آلودهترین روز سال و ناتوانی دستگاه های اجرایی
سامانه ١٣٧: آیتمی درباره برخورد با ماشین های دود زا نداریم سامانه ١١٠ سرانجام بعد از بارها تماس پاسخ داد: مأمور می فرستیم اما اگر ماشین با موتور دودزا رفته بود خبر بایگانی می شود سامانه ١٨٨٨: منظور از فعالیتهای عمرانی فقط پل سازی و راهسازی است معاون مرکز سلامت محیط و کار: وزارت بهداشت از صنایع آلوده شکایت می کند کیفیت هوای پایتخت دیروز به آلوده ترین حد خود در سال ٩٦ رسید
دیده بان ایران: شصت و سومین روز آلوده تهران هم گذشت اما سایه سیاه ذرات آلاینده، هنوز از سر این شهر گذر نکرده؛ ذراتی که با هر نفس، مشتی بیماری را میهمان ریههای نه فقط پایتختنشینها که کلانشهرهای دیگر مثل تبریز و اصفهان کرده است. بیماریها زیادند، از شیوع آنفلوآنزا و بیماریهای قلبی- ریوی و تنفسی گرفته تا بیماریهای خطرناکتری مثل سرطانها، یا مردم را گرفتار کرده یا بیماریشان را تشدید کرده است. اورژانس کشور در همین روزهای گذشته، اعلام کرد که میزان سکتههای قلبی در هفته گذشته، دوبرابر شده است. از آن طرف هم سخنگوی همین سازمان اعلام کرد که دو روز پیش، آلودگی هوا آنقدر زیاد بود که ٢٥٠نفر را راهی بیمارستان کرد. رئیس انجمن خون و سرطان کودکان ایران هم از نقش آلودگی هوا در بروز سرطان کودکان خبر داد.
در کنار خطرات آلودگی هوا برای سلامت شهروندان، سه روز پیش بود که سخنگوی وزارت بهداشت، از جنبههای اقتصادی آلودگی هوا گفت و اعلام کرد که آلودگی هوا بهطور مستقیم و غیرمستقیم هر سال ٣٤هزارمیلیارد تومان هزینه به کشور وارد میکند و ٢,٤٨درصد از تولید ناخالص ملی، برای آلودگی هوا هزینه میشود. به گفته او، در کشور ما ذرات زیر ۲.۵میکرونی باعث بروز آلودگی هوا میشود که منشأ آن میتواند موتورسیکلتها، خودروها و گردوغبار باشد. حریرچی این را هم گفت که در ارتباط با کاهش آلودگی هوا، وزارت بهداشت، وظیفه اقدام عملی ندارد. حالا آمبولانسها در میدانهای اصلی شهر مستقر شدهاند، صف مراجعه به بیمارستانها و اورژانسها طولانیتر شده اما وزارت بهداشت اعلام میکند که تنها نقشی که دارد، اطلاعرسانی و اعلام هشدار به مردم و دولت است. وزیر بهداشت دیروز اینها را گفت و اعلام کرد که رئیسجمهوری دستور داده که در موضوعات آلودگی هوا، آب و موضوع پارازیتها، هیچ مماشاتی نشود اما در بهترین حالت، تنها واکنشی که وزارت بهداشت میتواند نسبت به ادامه آلودگی هوا داشته باشد، این است که از سازمانهای دیگر، مطالبهگری کند. موضوعی که به گفته محسن فرهادی، معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، احتمالا به معنی این است که در سازمانهای درگیر، از الان به فکر سالهای آینده باشند. این مسئول در گفتوگو با «شهروند» این را هم میگوید که وزارت بهداشت در ارتباط با موضوع آلودگی هوا، ضمانت اجرایی دارد و میتواند از صنایع آلوده هم شکایت کند، همانطور که در گذشته هم این کار را کرده است. او توضیح بیشتری میدهد.
همانطور که اعلام شد، تهرانیها، شصتوسومین روز آلوده سال را گذراندند، در یک هفته گذشته که آلودگی هوا در پایتخت، به اوجش رسیده، خبرهای پراکندهای از اقدامات وزارت بهداشت در ارتباط با همین موضوع منتشر شد. بهطور مشخص این وزارتخانه، به جز توصیههایی که میدهد، چه وظایفی دارد؟
ببینید بهطورکلی اقدامات وزارت بهداشت در ارتباط با آلودگی هوا، به دو بخش تقسیم میشود، یکی درمانی و دیگری بهداشتی و پیشگیری است. در بخش درمانی، فعالیتها باز هم به دو گروه تقسیم میشوند، یکی کارهایی است که اورژانس انجام میدهد، ازجمله آمادهباش واحدهای اورژانس و ایستگاهها و آمبولانسها و دیگری آمادهباش بیمارستانها و اقداماتی است که برای بیماران در روزهای آلوده انجام میدهند؛ بیماران قلبی و ریوی و تنفسی. در بخش بهداشت و پیشگیری هم، از آنجا که نماینده وزارت بهداشت در کمیته اضطرار آلودگی هوا حضور دارد، ما موظف به ارایه هشدارها و انجام کارهای پیشگیرانه هستیم. یعنی از افراد حساس میخواهیم که در روزهای آلوده، تا جایی که ممکن است از تردد در سطح شهر خودداری کنند، این موضوع بهویژه برای بیماران قلبی و تنفسی و کهنسالان اهمیت زیادی دارد. اینها همان افرادی هستند که در روزهای آلوده، دچار مشکل میشوند و در آمار اورژانس ما قرار میگیرند.
درست است، در روزهای گذشته، اورژانس کشور اعلام کرد که سکتههای قلبی در روزهای گذشته، ٢برابر شده است.
بله، در روزهای آلوده، تعداد این بیماران افزایش پیدا میکند. همین هم میشود تا از مردم بخواهیم تا به جای استفاده از ماسکهای معمولی از ماسکهای FFP٢ یا P٩٥ استفاده کنند. برای آلودگی هوا، اینها بهترین ماسکها هستند، چراکه ذرات ٢,٥میکرون را عبور نمیدهند و تنفس افراد تنها از طریق ماسک انجام میشود. این درست برخلاف ماسکهای معمولی است که تقریبا هیچ کارایی ندارند. البته نباید اینگونه تصور شود که با زدن این ماسک، میتوان تمام فعالیتهای معمول را انجام داد، مثلا با همین ماسکها ورزش کرد، این ماسکها تنها باید برای ضرورت استفاده شوند.
این ماسکها به چه قیمت فروخته میشوند و کجا میشود آنها را تهیه کرد؟
حدود ٤، ٥هزار تومان است. در داروخانهها یا مغازههایی که لوازم ایمنی میفروشند، فروخته میشوند.
این ماسکها بهطور معمول برای چه کاری استفاده میشوند؟
این ماسکها برای ذرات استفاده میشوند، مثلا ماسک N٩٥ ذرات میکروبی را میگیرد و اغلب برای مکانهایی استفاده میشود که بیماری خاصی شیوع پیدا کرده باشد، این ماسکها ذرات ریز را جذب میکنند.
نکته همینجاست که وزارت بهداشت در روزهای آلوده، تنها هشدار میدهد. این وزارتخانه نمیتواند اقدام دیگری برای کاهش آلایندگی انجام دهد؟
ببینید به هرحال در مواقعی که آلودگی شدت پیدا میکند، ما دنبال راهحلهای کوتاهمدت هستیم. در این روزها نمیتوان کارهای زیرساختی انجام داد. تنها اقدام این است که باید از حجم خودروها کم کرد، یعنی تا جایی که میشود، از وسایل حملونقل عمومی استفاده کرد.
اصلا وزارت بهداشت برای برخورد با تخلفات در حوزه آلودگی هوا، ضمانت اجرایی دارد؟
ببینید در قانون هوای پاک، ما وظایفی را به عهده داریم، براساس قانون، وزارت بهداشت، وظایف ذاتی خودش را دارد، اما موضوع مبارزه با آلودگی هوا و بهبود کیفیت هوا، موضوعی است که وظیفه چند سازمان است، اینها همه در کمیته اضطرار آلودگی هوا مشخص شده است.
یعنی وزارت بهداشت میتواند برخورد کند؟
بله میتواند. ما با همکاری سازمان محیطزیست، گشتهای مشترکی داریم. در برخی مناطق، ما به سازمان محیطزیست، تخلفات را گزارش میدهیم و آنها برخورد میکنند.
تاکنون شکایتی هم داشته؟
بله. ما از صنایع آلاینده شکایت کردهایم و این کار ادامه پیدا میکند. تمام دانشگاههای علوم پزشکی کشور هم در بحث آلودگی هوا، فاضلابها و... اعلام جرمهایی شده، در قانون هوای پاک هم این موضوع آمده است.
وزیر بهداشت دیروز اعلام کرد که اگر آلودگی به حدی برسد که برای سلامتی مردم آسیب جدی همراه داشته باشد، قطعا وزارت بهداشت مطالبه خواهد کرد، منظور از مطالبه در این بحث چیست؟
بهطور کلی ما دستگاههای مختلفی داریم که در بحث آلودگی هوا نقش دارند. آقای وزیر هم احتمالا منظورش این است که ما از همین امسال باید به فکر سالهای آینده باشیم، یعنی اگر قرار باشد خودروهای مستهلک حذف شوند، این اتفاق بیفتد، یا اگر باید آلایندگی حاملهای انرژی کاهش پیدا کند، این کار باید انجام شود. دستگاهها باید به وظایف خودشان عمل کنند. در این میان شاید بیگناهترین دستگاه وزارت بهداشت باشد، چراکه تمام هزینههای ناشی از آلودگی هوا در بخش سلامت مردم را به عهده دارد. اگر بیماری گریبان مردم را بگیرد، هزینههایش را وزارت بهداشت باید پرداخت کند. موضوع تنها بیماری نیست، موارد فوتی را هم باید به این مسأله اضافه کرد که در اثر آلودگی هوا رخ میدهد.
برآوردی شده که آلودگی هوا هرسال چقدر به وزارت بهداشت خسارت مالی وارد میکند؟
این هزینه، کاملا قابل احصاء است، از ماسکها و داروهایی که در میان مردم توزیع میشود تا بیمارانی که به سیستم درمان مراجعه میکنند. وزارت بهداشت در برخی استانها در دوره آلودگی هوا، ماسک هم توزیع میکند. چقدر بهتر است که این هزینهها برای اصلاح کارهای زیرساختی انجام شود، نه اینگونه هزینهها. با این حال این میزان خسارت، به صورت مشخص در دست نیست.
در روزهای گذشته مثل هر دفعه قبل با آلودهشدن هوای شهر، متخصصان درباره شیوع بیماریهای مختلف ازجمله بیماریهای قلبی- تنفسی و ریوی، سرطانها، سقط جنین و تأثیر آن بر جنین و نوزاد و... صحبت میکند، وزارت بهداشت در این زمینه تحقیقی در دست دارد؟
ببینید بهطور کلی، بیماریهای قلبی- تنفسی عمدهترین بیماریای است که با آلودهشدن هوا، خودش را بیشتر از گذشته نشان میدهد. آمارهایی در این زمینه وجود دارد، برای این روزها که هوا آلوده است، برآوردی نشده است اما در مجموع هر زمان که هوا آلوده میشود، میزان مراجعه به بیمارستانها دو تا سهبرابر میشود. البته بخشی از مراجعهها، از سوی گروههای حساس و تلقینی است اما به هرحال، بار مراجعات را زیاد میکند. در ارتباط با تحقیق هم معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در این زمینه فعالیتهایی انجام داده است.
نیره خادمی- شهروند| کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران در روزهایی که گذشت، شلوغتر از همیشه بود و در نهایت هم به این ممنوعیتها برای شهر تهران رسید؛ جلوگیری از تردد کامیونها، فروش طرح ترافیک، فعالیت کارخانههای آلایندهساز تا فعالیتهای عمرانی و به جز اینها، اجرای طرح زوج و فرد از در خانهها. در این روزها البته هم خودروهای آلاینده در شهر تهران دیده میشود و هم انواع تخلفاتی که به آلودگی هوا اضافه میکند مثل بعضی ساختوسازها. پلیس راهور و شهرداری تهران دو نهادی هستند که در بازرسیهای دورهای قانون را در اینباره اعمال میکنند و البته در کنار همه اینها، مردم هم بهعنوان ناظران همگانی میتوانند با سامانههای ١١٠ و ١٩٧ پلیس یا سامانههای ١٣٧ و ١٨٨٨ شهرداری تماس بگیرند و شکایت خود را اعلام کنند اما این پیگیریها و تماسها هم خیلی کارساز نیست، از یکسو مردم تصور ذهنی مثبتی به این سامانهها ندارند و از سوی دیگر پیگیریها بسیار موردی و سطحی پاسخ داده میشود. «شهروند» برای بررسی نحوه تماسهای مردمی به ترتیب با این ٤ سامانه نظارت همگانی تماس گرفت اما نتیجه آنطور که باید، راضیکننده نبود.
از جریمه تخلفات ساختمانی اطلاع نداریم
با وجود اینکه ممنوعیتهای زیادی در حوزههای مختلف برای مواقع اضطرار در نظر گرفته میشود، اما میزان جرایم این تخلفات خیلی شفاف نیست مثلا در حوزه ساختوساز و فعالیت عمرانی که حتی محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران هم اطلاعی درباره جریمه آن ندارد. او در پاسخ به این سوال «شهروند» درباره جریمه فعالیتهای عمرانی در شهر تهران گفت: «اطلاعی در اینباره ندارم و تا به حال پیگیر این ماجرا نشدهام که اگر ساختمانی در مواقع آلودگی هوا به فعالیت خود ادامه دهد، چه جریمهای در انتظار او است.»
سامانه ١٣٧: چنین آیتمی نداریم
تماس با سامانه ١٣٧ شهرداری تهران خیلی زود برقرار شد، یک مورد آن گزارش جرثقیل امداد خودروی شرکت واحد اتوبوسرانی است که ساعتی در گوشه خیابان ایستاده و با موتور روشن درحال گرمکردن ماشین است. کارشناس سامانه ١٣٧ بعد از پرسیدن جزییات آدرس را یادداشت کرد و شماره تماس را هم گرفت. بعد هم پیامکی با این مضمون اعلام کرد: «شهروند گرامی پیام شما با موضوع (ایستگاه اتوبوس جایگاه... نیاز به تعمیر و مرمت دارد.) در سامانه ثبت گردید.»در مورد دوم اما پاسخها جالب بود. کارشناس سامانه درخواست را اینطور پاسخ داد: «ما آیتمی درباره خودروهای دودزا نداریم و اصلا چنین چیزی برای ما تعریف نشده است اما اگر اتوبوس شرکت واحد دودزا باشد یا ماشینی دودزا در جایی ایستاده باشد، ما در مورد آن ورود میکنیم.» اما بعد از مشورت با همکار خود نظرش را اینطور اعلام کرد: «ما نمیتوانیم برای هر ماشینی که دود میکند، اقدام کنیم. ما فقط در مورد ماشینهای دودزای شهرداری اقدام میکنیم، شماره آنها را دریافت و در ادامه پیگیری میکنیم.» او درباره فعالیتهای عمرانی و ساختوساز هم گفت که بعد از دریافت آدرس حتما برای آن اقدام میشود.»
سامانه ١٨٨٨: منظور از فعالیتهای عمرانی فقط پلسازی و راهسازی است!
شماره دیگری که بهعنوان سامانه نظارت همگانی شهرداری از چند سال قبل روی بدنه اتوبوسهای شهری دیده شده است، ١٨٨٨ است. تماس با این سامانه هم بعد از چند ثانیه برقرار شد. کارشناسان مربوطه درباره مشکل خودروهای دودزا اینطور پاسخ داد که مثلا بخشهایی از آلودگی هوا درباره خودروها به مسئولیتهای پلیس راهور برمیگردد: «منظور از فعالیتهای عمرانی فقط پلسازی و راهسازی است و ساختمانسازی جزو آن نمیشود، بنابراین برای آنها ممنوعیتی وجود ندارد. البته ما خودمان مشتاق هستیم که در این زمینه اقدام کنیم، چون به هرحال شهروند شهر هستیم و آلودگی هوا برای ما هم مهم است. ماشین دودزا هم اگر ماشین شهرداری باشد، استعلام میکنیم و بررسیهای لازم را برای آن انجام میدهیم اما اگر ماشین شهرداری نباشد، برخورد با آن به ما ربطی ندارد.» او بعد از اینکه متوجه شد تماس از طرف خبرنگار است، شماره تماس را گرفت تا دوباره در اینباره تماس بگیرد اما تا زمان تنظیم گزارش این اتفاق نیفتاد.
سامانه ١١٠: بعد از گزارش مردم، مامور در مدت نیمساعت به محل اعزام میشود
در ادامه نوبت به پیگیری از سمت پلیس راهور رسید و با شماره ١١٠ تماس گرفته شد اما تا یکساعت بعد تماسها بینتیجه بود و بعد از آن، کارشناس ١١٠ اینطور پاسخ داد: «برای خودروها یا موتورهایی که دودزا هستند، باید همان موقع تماس بگیرید و شماره و آدرس بدهید، ما همان موقع مورد را اعلام میکنیم و نهایت تا نیمساعت مامور به محل اعزام میشود اما اگر ماموران ما ماشین یا موتور را پیدا نکنند، خبر بایگانی میشود، چون این منابع متحرک هستند، نمیشود جلوی آنها را گرفت.» کارشناس سامانه ١٩٧ پلیس هم البته این را گفت که تنها انتقاد و پیشنهادهای مردم درباره پلیس را دریافت و ثبت میکند و در مجموعه نیروی انتظامی فقط ١١٠ مسئول رسیدگی به خودروهای آلاینده و متخلف است.
مردم چه میگویند
اما مردم هم نظرات متفاوتی در این باره دارند برخی معتقدند که باید تخلفات را به سامانههای نظارتی اطلاع داد اما برخی دیگر ناامید از هر چه تماس و تذکر هستند و معتقدند: «تماس فایدهای ندارند، وقت تلفکردن است و کسی رسیدگی نمیکند.» بعضیها هم که افتادن در این چرخه را تجربه کردهاند، حرف دیگری دارند مثل یکی از کاربران تلگرام که این پست را به «شهروند» فرستاده است: «ساختوساز برای مردم در روزهای آلودگی ممنوع است ولی خود شهرداری ٢٤ ساعته با این وسایل در حال آلودهکردن شهر است. شهرداری اعلام کرده این نوع تخلفات را در روزهای آلوده به ١٣٧ اعلام کنید. پریشب زنگ زدم ١٣٧ گفت به ما ربطی ندارد به ١٨٨٨ اعلام کنید. زنگ زدم ١٨٨٨ روی پیغامگیر است.»
خبردهی به سامانههای نظارتی
مسئولیت شهروندی
حالا البته نوبت به پاسخگویی مدیریت شهری است که البته سخت میشود مسئولی را در این زمینه پیدا کرد که اطلاعات بهروز و فوری داشته باشد با وجود این زهرا نژادبهرام، عضو هیأترئیسه شورای شهر تهران در اینباره به «شهروند» توضیحاتی داد: «مردم باید حتما تخلفات را با سامانه ١٣٧ در میان بگذارند؛ چون به هر حال در هر سیستمی امکان تخلف و کمتوجهی وجود دارد اما مهم این است که با وجود این تخلفات در شهر، شهروندان دو کانال ارتباطی با مدیریت شهری دارند تا موارد را اعلام و پیگیری کنند تا در نهایت تخلفات برای رسیدگی و رفع به شهرداریهای مناطق ارجاع داده شود.» او تماس با سامانههای نظارتی را جزو مسئولیتهای شهروندی عنوان کرد: «ما در درون یک شهر زندگی میکنیم و باید به سلامت محیطزیست خود حساس باشیم. اگر سازندهها در اقدامات خود کمتوجهی دارند، حتما باید آن را به مراکز مربوطه اطلاع دهیم در حالی که حتی روابط عمومی شهرداریهای مناطق یا شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هم در این زمینه میتوانند پاسخگوی مردم باشند.» او این را هم گفت که پلیس و شرکت کنترل کیفیت هوا نظارت بیشتری بر روی خودروهای دودزا دارد: «رسیدگی به مسائل شهری در هر حوزهای که باشد، مردم میتوانند با ١٣٧ تماس بگیرند و سامانه ١٨٨٨ هم در شهرداری همان کار پلیس را انجام میدهد. نژادبهرام البته معتقد است که چون مدتها نهادهای اجرایی و نظارتی توجه جدی درباره اعلام نیازهای مردمی از طریق این سامانهها نداشتند، بنابراین پیشینه ذهنی آنها هم مثبت نیست: «در برخی موارد هم عوامل اجرایی دقتهای لازم را برای پیگیری موارد نداشتهاند که دلیل دیگر به وجود آمدن این ذهنیت است اما شهرداری باید در این زمینه اطلاعرسانی کند و تبلیغات محیطی بگذارد تا ذهنیت مردم درباره این سامانهها تغییر کند. شهروندان ناظران شهر هستند و مسئولان هم باید پاسخگو باشند.» این عضو شورای شهر تهران البته بحث آموزش کارشناسان این سامانهها را هم مطرح کرد که باید به آن و بهویژه در حوزه سرعت عمل آنها توجه بیشتری شود. او درباره این که گفته میشود منظور از فعالیتهای عمرانی فقط مجموعه فعالیتهای راهسازی و پلسازی است، توضیح داد: «در مواقع اضطرار تمام فعالیتهای عمرانی در سطح شهر متوقف میشود و فعالیت کارخانههای مصالح ساختمانی هم جزو آن محسوب میشود اما چون گسترده است، احتمال نظارت روی آن کم است.» اما در میان مسئولان شهرداری هم فقط مدیر روابطعمومی سازمان بازرسی شهرداری تهران در این باره حرف زد و در ابتدای حرفهایش هم گفت که محمدجواد شیرازی، رئیس سازمان بازرسی شهرداری تهران به علت مشغله زیاد نمیتواند در اینباره حرف بزند؛ بنابراین سوالها را از من بپرسید. ابراهیم وجدانی در پاسخ به سوالات «شهروند» جزییاتی درباره آیتم جدیدی که شهردار تهران در سامانههای شهرداری گذاشته است، داد و البته آمار دقیقی از تماسهای مردمی در این چند روز گذشته نداشت: «دو هفته قبل پیروی دستور دکتر نجفی در سامانههای شهرداری آیتمی به نام مسائل شهری و محیط زیست ایجاد شده است که به چالشهای مرتبط با محیط زیست که جزو مسئولیتهای مدیریت شهری است، میپردازد. اگر مردم تخلفی در حوزه کارگاههای مترو، خدمات اتوبوسرانی که ممکن است فرسوده و آلاینده باشد، کارگاه پروژههای عمرانی، مزاحمتهای شغلی کمیسیون بند ٢٠، زبالهسوزی، قطع درختان و سایر مسائل محیط زیستی دیدند، میتوانند برای پیگیری به این سامانهها اطلاع دهند که این موارد در روزهای بحرانی شکل جدیتری دارد.»
او البته گفت که این آیتم فقط به مسئولیتهای شهرداری برمیگردد اما هنوز کاری درباره آن شروع نکردهایم و احتمالا در آینده نزدیک درباره آن اطلاع رسانی میکنیم.
مدیر روابطعمومی سازمان بازرسی شهرداری تهران درباره آمار شکایتهای مردمی توضیح داد که جمعبندی این آمارها سخت است: «روز سهشنبه پیامها به دو صورت ثبت شده است؛ یکی در مورد فعالیت یکی از کارگاههای مترو در منطقه ٣ بوده است که درحال بررسی است و دیگری هم زبالهسوزی در منطقه ١٧بود که برای خاموشکردن آن مامور اعزام کردیم. اما در حالت کلی بیشترین آمارها مربوط به کارگاههای مترو بوده است که گاهی فعالیتهای آن متوقف نمیشود. ما برای رسیدگی و رفع پیامهای مردمی «ددلاین» هم داریم و باید تا ٦ ساعت بعد رسیدگی و رفع شود.» البته هنوز سازمان بازرسی شهرداری برای آیتمهای جدیدی که شهردار تهران از آن حرف زده است تبلیغات را شروع نکرده است.
در هر حال مهمترین بازرسان تخلفات شهری مردم هستند که میتوانند آنچه در شهر هست را به مسئولان گزارش دهند و رسیدگی به آن را مطالبه کنند آن هم در شرایطی که همیشه یک پای اقدامات دولتی در نظارتها میلنگد، مثلا جریمه ورود به محدودههای طرح ترافیک از ٢٠هزار تومان تا ٥٠هزار تومان تعریف شده است که برای متخلفان رقم زیادی نیست؛ ضمن اینکه دوربینهای ثبت تخلفات طرح ترافیک هم تعاریف مرتبط با آلایندگی را ندارند و تنها دوربینهای محدوده زوج و فرد قابلیت ثبت تخلفات ورود در محدوده زوج و فرد را دارند؛ بنابراین به خودی خود گسترش طرح زوج و فرد از درِ منازل خاصیت اجرایی ندارد. در هر حال هنوز شاخصهای آلودگی هوای تهران بالای عدد ١٧٠ را نشان میدهد و شاید جز دعا برای باد و باران نظارتهای همگانی بتواند از رنج و درد آن بکاهد.