تکدی گری چهره منحوسی از جامعه امروز

دیده بان ایران: به راستی اگر افرادی برای شانه خالی کردن از زیرمسئولیت اجتماعی شان به تکدی گری روی می آورند و با تحت تاثیر قراردادن احساسات معنوی افراد جامعه پول هنگفتی را به جیب می زنند بدون آنکه زحمتی کشیده و یا حرکتی از خود نشان داده باشند و اگر فقر آنان را وادار به انجام این کار کند آیا از سوی دولتمردان به حق نیست که فکری به حالشان شود و مسئولان تلاش خود را برای بهبود این وضع انجام دهند.

ظاهرا آنچه به نظر می رسد جامعه شناسان نیز باید پای کار آیند و موضوع تکدی گری را واکاوی کنند تا ریشه این غده سرطانی را از جسم جامعه جراحی و این بیماری بدخیم را معالجه کنند.

آنچه به چشم می خورد متکدیان زخمی بر جامعه تحمیل می‌کنند که به دنبال آن کارهایی شکل می گیرد که بر اساس عرف نیست که نمونه آن می توان به ترغیب کودکان کم سن و سال به گدایی در سر چهار راه‌ها و خیابان‌ها اشاره کرد که در نهایت به دزدی و دیگر جرم‌ها در همان سن کودکی و یا در بزرگسالی منجر می شود.

در این بین بیشترین متکدیان را زنان و کودکان تشکیل می دهند و در این راه تاریک ممکن است، با وزش باد سنگین به فنا و نابودی کشیده شوند و عده‌ای از متکدیان هم افراد طرد شده از خانواده و جامعه هستند که به دام اعتیاد گرفتار شده و برای گذران زندگی خود به گدایی و حتی دزدی از مردم روی می آورند.

در بسیاری از شهرهای مازندران به ویژه ساری بسیاری از زنان و دختران نوجوان و جوان برای تکدی گری در تقاطع های اصلی و فرعی شهرها حضور می‌یابند که متاسفانه اقدام کمرنگی برای جمع آوری و ساماندهی آنها تا به حال انجام شده است.

باید گفت یکی از نابهنجاری های اجتماعی که نمایی از بحران در ساختار جامعه را نشان می‌دهد مسئله تکدی‌گری محسوب می‌شود، افزایش و کاهش این پدیده اجتماعی به معنای وضعیت پایدار و ناپایدار جامعه از نظر فرهنگی و اجتماعی است، به این معنا که موضوع تکدی گری تنها یک پدیده و معضل اقتصادی و مرتبط به بحران در این حوزه نیست، بلکه ارتباط تنگاتنگ و استواری با مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه دارد.

علیرضا یونسی معاون سیاسی امنیتی استانداری مازندران در گفت‌وگو با ایسنا درباره معضل تکدی گری در جامعه مازندران اظهار می کند: یکی از اقدامات مهم برای رفع معضل تکدی‌گری در مازندران ایجاد مکان هایی در شهرهای بزرگ برای نگهداری از این افراد است. نیروی انتظامی و شهرداری‌ها موطف هستند تا افرادی را که در قالب متکدی در سطح شهرها ظاهر می شوند را جمع آوری و به مراکز تحویل و نگهداری این افراد ارجاع دهند.

معاون سیاسی امنیتی استانداری مازندران خاطرنشان می کند: به جز مراکزی که در ساری برای نگهداری این افراد ایجاد شده در شهرهای بابل، آمل و تنکابن نیز واحدهایی برای اسکان این افراد در نظر گرفته شده است. سال گذشته و با اجرای چهار مرحله مانور مقابله با این پدیده، 530 متکدی از سطح معابر شهرها جمع‌آوری شدند.

وی درباره متکدیانی که زیرپوشش بهزیستی بوده و باز به کار تکدی‌گری مشغول هستند، می گوید: این افراد به زیرگروه خود در بهزیستی ارجاع داده می شوند تا به مشکلات عمده آنها و علت گرویدن دوباره به تکدی گری رسیدگی شود. اگر این افراد دچار مشکلات فراوان مالی و معیشتی باشند بهزیستی برای رفع آنها اقدام می‌کند و اگر این افراد تکدی گری را به عنوان شغل انتخاب کرده باشند باید گفت به دلیل جرم بودن این امر با آنها برخورد می‌شود.

معاون امنیتی سیاسی استاندار مازندران با اشاره به اینکه بانک اطلاعاتی از متکدیان دستگیر شده موجود است، می افزاید: برخی از متکدیان هم در گذشته از کشورهای همسایه به استان مازندران ورود پیدا می کردند که اکنون با اقدامات پیشگیرانه این روند ورود کاهش یافته و بسیاری از متکدیان خارجی به کشورهایشان بازگردانده شده اند.

وی تصریح می کند: امروزه تکدی گری شکل دیگری به خود گرفته است و افرادی در قالب فروشنده دستمال و گل اقدام به این کار می کنند در حالی که این شیوه فروشندگی شایسته محیط شهرهای مازندران  نیست و امسال در مقابله با تکدی گری این مسائل مورد نظر قرار می گیرد.

یونسی با اشاره به اینکه پدیده تکدی گری آسیب های روحی و روانی بر شهروندان یک جامعه می‌گذارد یادآور می شود: مردم نباید به متکدیان ناآشنا از سر دلسوزی و ترحم اعتماد کنند چرا که کمک از روی ترحم منجر به افزایش این پدیده می شود.

سعید آرام مدیرکل بهزیستی مازندران نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به نحوه ساماندهی در مراکز ساماندهی متکدیان می گوید: تکدی گران به سه دسته تقسیم می‌شوند، برخی از آنها به مراجع قضایی تحویل، بعضی به کانون خانواده بر می‌گردند و مابقی نیز در صورتی که نیاز باشد در بهزیستی از آنها نگهداری و اتباع خارجی نیز به کشورشان برگردانده می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه ساماندهی متکدیان در دستور کار بهزیستی قرار دارد، اظهار می کند: هم اکنون جمع آوری گدایان و تکدیان به صورت استانی صورت می‌پذیرد و در سه مرکز ساری، آمل و تنکابن ساماندهی و نگهداری می‌شود.

ساماندهی متکدیان در دستور کار بهزیستی خاطرنشان می کند: تکدی‌گری شاید بر اساس دلایل مختلف اقتصادی، شکاف عمیق طبقاتی، ضعف فرهنگی و کافی نبودن درآمد شکل می‌پذیرد اما خود می‌تواند بسترساز بسیاری از بزه کاری‌ها و ناهنجاری‌ها در جامعه شود.

نصرت السادات طاهرپور جامعه‌شناس اجتماعی در مورد این پدیده می گوید: تحولات اجتماعی شتابانی همچون رشد سریع جمعیت و شهرنشینی، جابه جایی توده های وسیع جمعیت و مهاجرت به شهرهای بزرگ و پیدایش شهرهایی با رشد قارچ گونه و شهرک های اقماری و حاشیه نشینی در اطراف کلان شهرها، افزایش نابرابری اجتماعی و شکاف طبقاتی در کلان شهرها، دگرگونی در ساخت و کارکرد خانواده، فروپاشی الگوهاو هنجارهای سنتی رفتار و افزایش تنش های اجتماعی، پیامدهای اجتماعی ناگواری از جمله تکدی گری را در زندگی شهری جوامع معاصر بر جای گذاشته است.

وی با اشاره به اینکه پدیده تکدی یا گدایان شهری معضل اجتماعی شایع در کلان شهرها بوده و کمتر موردی را در روستاها از این پدیده مشاهده می‌شود، تصریح می کند: پدیده تکدی با وضعیت اقتصادی جامعه رابطه تنگاتنگی دارد چنانچه در جامعه فاصله طبقاتی بسیار فراوان، تکدی درآن جامعه پدیدار می شود.

این جامعه‌شناس اجتماعی می افزاید: به طور معمول، کارشناسان مسائل اجتماعی بر اساس مشاهدات و نتایج به دست آمده به یک تقسیم بندی دوگانه از تکدی، یعنی تکدی آبرومندانه مانند دراویش، دعانویسان و کولی ها در کنار تکدی آشکار و غیر آبرومندانه با استفاده از فنون و رمزهای روان شناسی ترحم مردم را به خود جلب و به شیوه ها و صور مختلف از دیگران تقاضای کمک می کنند رسیده اند.

طاهرپور می گوید: تکدی‌گری نیز مانند بیماری های اجتماعی دیگر، آثار نامطلوبی با خود همچون برهم خوردن چهره جامعه و خیابان های شهر، افزایش هزینه های تحمیل شده به جامعه، گسترش آسیب های اجتماعی متعدد، برهم خوردن نظم و امنیت جامعه دارد. یک نکته مهم در مورد گدایی کردن این است که وقتی فردی بدون اینکه احتیاج فرد گدا را بداند، به او چیزی می دهد، ‌با این عمل خود گدا را به شغل پستی که به آن مشغول است تشویق می کند. بنابراین اگر مردم با دور اندیشی از بخشش به این گونه گداها خودداری کنند.

این جامعه شناس خاطرنشان می کند: حضور و حرکت مناسب مردم در کشور می‌تواند تکدی‌گری را ریشه‌کن کند و این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که مردم به صورت متحد از الگوهای ساماندهی شده برای مقابله با تکدی‌گری پیروی کنند.

وی تصریح می کند: موسسات و کانون‌هایی که وظیفه حمایت از کودکان را بر عهده دارند، برای ساماندهی وضعیت آنان باید در کنار نهادهای دولتی قرار گیرند و با انسجام قطعی و کنار نهادن اختلاف نظرها در صدد رفع مشکل باشند. همچنین وقتی بیکاری شایع می‌شود دولت باید بداند که بخشی از جامعه دچار فقر می‌شود اما جامعه آنقدر فقیر نیست که با این حجم از تکدی گری روبه‌رو باشیم. بنابراین شیوه‌های سنتی نیازمند تغییر هستند. دولت نباید در این امر دخالت مستقیم داشته باشد، باید نقش نظارتی بر نهادها داشته باشد.