دلایل بی اعتمادی جامعه به دولت ها و سازمان های امدادی در بحران ها / مردم را بی اعتماد کردیم سرمایه های اجتماعی نهادهای امدادی از بین رفت

دیده بان ایران- سپیده اجلالی: یکی از وقایع تلخی که در آبان ماه سال جاری اتفاق افتاد، زلزله سهمگین استان کرمانشاه (سرپل ذهاب، تازه آباد، کرند و ثلاث باباجانی)  بود. این زلزله خسارات مالی و جانی بسیار انبوهی را بر جای گذاشت. در پی این حادثه، مردم شریف ایران درصدد کمک رسانی به هموطنان داغ دیده خود بودند. بسیاری از ارگان ها و سازمان های دولتی اعلام کردند که در سرتاسر کشور حضور دارند تا مردم کمک های نقدی و غیر نقدی خود را به زلزله زدگان تحویل دهند.

 

 علاوه بر این ارگان ها، عده ای از ورزشکاران، هنرمندان و چهره های مشهور در صفحات شخصی خود اعلام کردند که آمادگی جمع آوری کمک های مردمی و تحویل آن به دست مردم داغ دیده کرمانشاه و حومه های را دارند. به محض اعلام آمادگی افراد مشهور و چهره، مردم بیشتر کمک های مردمی برای مناطق زلزله زده را به این افراد واگذار نمودند. رسانه ها بر این باورند که این مسئله نمایانگر این است که اعتماد مردم به افراد مشهور،بیش از اقدامات دولت است. حرکت مردم برای کمک به زلزله زدگان از طریق چهره های مشهور باعث شد تا به سراغ مصطفی اقلیما، جامعه شناس و رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران، برویم تا استنباط او را از اعتماد سلب شده مردم به ارگان های دولتی و ملی جویا شویم. 

 

مصطفی اقلیما در پاسخ به این سوال که چرا اعتماد عمومی به ارگان های دولتی کمرنگ شده است به خبرنگار دیده بان ایران گفت: در برخی از جوامع در حال توسعه، مردم به دولت و ارگان های مربوط به آن بی اعتماد هستند. این امر در سال های گذشته نیز  وجود داشت یعنی بی اعتمادی جامعه ایران نسبت به حاکمان ریشه در گذشته دارد اما اینکه در سال های اخیر  این بی اعتمادی تقویت شده است می تواند موضوع تحلیل جامعه باشد. در برهخی از کشورهای توسعه یافته این بی اعتمادی وجود دارد مردم کشور ما نیز از همین دسته هستند  نسبت به اقدامات دولت خود بی اعتماد شده اند. دلیل این بی اعتمادی را می توان در گذشته جستجو کرد اولا اقدامات دولتمردان ما در بحران های مشابه سال های گذشته نا مناسب و ضعیف بوده است و ثانیا گسترش فساد اخلاقی و اقتصادی بر این بی اعتمادی تاریخی دامن زده است. می توان گفت ریشه این بی اعتمادی نسبت به دستگاه های امدادی دولتی در سال های گذشته و کمک های بسیاری که در زلزله، سیل و حوادث دیگر به هموطنان خود عرضه داشتند اما این کمک ها بدست نیازمندان و مالکان حقیقی آنها نرسید، نشات گرفت. 

 

اقلیما خاطرنشان کرد: به دنبال گسترده شدن این بی اعتمادی، به همین منظور چهره های کشور تصمیم گرفتند که خود پیش قدم شده و برای هموطنان آواره خود کمک های نقدی و غیر نقدی جمع آوری کنند. از طرفی مردم نیز به دلیل تجربه های تلخ پیشین، تصمیم گرفتند کمک های خود را به اشخاص مشهور بدهند تا بلکه ماجراهای قبلی تکرار نشود و این کمک ها بدست مردم برسد. البته امیدواریم که این افراد نیز باعث دلسردی و بی اعتمادی دوباره مردم نشوند و کمک هایی که به عنوان امانت به آنها واگذار شده است را به صاحبان اصلی شان برسانند. 

 

استاد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ادامه داد: از عمده ترین مشکلات مردم زلزله زده، نبود سرپناه و مسکن است. همین افراد مشهوری که اقدام به جمع آوری کمک های مالی داشته اند، لازم است در وهله اول به فکر سرپناه مردم باشند و این نیاز اصلی و اساسی مردم را فراموش نکنند. سازمان هلال احمر ایران قریب به 35 میلیارد تومان کمک های مالی جمع آوری شد اما ثمره این کمک ها را بین مردم نمی بینیم. حدود 7-8 هزار عدد پتو جمع آوری شد اما بین صاحبان اصلی شان پخش نشد و اگر بازهم با مشکلی مواجه شویم با وجود انبوهی از تجهیزات، ادعا می شود که هیچ چیز در دست نداریم. 

 

رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران در رابطه با اینکه چه کاری باید انجام شود تا  اعتماد دوباره مردم به ارگان ها و سازمان های دولتی بازگردد. گفت: احتمال اینکه اعتماد دوباره مردم به دولت و ارگان های ملی زمانی بازگردد وجود دارد به شرط آنکه تمامی این سازمان ها به وعده های داده شده خود عمل کنند و دست نیاز مردم را در بحران ها بگیرند و آن ها را تنها نگذارند، بنابراین باید مدیریت دولت ها در بحران ها اصلاح شود. دولت ها باید سعی کنند با عملکرد مناسب خود اعتماد عمومی را بازگردانند. از میزان فسادها کاسته شود و سازمان های امدادی باید ساختار خود را اصلاح کنند نه اینکه محصولات و تجهیزات خود را انبار کنند و به جای عرضه آن به مردم زلزله زده یا نیازمند خود آن ها را به سایر دولت ها بدهند. در واقع ما مردم را بی اعتماد کردیم بنابراین سرمایه های اجتماعی نهادهای امدادی از بین رفت. بنابراین باید سرمایه های این تنهادها تقویت شود.