه است.

قانون هوای پاک، قانون نفس

وی به شعار امسال روز هوای پاک اشاره کرد و گفت: قانون هوای پاک ، قانون نفس تعیین شده است که قرار است در این روز وظایف دستگاه های اجرایی در قانون هوای پاک را تبیین کنیم.

تجریشی افزود: از دو هفته گذشته وظیفه سازمان محیط زیست در زمینه کاهش آلودگی هوا تا حدودی سنگین تر شد به این صورت که علاوه بر نظارت بر دستگاهی اجرایی باید وارد فاز اجرایی هماهنگ کردن دستگاه ها شود بر این اساس دبیرخانه کارگروه رفع آلودگی هوا در سازمان ایجاد شد تا بتوانیم وارد فاز اجرایی شویم.

وی به برخی مفاد قانون هوای پاک اشاره کرد و گفت : استاندارد کردن سوخت و خودرو، آنالیز مستمر سوخت در کلانشهرها، اصلاح ساختار یکپارچه معاینه فنی و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی برخی از این مفاد است.