خطر مراقبت از طرح تحول نظام‌سلامت، در بودجه ۹۷

 دیده بان ایران، محمد حسین نجاتی در خبرآنلاین نوشت: بودجه سال ۱۳۹۷ وزارت بهداشت مشخص شد. براساس متن کامل بودجه سال آینده دولت که امروز از سوی رییس جمهور به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد، بودجه وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۷، ۱۴ هزار میلیارد خواهد بود که غیر از درآمد‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی است. این اتفاق در شرایطی که در سال ۱۳۹۶ رقم کل بودجه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۹ هزار و ۹۰۰ میلیون تومان بود که نشان از رشد حدود ۳۰ درصدی را دارد. 
این اتفاق از چند جهت حایز اهمیت است، نخست اینکه وزارت بهداشت در مقطع کنونی به واسطه بحران مالی موجود در ارائه خدمات درمانی بیش از گذشته نیازمند مدیریت منابع مالی در مجموعه‌های تحت مدیریت خود است. تا جایی که روز گذشته وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی از اجرای برنامه های جدید این وزارتخانه برای کاهش 20 درصدی هزینه ها و صرفه جویی منابع مانند اجرای راهنماهای بالینی و الکترونیکی شدن خدمات سلامت خبر داده بود.

براساس ارقام منتشر شده در کلیات بودجه سال ۱۳۹۷ همچنین، یک هزار میلیارد تومان نیز برای اجرای طرح پزشک خانواده و دو هزار میلیارد تومان نیز برای ایجاد دسترسی عادلانه مردم به خدمات درمانی در نظر گرفته شده است که یکی از بند‌های اعتبارات مالی برای طرح تحول نظام سلامت است.
همچنین ۵ هزار میلیارد تومان برای سازمان اورژانس کشوری بودجه در نظر گرفته شده است که که ۲ هزار ۲۰۰ میلیارد از آن مربوط به اورژانس تهران می‌شود. 
با این حال اگرچه بودجه وزارت بهداشت و سازمان تامین اجتماعی رشد حداقلی داشته اند، اما این میزان رشد به طور قطع پاسخگوی بحران مالی موجود در اقتصاد سلامت کشور نیست. به طوریکه سازمان تامین اجتماعی با کسری بودجه ۱۹ هزار میلیاردی و سازمان بیمه سلامت با کسری بودجه ۸ هزار میلیاردی از جمله مهم‌ترین خطرات طرح تحول نظام سلامت هستند.

بودجه تامین اجتماعی کمتر از کسری بودجه این سازمان
علاوه بر بودجه وزارت بهداشت، بودجه سازمان‌ تامین اجتماعی هم رشد داشته است. به طوریکه در سال ۱۳۹۷ سهم دولت از بودجه این سازمان به حدود ۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد. در بودجه سازمان تامین اجتماعی اما میزان درآمد‌ها بسیار بالاتر از سهم دولت است. به طوریکه در سال ۱۳۹۶، مجموع بودجه سازمان تامین اجتماعی در این سال ۸۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان است که ۶۰ هزار میلیارد تومان آن از درآمدهای تامین اجتماعی حاصل می شود و ۲۲ هزار میلیارد تومان نیز سهم دولت است.
نکته مهم دیگر درباره بودجه سازمان تامین اجتماعی بحث کسری بودجه این سازمان است، به طوریکه برآوردهای اولیه نشان می‌دهد این سازمان در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داشته است.
برهمین اساس به نظر می‌رسد با توجه به این حجم از بودجه دولت باید سهم خود را از بودجه سالانه این سازمان را افزایش دهد. 


بی توجهی به مساله سازمان بیمه سلامت

یکی از نکات خاکستری بودجه سال ۹۷ اما بی توجهی به بحران مالی در مجموعه بیمه سلامت است. به طوریکه بودجه این سازمان در سال ۹۷ یک هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که این رقم در مقایسه با بودجه سال ۹۶ تغییر خاصی نداشته است. 
این اتفاق در شرایطی است که براساس آمارهای رسمی سازمان بیمه سلامت حدود ۸ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد. 
طرح بیمه سلامت ایرانیان علاوه بر تاثیرات اجتماعی خود، یکی از نقاط قابل اتکای دولت روحانی در عملکرد ۴ ساله خود بود. عدم رشد بودجه این سازمان در شرایطی است که مسئولان بیمه سلامت در اقدامی مشابه با بحث پرداخت یارانه‌ نقدی به فکر تفکیک پر درآمد‌ها از کم درآمد‌ها برای بیمه کردن رایگان افراد افتاده‌اند. در این زمینه دو مساله قطعی به نظر می‌رسد است. نخست اینکه طرح تحول نظام سلامت به واسطه بار مالی بالایی که برای دولت دارد، در آستانه‌ی بازنگری قرار گرفته است و دوم کاهش محسوس منابع مالی سازمان‌های بیمه گر که ناشی از افزایش مراجعات مردمی به بیمارستان‌ها است و همزمانی که باعث هزینه‌های مردم شده در آن طرف منجر به  تحمیل فشار مالی آن بر دوش بیمه‌ها شده است.