هر کلمه چقدر هزینه‌ دارد/ رئیس‌فرهنگستان ادب فارسی: برای ساخت هر واژه ١٢‌ میلیون اعتبار نداریم

دیده بان ایران: شبکه‌های اجتماعی در روزهای بودجه‌ای کشور هر دم مقام مسئولی را به چالش می‌کشند. روز سه‌شنبه نقدها به بودجه ٧١‌میلیاردی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) با واکنش حسن خمینی همراه شده و دیروز اخباری مبنی‌بر دریافت ١٢‌میلیون تومان به‌خاطر ساخت هر واژه در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، غلامعلی حدادعادل را به واکنش و تکذیب واداشت. کمی بعدتر از این ماجرا، خبرهایی در شبکه‌های اجتماعی پیچید که فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای هر واژه‌سازی تازه، ١٢‌میلیون تومان پول می‌گیرد. فرهنگستان زبان و ادب فارسی اما اعلام کرده این رقم درست نیست. فرهنگستان زبان و ادب فارسی متنی منتشر کرده که درآن اشاره شده «در فرهنگستان ٥,٣ ‌میلیارد برای واژه‌گزینی اختصاص داده‌اند. واژه‌های مصوب ۲۷۶ واژه ذکر شده، درحالی‌که تعداد واژه‌های بررسی‌شده چندین‌هزار واژه است که سه ‌هزار واژه به تصویب نهایی می‌رسد. این آمار غلطی است که برای هر واژه ۱۲‌میلیون تومان ذکر می‌شود».

پول غذا هم نداریم بدهیم

در این توضیح همچنین آمده «اگر قرار باشد برای هر واژه ١١‌میلیون و ٤٠٠ هزار تومان هزینه شود، قاعدتا بودجه فرهنگستان می‌باید حداقل ۳۴‌میلیارد و ۲۰۰‌میلیون تومان باشد، درحالی‌که بودجه فرهنگستان در سال ۹۵ معادل ۱۲‌میلیارد و ۸۰۰‌میلیون تومان بوده که البته همه آن نیز تخصیص داده نشده است. رقم بودجه فرهنگستان برای سال ۹۶ نیز ۱۵‌میلیارد تومان است که به‌هیچ‌وجه کفاف هزینه‌های این سازمان را نمی‌دهد».در جوابیه فرهنگستان به درج اخبار در فضای مجازی همچنین آمده «فرهنگستان متأسفانه درحال‌حاضر در پرداخت حقوق کارکنان خود با دشواری روبه‌رو است و با وجود صرفه‌جویی در خرید لوازم و حذف ناهار کارکنان و امثال آن، حتی از خرید لوازم ضروری و مصرفی روزانه نیز بازمانده است». 

بودجه ٧‌میلیاردی بنیاد سعدی

ماجرای حدادعادل اما فقط به فرهنگستان ختم نمی‌شود. او رئیس بنیاد سعدی است و تا سال ٩٤ این بنیاد نیز از جمله نهادهایی بود که در جدول ١٧ می‌آمد و بودجه ‌میلیاردی می‌گرفت. سال ٩٥ اما خبر این بود که گویا بودجه بنیاد سعدی، از جدول ١٧ حذف شده است اما پیگیری‌های جدولی خبرنگاران «شرق» نشان داد که اعتبار بنیاد سعدی حذف نشده و صرفا از جدول ١٧ خارج شده است و در یک زیرمجموعه دیگر لحاظ شده و از قضا ثابت هم شده است. بنیاد سعدی ٤٠ نفر کارمند دارد. به گفته حداد «مؤسسه‌ای جمع‌وجور است که برای دنیایی باید کار کند. بنیاد ما هیئت ‌امنا دارد. رئیس هیئت ‌امنا معاون اول رئیس‌جمهور است».

٧٠ ‌میلیارد هم کم است

حدادعادل پیش‌تر درباره بنیاد سعدی و مباحث مالی و اعتباری مطرح درباره آن به «شرق» گفته بود «آنهایی که اسم بنیاد سعدی را می‌آوردند و انتقاد می‌کردند، فکر می‌کردند که بنیاد سعدی مؤسسه‌ای برای شناخت سعدی است و سعدی‌پژوهی می‌کند؛ نمی‌دانستند که وظیفه بنیاد سعدی آموزش و گسترش زبان فارسی در جهان است. اگر این را می‌دانستند، آن انتقاد را نمی‌کردند. هفت‌میلیارد که هیچ ٧٠‌ میلیارد هم اگر ما برای آموزش زبان فارسی در جهان بگذاریم، کم است». او البته در گفت‌وگوی سال گذشته‌اش با «شرق» درباره حسابرسی از بنیاد سعدی نیز چنین گفته بود: «من به شما جواب می‌دهم. هر سؤالی که شما داشته باشید من عهده‌دار پاسخ‌گویی هستم و تا دینار آخر پولی که داده شده است را به شما می‌گویم و حساب پس می‌دهم».

اعتراض سابقه‌دار 

بنیاد سعدی و اعتبار ویژه آن فقط بحث این روزهای کشور نیست. صحن علنی مجلس نهم یادآور برخی درگیری‌ها میان نمایندگان و حداد است. در میان چالش بر سر جدول ١٧، دعوای احمد بخشایش‌اردستانی با غلامعلی حدادعادل در مجلس نهم یکی از پرحاشیه‌ترین بحث‌ها بود. بخشایش که از اختصاص بودجه برای بنیاد سعدی شاکی شده بود در صحن علنی گفت: «چرا باید از بودجه شش ‌هزار و ١٢‌میلیارد تومانی بخش فرهنگ کشور، بدون حساب‌و‌کتاب رقم‌هایی به برخی مؤسسه‌ها داده شود. حدود ٣٠٠‌ میلیارد تومان از بودجه فرهنگی کشور به بنیادهایی چون بنیاد دعبل خزاعی، بنیاد سعدی، حافظ، مولانا و ٥٠ مؤسسه دیگر از جدول شماره ١٧ که فقط حامی‌شان نمایندگان با نفوذ هستند، اختصاص می‌دهید. آیا مجلس مقصر نیست؟ مجلس لایق عِقاب است که براساس تحفظ و رودربایستی با این پدیده ناصحیح برخورد نمی‌کند». البته سخنان آن روز بخشایش با اعتراض حداد مواجه شد.